ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਉੱਪਰ-ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਘੜੀ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ: ਜਬਲਪੁਰ ਵਿੱਚ ਮਦਨ ਮਹਿਲ, ਚੌਸਠ ਯੋਗਿਨੀ ਮੰਦਿਰ, ਬੇਦਾਘਾਟ, ਦੁਮਨਾ ਨੇਚਰ ਰਿਜ਼ਰਵ ਪਾਰਕ, ਗਵਾਰੀਘਾਟ ਵਿਖੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਧੁੰਆਂਧਾਰ ਝਰਨਾ
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਸਥਾਨ
ਦੇਸ਼ ਭਾਰਤ
ਰਾਜਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼
ਮੁੱਖ ਦਫਤਰਜਬਲਪੁਰ
ਸਰਕਾਰ
 • ਲੋਕ ਸਭਾ ਹਲਕਾਜਬਲਪੁਰ
ਖੇਤਰ
 • Total5,198 km2 (2,007 sq mi)
ਆਬਾਦੀ
 (2011)
 • Total24,63,289
 • ਘਣਤਾ470/km2 (1,200/sq mi)
ਜਨਗਣਨਾ
 • ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ82.47%
 • ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ925 ਔਰਤ/1000 ਮਰਦ
ਸਮਾਂ ਖੇਤਰਯੂਟੀਸੀ+05:30 (IST)
ਵੈੱਬਸਾਈਟjabalpur.nic.in

ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੱਧ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ। ਜਬਲਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਹੈ।

ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ 2,463,289 (2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ) ਦੇ ਨਾਲ 5,198 km² ਹੈ। 2011 ਤੱਕ ਇਹ ਇੰਦੌਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ (50 ਵਿੱਚੋਂ) ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ।[1][2]

ਜਬਲਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਮਹਾਕੋਸ਼ਲ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਨਰਮਦਾ ਅਤੇ ਸੋਨ ਦੇ ਜਲ-ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੰਡ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਘਾਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਇੱਥੇ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦੀਆਂ ਚੱਟਾਨਾਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਖੱਡ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ 30 ਫੁੱਟ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਚੱਟਾਨ ਕਿਨਾਰੇ (ਧੁਆਂ ਧਾਰ, ਜਾਂ ਧੁੰਦਲੀ ਸ਼ੂਟ) ਉੱਤੇ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਅਤੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਚੱਲਦਾ ਇੱਕ ਲੰਮਾ ਤੰਗ ਮੈਦਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਜ਼ਮੀਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਬੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਦਾਨ, ਜੋ ਕਿ ਨਰਮਦਾ ਦੀ ਮਹਾਨ ਘਾਟੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਇਸਦੇ ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲੀ ਕਪਾਹ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਇੱਕ ਅਮੀਰ ਜਲ-ਭੰਡਾਰ ਦੁਆਰਾ ਢੱਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਬਲਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ, ਮਿੱਟੀ ਕਾਲੀ ਸੂਤੀ ਮਿੱਟੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਤਹ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਾਣੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਉੱਤਰ ਅਤੇ ਪੂਰਬ ਸੋਨ ਨਦੀ, ਗੰਗਾ ਅਤੇ ਯਮੁਨਾ ਦੀ ਸਹਾਇਕ ਨਦੀ, ਨਰਮਦਾ ਬੇਸਿਨ ਦੇ ਦੱਖਣ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਦੇ ਬੇਸਿਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਕੋਲਕਾਤਾ ਤੱਕ ਮੁੱਖ ਰੇਲਵੇ ਦੁਆਰਾ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਲਾਈਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲੰਘਦਾ ਹੈ ਜੋ ਕਟਨੀ ਜੰਕਸ਼ਨ 'ਤੇ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Krishi Vigyan Kendra, Jabalpur
  2. "District Census Handbook: Jabalpur" (PDF). Census of India. Registrar General and Census Commissioner of India. 2011.

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]