ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
Charu Chandra Bose
ਜਨਮ26 February 1890 (1890-02-26)
Shobhana village, Khulna, British India
ਮੌਤ19 March 1909 (1909-03-20) (aged 19)
ਪੇਸ਼ਾRevolutionary
ਸੰਗਠਨAnushilan Samiti
ਲਹਿਰIndian Freedom Movement

ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ ਜਾਂ ਚਾਰੂ ਚਰਨ ਬੋਸ (ਡਬਲਿਊ.ਬੀ. ਸੁਧਾਰਕ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਵਿੱਚ ਗਲਤ ਸ਼ਬਦ-ਜੋੜ ਅਨੁਸਾਰ) (26 ਫਰਵਰੀ 1890 – 19 ਮਾਰਚ 1909) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਅਤੇ ਅਨੁਸ਼ੀਲਨ ਸਮਿਤੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਬਸਤੀਵਾਦੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੂੰ 19 ਮਾਰਚ 1909 ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਦਨਾਮ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਬਿਸਵਾਸ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਵੰਡ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਮੁਰਾਰੀਪੁਕੁਰ ਬੰਬ ਕੇਸ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਝੂਠੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ।[1][2]

ਪਰਿਵਾਰ[ਸੋਧੋ]

ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ ਦਾ ਜਨਮ 26 ਫਰਵਰੀ 1890 ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਖੁਲਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸ਼ੋਭਨਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕੇਸ਼ਬ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਸਨ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਉਸਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਦੀ ਹਥੇਲੀ ਨਹੀਂ ਸੀ।[3][4][5]

ਇਨਕਲਾਬੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ[ਸੋਧੋ]

ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ 12 ਸਾਲ ਤੱਲੀਗੰਜ ਵਿੱਚ 130, ਰੂਸਾ ਰੋਡ ਵਿੱਚ ਰਹੇ। ਉਸਨੇ ਕੋਲਕਾਤਾ ਅਤੇ ਹਾਵੜਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪ੍ਰੈਸਾਂ ਅਤੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਸੰਗਠਨ ਅਨੁਸ਼ੀਲਨ ਸਮਿਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਇਨਕਲਾਬੀ ਕਾਰਨਾਮਿਆਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੰਸਥਾ ਯੁਗਾਂਤਰ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ। ਮੁਰਾਰੀਪੁਕੁਰ ਬੰਬ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਕਈ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਦਨਾਮ ਸਰਕਾਰੀ ਵਕੀਲ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਬਿਸਵਾਸ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਸੀ। ਬਿਸਵਾਸ ਬੰਗਾਲ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਵਿਰੋਧੀ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਤੁਰੰਤ ਬਾਅਦ ਕਈ ਹੋਰ ਝੂਠੇ ਕੇਸਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਨਜਿੱਠ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮੁਰਾਰੀਪੁਰ ਬੰਬ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੂਤ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਅਤੇ ਗਵਾਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ ਨੇ 10 ਫਰਵਰੀ 1909 ਨੂੰ ਆਸ਼ੂਤੋਸ਼ ਬਿਸਵਾਸ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਕਈ ਦਿਨ ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਨੇ ਰਿਵਾਲਵਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਗਹੀਣ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕੱਸ ਕੇ ਬੰਨ੍ਹ ਲਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਾਲ ਹੇਠ ਢੱਕ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਲੱਭ ਲਿਆ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ ਪੁਆਇੰਟ-ਬਲੈਂਕ ਰੇਂਜ ਦੇ ਅੰਦਰ ਉਸਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ। ਚਾਰੂ ਚੰਦਰਾ ਬੋਸ ਨੂੰ ਇਕ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[6]

ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]

19 ਮਾਰਚ 1909 [7] ਅਲੀਪੁਰ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਤਖ਼ਤੇ 'ਤੇ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Charu Chandra Bose" (PDF). Retrieved February 17, 2022.
  2. Vol I, Subodhchandra Sengupta & Anjali Basu (2002). Sansad Bangali Charitavidhan (Bengali). Kolkata: Sahitya Sansad. p. 297. ISBN 81-85626-65-0.
  3. "Charu Chandra Bose". Retrieved February 17, 2022.
  4. Srikrishan 'Sarala' (1999). Indian Revolutionaries 1757-1961 (Vol-4): A Comprehensive Study, 1757-1961. New Delhi: Ocean Books. ISBN 9788187100157.
  5. Noorul Hoda (2008). The Alipore Bomb Case. New Delhi: NIYOGI BOOKS. ISBN 9788189738310.
  6. "A TRIBUTE TO CHARU CHANDRA BOSE, A PHYSICALLY CHALLENGED MARTYR OF INDIA'S FREEDOM MOVEMENT". Retrieved February 17, 2022.
  7. "Charu Chandra Bose". Retrieved February 17, 2022.