ਜਯੋਤਸਨਾ ਭੱਟ

ਜਯੋਤਸਨਾ ਜਯੋਤੀ ਭੱਟ (6 ਮਾਰਚ 1940-11 ਜੁਲਾਈ 2020) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਸਰਾਵਿਕਸ ਅਤੇ ਘੁਮਿਆਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਡ਼ੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿਆਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਪਡ਼ਾਇਆ।

ਜੀਵਨ

ਜਯੋਤਸਨਾ ਭੱਟ ਦਾ ਜਨਮ 6 ਮਾਰਚ 1940 ਨੂੰ ਮਾਂਡਵੀ, ਕੱਛ ਰਾਜ (ਹੁਣ ਕੱਛ, ਗੁਜਰਾਤ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲਈ ਬੰਬਈ (ਹੁਣ ਮੁੰਬਈ) ਦੇ ਸਰ ਜੇ. ਜੇ. ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਵਿੱਚ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸੰਖੋ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੂਰਤੀਕਲਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਲਈ 1958 ਵਿੱਚ ਬਡ਼ੌਦਾ ਦੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿਆਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਉਹ ਉੱਥੇ ਵਸਰਾਵਿਕਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਲੈਣ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਨੇ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਬਰੁਕਲਿਨ ਦੇ ਬਰੁਕਲਿਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਰਟ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਜੋਲੀਅਨ ਹੋਫਸਟੇਡ ਦੇ ਅਧੀਨ ਵਸਰਾਵਿਕਸ ਦੀ ਪਡ਼੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਈ ਅਤੇ ਬਡ਼ੌਦਾ (ਹੁਣ ਵਡੋਦਰਾ) ਵਿੱਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਈ। ਸੰਨ 1972 ਵਿੱਚ ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਿਆਜੀਰਾਓ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬਡ਼ੌਦਾ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟਸ ਵਿੱਚ ਮੂਰਤੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਸਰਾਵਿਕ ਸਟੂਡੀਓ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ। ਉੱਥੇ 40 ਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ 2002 ਵਿੱਚ ਸਿਰੇਮਿਕਸ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਈ।

ਭੱਟ ਦੀ ਮੌਤ 11 ਜੁਲਾਈ 2020 ਨੂੰ, ਸਟ੍ਰੋਕ ਤੋਂ ਪੀਡ਼ਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਦੋ ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਹੋਈ। ਭੱਟ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਬਡ਼ੌਦਾ ਦੇ ਵਾਦੀ ਵਾਡੀ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਟਾਈਲ

ਭੱਟ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਤਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਆਪਣੇ ਲੰਬੇ ਕਰੀਅਰ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਟੇਰਾਕੋਟਾ ਦੋਵਾਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤਾ। ਆਪਣੇ ਵਸਰਾਵਿਕ ਕੰਮ ਵਿੱਚ, ਉਸ ਨੇ ਮੈਟ ਅਤੇ ਸਾਟਿਨ ਮੈਟ ਗਲੇਜ਼ ਨੂੰ ਟੀਲ ਨੀਲੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਕਾਈ ਹਰੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਅਲਕੋਲੇਨ ਮਿੱਟੀ, ਅਮੋਰਫੋਸ ਮੋਲਡ ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਅਤੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸ਼ੈਲੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿੱਲੀਆਂ, ਕੁੱਤੇ, ਪੰਛੀ, ਕਮਲ ਦੇ ਕਲੀ, ਖਿਡੌਣੇ ਅਤੇ ਪਲੇਟਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ

ਭੱਟ ਆਪਣੀ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ ਇੱਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਜਯੋਤੀ ਭੱਟ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ। ਵਡੋਦਰਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਧੀ, ਜੈਈ ਸੀ।