ਚਰਚ ਆਫ਼ ਸੇਂਟ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸ, ਕੋਚੀ
ਸੇਂਟ ਫਰਾਂਸਿਸ ਚਰਚ, ਫੋਰਟ ਕੋਚੀ, ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 1503 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਯੂਰਪੀਅਨ ਚਰਚਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ[1] ਅਤੇ ਉਪ-ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਯੂਰਪੀਅਨ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਇੱਛਾਵਾਂ ਦੇ ਗਵਾਹ ਵਜੋਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।[2][3] ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਖੋਜੀ ਵਾਸਕੋ ਦਾ ਗਾਮਾ ਦੀ ਮੌਤ 1524 ਵਿੱਚ ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੀਜੀ ਫੇਰੀ 'ਤੇ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਿਸਬਨ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਸਨੂੰ ਜੇਰੋਨਿਮੋਸ ਮੱਠ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।[4][5]
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
ਵਾਸਕੋ ਦਾ ਗਾਮਾ, ਜਿਸਨੇ ਯੂਰਪ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਸਤੇ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ, 1498 ਵਿੱਚ ਕੋਝੀਕੋਡ (ਕਾਲੀਕਟ) ਦੇ ਨੇੜੇ ਕਪਾੜ ਵਿਖੇ ਉਤਰਿਆ।[4] ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੇਡਰੋ ਅਲਵਾਰੇਸ ਕਾਬਰਾਲ[4] ਅਤੇ ਅਫੋਂਸੋ ਡੀ ਅਲਬੂਕਰਕੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੋਚੀਨ ਦੇ ਰਾਜੇ ਤੋਂ ਇਜਾਜ਼ਤ ਲੈ ਕੇ ਫੋਰਟ ਕੋਚੀ ਬੀਚ 'ਤੇ ਫੋਰਟ ਇਮੈਨੁਅਲ ਬਣਾਇਆ। ਕਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੱਕੜ ਦੀ ਬਣਤਰ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਚਰਚ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਸੇਂਟ ਬਾਰਥੋਲੋਮਿਊ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ। ਗੁਆਂਢ ਨੂੰ ਹੁਣ ਫੋਰਟ ਕੋਚੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕੋ ਡੀ ਅਲਮੇਡਾ, ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਵਾਇਸਰਾਏ ਨੂੰ 1506 ਵਿੱਚ, ਕੋਚੀਨ ਦੇ ਰਾਜੇ ਦੁਆਰਾ ਪੱਥਰ ਅਤੇ ਚਿਣਾਈ ਵਿੱਚ ਲੱਕੜ ਦੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਦਾ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ।[4]
ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਖੋਜੀ ਵਾਸਕੋ ਦਾ ਗਾਮਾ ਦੀ 1524 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਤੀਜੀ ਫੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਕੋਚੀ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਚੌਦਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਲਿਸਬਨ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4]
1663 ਵਿੱਚ ਡੱਚਾਂ ਨੇ ਕੋਚੀ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਤੱਕ ਫ੍ਰਾਂਸਿਸਕਨਾਂ ਨੇ ਚਰਚ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਕਬਜ਼ਾ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੁਰਤਗਾਲੀ ਰੋਮਨ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸਨ ਅਤੇ ਨੀਦਰਲੈਂਡ ਦੇ ਕੈਥੋਲਿਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਨਾਗਰਿਕ ਸਨ, ਡੱਚ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਇੱਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਾਰੇ ਚਰਚਾਂ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਚਰਚ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ।[4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "National Portal of India". Govt Of India. Archived from the original on 21 July 2011. Retrieved 9 January 2010.
- ↑ "St. Francis Church, Kochi". Wonderful Kerala. Retrieved 21 February 2008.
- ↑ Missick, Stephen Andrew. "Mar Thoma: The Apostolic Foundation of the Assyrian Church and the Christians of St. Thomas in India" (PDF). Ancient Indian Christianity. Journal of Assyrian Academic Studies Vol. XIV, no. 2, 2000. Archived from the original (PDF) on 27 February 2008. Retrieved 21 February 2008.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 "St. Francis Church". webindia123. Retrieved 21 February 2008."St. Francis Church". webindia123. Retrieved 21 February 2008.
- ↑ Ayub, Akber (ed), Kerala: Maps & More, Fort Kochi, 2006 edition 2007 reprint, pp. 20–24, Stark World Publishing, Bangalore, ISBN 81-902505-2-3ISBN 81-902505-2-3