ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ
ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ ਖੱਬੇ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ
ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ ਖੱਬੇ ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ
ਜਨਮ(1931-02-11)11 ਫਰਵਰੀ 1931
ਦੁੱਕੀ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ
ਮੌਤ15 ਜੂਨ 2022(2022-06-15) (ਉਮਰ 91)
ਸ਼ਾਰਲਟ, ਉੱਤਰੀ ਕੈਰੋਲੀਨਾ, ਅਮਰੀਕਾ
ਕਿੱਤਾਉਰਦੂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਲੇਖਕ
ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾਭਾਰਤੀ
ਅਲਮਾ ਮਾਤਰਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ
ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਵਾਰਡਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ, 2004 ਸਾਹਿਤ ਅਕੈਡਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, 1993 ਗ਼ਾਲਿਬ ਪੁਰਸਕਾਰ, 1985 ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ, 1977 ਇਕਬਾਲ ਸਨਮਾਨ, 2011 ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਇਮੇਰਿਟਸ, ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, 2005– ਮੂਰਤੀ ਦੇਵੀ ਅਵਾਰਡ, 2012
ਵੈੱਬਸਾਈਟ
http://www.gopichandnarang.com

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ (11 ਫਰਵਰੀ 1931 - 15 ਜੂਨ 2022) ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਾ ਇੱਕ ਸਿਧਾਂਤਕਾਰ, ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਆਲੋਚਕ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮੁਕੀਮ ਹਨ ਮਗਰ ਉਹ ਬਾਕਾਇਦਗੀ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਅਦਬੀ ਮਹਫ਼ਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰੀਕ ਹੁੰਦਾ ਰਿਹਾ ਜਿਥੇ ਉਸ ਦੀ ਵਿਦਵਤਾ ਨੂੰ ਨਿਹਾਇਤ ਸਨਮਾਨ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਰਦੂ ਜਲਸਿਆਂ ਅਤੇ ਗੋਸ਼ਟੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਫ਼ਰ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਿਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਮਿਲ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਉਥੇ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕ ਇਨਾਮਾਂ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਾਂ ਨਾਲ ਨਵਾਜ਼ਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]

ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1958 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚਡੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਤਰਾਲੇ ਤੋਂ ਖੋਜ ਫੈਲੋਸ਼ਿਪ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ।

ਟੀਚਿੰਗ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]

ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਂਟ ਸਟੀਫਨਜ਼ ਕਾਲਜ (1957–58) ਵਿੱਚ ਉਰਦੂ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ 1961 ਵਿੱਚ ਰੀਡਰ ਬਣ ਗਿਆ। 1963 ਅਤੇ 1968 ਵਿੱਚ ਉਹ ਵਿਸਕੌਨਸਿਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵਿਜ਼ਿਟਿੰਗ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ। ਉਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਮਿਨੇਸੋਟਾ ਅਤੇ ਓਸਲੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਰਿਹਾ। ਨਾਰੰਗ 1974 ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਬਤੌਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਨਿਯੁਕਤ ਹੋਇਆ, 1986–1995 ਵਿੱਚ ਫਿਰ ਤੋਂ ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਗਿਆ। 2005 ਵਿਚ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮੇਰਿਟਸ ਨਾਮਜਦ ਕੀਤਾ ਸੀ।

ਨਾਰੰਗ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ (ਦਿੱਲੀ ਉਰਦੂ ਦਾ ਕਰਖੰਡਰੀ ਡਾਇਲੈਕਟ) 1961 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਅਣਗੌਲੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਸਮਾਜ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉਰਦੂ, ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਤੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ 60 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਰਚਨਾਵਾਂ[ਸੋਧੋ]

ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ ਚੌਂਹਠ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੇ ਲੇਖਕ ਹਨ। ਇਸ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਤਾਲੀ ਉਰਦੂ ਵਿੱਚ, ਬਾਰਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਸੱਤ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਗਈਆਂ ਹਨ।

ਗੋਪੀ ਚੰਦ ਨਾਰੰਗ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਸਾਖ਼ਤੀਆਤ, ਪਸ ਸਾਖ਼ਤੀਆਤ, ਮਸ਼ਰਿਕੀ ਸ਼ੇਅਰੀਆਤ ਉੱਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਤਹਰੀਰਾਂ ਨੂੰ ਚੁਰਾਈਆਂ ਅਤੇ ਮਸ਼ਕੂਕ ਕ਼ਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ।

ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦੇ ਇਹ ਹਵਾਲੇ ਨਾਰੰਗ ਦੇ ਆਧੁਨਿਕ ਚਿੰਤਕਾਂ ਦੇ ਸਿੱਧੇ ਮੁਤਾਲੇ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪਾਠਕ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਵੇਖਣਗੇ ਕਿ ਸੇਲਡਨ ਦੀ ਜਿਸ ਕਿਤਾਬ ਤੋਂ ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਚੋਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਟੂਕਾਂ ਸੇਲਡਨ ਨੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰ ਪੜਤਾਲ ਲਈ ਮਾਬਾਦ ਆਧੁਨਿਕ ਚਿੰਤਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਨਾਰੰਗ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਿਲਕੁਲ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਵਾਲੇ ਸੇਲਡਨ ਜਾਂ ਦੂਜੇ ਸੁਹਜ ਚਿੰਤਕਾਂ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਹ ਦਾਹਵੇ ਝੂਠੇ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ।[1] ਇਮਰਾਨ ਸ਼ਾਹਿਦ ਭਿੰਡਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਸੀ.ਐੱਮ. ਸ਼ਿਕਾਗੋ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨੈਮ ਨੇ ਸਾਹਿਤਕ ਚੋਰੀ ਦੇ ਸਬੂਤਾਂ ਵਜੋਂ ਪਾਠ ਦੇ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ।[2][3]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. https://cafedissensusblog.com/2018/04/25/how-author-and-critic-gopi-chand-narang-survived-a-maligning-campaign/
  2. "Plagiarize And Prosper | C.M. Naim". Outlookindia.com. Retrieved 2014-08-20.
  3. "The Emperor's New Clothes | C.M. Naim". Outlookindia.com. Retrieved 2014-08-20.