ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ
ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Gilbert and Sullivan) ਨਾਟਕਕਾਰ ਡਬਲਯੂ. ਐਸ. ਗਿਲਬਰਟ (1836-1911) ਅਤੇ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਆਰਥਰ ਸੁਲੀਵਨ (1842–1900) ਦੀ ਵਿਕਟੋਰੀਅਨ-ਯੁੱਗ ਦੀ ਨਾਟਕ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਰਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋ ਆਦਮੀਆਂ ਨੇ 1871 ਅਤੇ 1896 ਦਰਮਿਆਨ ਚੌਦਾਂ ਕਾਮਿਕ ਓਪੇਰਾਵਾਂ ਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ "ਐਚ.ਐਮ.ਐੱਸ. ਪੀਨਾਫੌਰ", "ਦਿ ਪਾਇਰੇਟਸ ਆਫ਼ ਪੇਨਜ਼ੈਂਸ" ਅਤੇ "ਮਿਕੈਡੋ" ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ।[1]
ਗਿਲਬਰਟ, ਜਿਸ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਓਪਰੇਸਾਂ ਲਈ ਲਿਬਰੇਟੀ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਨੇ ਕਲਪਨਾਤਮਕ "ਟੌਪਸੀ-ਟਰਵੀ" ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਜਿਥੇ ਹਰ ਬੇਤੁਕੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਤਰਕਪੂਰਨ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ — ਪਰਾਈਆਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਾਕਮਾਂ ਨਾਲ ਕੂਹਣੀਆਂ ਰਗੜਦੀਆਂ ਹਨ, ਫਲਰਟ ਕਰਨਾ ਇੱਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਾ ਅਪਰਾਧ ਹੈ, ਗੋਂਡੋਲਿਅਰਸ ਰਾਜਤੰਤਰ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਡਾਕੂ ਉਭਰਦੇ ਹਨ।[2] ਨੇਕ ਤੌਰ ਤੇ ਜਿਹੜੇ ਭਟਕ ਗਏ ਹਨ। ਸਿਲਿਵਨ, ਛੇ ਸਾਲ ਦੇ ਗਿਲਬਰਟ ਦੇ ਜੂਨੀਅਰ, ਨੇ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ, ਯਾਦਗਾਰੀ ਧੁਨਾਂ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਜੋ ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਰਸਤੇ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੈ।[3][4]
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਓਪੇਰਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਅਤੇ ਸਥਾਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਆਨੰਦ
ਲੈ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।[5][6] ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਨੇ ਸਮਗਰੀ ਅਤੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਸੰਗੀਤਕ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ।[7] ਓਪੇਰਾ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪ੍ਰਵਚਨ, ਸਾਹਿਤ, ਫਿਲਮ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਾਯੋਜਿਸਟ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੈਰੋਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਪੇਸਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਨਿਰਮਾਤਾ ਰਿਚਰਡ ਡੀ ਓਲੀ ਕਾਰਟੇ ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ।[8] ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਕਾਰਜਾਂ (ਜੋ ਕਿ ਸਵੋਏ ਓਪਰੇਸ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ 1881 ਵਿੱਚ ਸੇਵੋਏ ਥੀਏਟਰ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਡੌਯਲੀ ਕਾਰਟ ਓਪੇਰਾ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਸਨੇ ਇੱਕ ਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ।
ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ
[ਸੋਧੋ]ਸੇਵੋਏ ਓਪੇਰਾਸ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਨੰਬਰਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਪਾਰਕ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ 1898 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ।[10] 1917 ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਾਮੋਫੋਨ ਕੰਪਨੀ (ਐਚਐਮਵੀ) ਨੇ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਓਪੇਰਾ, ਦਿ ਮਕਾਡੋ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਐਲਬਮ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਠ ਹੋਰ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਹੋਈਆਂ।[11] ਉਸ ਸਮੇਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਓਪੇਰਾਂ ਦੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਿਕਲ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਜ਼ ਐਚਐਮਵੀ ਅਤੇ ਵਿਕਟਰ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, 1920 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਰੂਪਟ ਡੀ ਓਯਲੀ ਕਾਰਟੇ ਦੁਆਰਾ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[12] ਡੀ ਓਯਲੀ ਕਾਰਟੇ ਓਪੇਰਾ ਕੰਪਨੀ ਨੇ 1979 ਤਕ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਦਹਾਕਿਆਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਓਪੇਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕੀਤੀ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਸੀਡੀ ਤੇ ਮੁੜ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ।[13] 1988 ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇਸ ਨੇ ਸੱਤ ਓਪੇਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ।[14]
ਓਪੇਰਾਜ਼ ਦੇ ਕਾਪੀਰਾਈਟਸ ਦੀ ਮਿਆਦ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਓਪੇਰਾਂ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਆਡੀਓ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ।[14][15] 1966 ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਫਿਰ 1980 ਵਿਆਂ ਵਿਚ, ਬੀਬੀਸੀ ਰੇਡੀਓ ਨੇ ਤੇਰ੍ਹਾਂ ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਓਪੇਰਾ ਦੇ ਸੰਪੂਰਨ ਚੱਕਰ ਨੂੰ ਸੰਵਾਦ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।[16] 1950 ਅਤੇ 60 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਰ ਮੈਲਕਮ ਸਾਰਜੈਂਟ ਦੁਆਰਾ ਚਲਾਏ ਗਏ ਓਪਰੇਟਿਕ ਗਾਇਕਾਂ ਦੀਆਂ ਐਡ ਹੌਕ ਕੈਸਟਾਂ[17] ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਰ ਚਾਰਲਸ ਮੈਕਰਾਰਸ ਨੇ ਕਈ ਸੇਵੋਏ ਓਪੇਰਾ ਦੇ ਆਡੀਓ ਸੈਟ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਅਤੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਫਾਰਿਸ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵੀਡੀਓ ਰਿਕਾਰਡਿੰਗਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਓਪੇਰਾ (ਆਖਰੀ ਦੋ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ) ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੋਅ-ਬਿਜ਼ਨਸ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਗਾਇਕ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[18] ਦਿ ਪਾਇਰੇਟਸ ਆਫ ਪੇਂਜੈਂਸ ਦਾ ਜੋਸਫ਼ ਪੈੱਪ ਦਾ ਬ੍ਰੌਡਵੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ 1981 ਵਿੱਚ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[19][20] 1994 ਤੋਂ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗਿਲਬਰਟ ਅਤੇ ਸੁਲੀਵਾਨ ਫੈਸਟੀਵਲ ਨੇ ਇਸ ਦੀਆਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਸ਼ੁਕੀਨ ਸੀਡੀਆਂ ਅਤੇ ਵੀਡੀਓ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ।[21] ਓਹੀਓ ਲਾਈਟ ਓਪੇਰਾ ਨੇ 21 ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਈ ਓਪੇਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਹਨ।[22]
ਨੋਟ ਅਤੇ ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Davis, Peter G. Smooth Sailing, New York magazine, 21 January 2002, accessed 6 November 2007
- ↑ Leigh, Mike. "True anarchists", The Guardian, 4 November 2007, accessed 6 November 2007
- ↑ "Form and symmetry he seems to possess by instinct; rhythm and melody clothe everything he touches; the music shows not only sympathetic genius, but sense, judgement, proportion, and a complete absence of pedantry and pretension; while the orchestration is distinguished by a happy and original beauty hardly surpassed by the greatest masters." Sir George Grove. "Arthur Sullivan 1842–1900", The Musical Times, December 1900, accessed 28 October 2007
- ↑ Gian Andrea Mazzucato in The Musical Standard of 30 December 1899: "[Sullivan] ... will ... be classed among the epoch-making composers, the select few whose genius and strength of will empowered them to find and found a national school of music, that is, to endow their countrymen with the undefinable, yet positive means of evoking in a man's soul, by the magic of sound, those delicate nuances of feeling which are characteristic of the emotional power of each different race." Quoted in the Sir Arthur Sullivan Society Journal, No. 34, Spring 1992, pp. 11–12
- ↑ Bradley (2005), Chapter 1
- ↑ Hewett, Ivan. "The Magic of Gilbert and Sullivan". The Telegraph, 2 August 2009, accessed 14 April 2010.
- ↑ [Downs, Peter. "Actors Cast Away Cares", Hartford Courant, 18 October 2006
- ↑ Crowther, Andrew. "The Carpet Quarrel Explained", The Gilbert and Sullivan Archive, 28 June 1997, accessed 6 November 2007
- ↑ Wolfson, John (1973). "A history of Savoyard recordings", Notes to Pearl LP set GEM 118/120
- ↑ The first was "Take a pair of sparkling eyes", from The Gondoliers.[9]
- ↑ Rollins and Witts, Appendix pp. x–xi; and Shepherd, Marc. "The First D'Oyly Carte Recordings" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 18 November 2001, accessed 5 October 2014
- ↑ Rollins and Witts, Appendix, pp. xi–xiii; and Shepherd, Marc. "G&S Discography: The Electrical Era"[permanent dead link], the Gilbert and Sullivan Discography, 18 November 2001, accessed 5 October 2014
- ↑ Shepherd, Marc. "The D'Oyly Carte Stereo Recordings" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 24 December 2003, accessed 5 October 2014
- ↑ 14.0 14.1 Shepherd, Marc. "G&S Discography: The Digital Era" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 27 August 2002, accessed 5 October 2014
- ↑ Shepherd, Marc. "G&S on Film, TV and Video" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 18 November 2001, accessed 5 October 2014
- ↑ Shepherd, Marc. "The G&S Operas on Radio" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., Gilbert and Sullivan Discography, 10 September 2008, accessed 9 December 2016
- ↑ Shepherd, Marc. "G&S Discography: The Stereo Era"[permanent dead link], the Gilbert and Sullivan Discography, accessed 18 November 2001, accessed 5 October 2014
- ↑ Shepherd, Marc. "The Brent Walker Videos" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 5 April 2003, accessed 5 October 2014
- ↑ "The Pirates of Penzance: Broadway cast album, Elektra/Asylum Records LP VE-601, WorldCat, accessed 11 December 2017
- ↑ Shepherd, Marc. "Papp's Pirates (1980)" Archived 2009-11-25 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 5 April 2003, accessed 11 September 2011
- ↑ "DVDs" Archived 2020-02-05 at the Wayback Machine., International Gilbert and Sullivan Festival, accessed 10 December 2017
- ↑ Shepherd, Marc. "The Ohio Light Opera Recordings" Archived 2019-12-29 at the Wayback Machine., the Gilbert and Sullivan Discography, 18 April 2010, accessed 2 December 2017