ਜ਼ਮੀਨਾ ਬੇਗਮ
ਜ਼ਮੀਨਾ ਬੇਗਮ (11 ਜਨਵਰੀ 1917 – 28 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978), ਜਿਸਨੂੰ ਜ਼ੈਨਬ ਬੇਗਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਅਫ਼ਗਾਨ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸੀ। ਉਹ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਰਦਾਰ ਮੁਹੰਮਦ ਦਾਊਦ ਖਾਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਹੋਣ ਨਾਤੇ 1973-1978 ਵਿੱਚ ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸੀ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਉਹ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ ਨਾਦਿਰ ਸ਼ਾਹ ਅਤੇ ਮਾਹ ਪਰਵਾਰ ਬੇਗਮ ਦੀ ਧੀ ਅਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜ਼ਹੀਰ ਦੀ ਭੈਣ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਨਵੰਬਰ 1933 ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਵਾਰਸ ਬਣਿਆ। ਉਸਨੇ ਸਤੰਬਰ 1934 ਵਿੱਚ ਦਾਊਦ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।
ਜ਼ਮੀਨਾ ਬੇਗਮ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਨਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਕੇ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮੁਕਤੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈ। ਉਸਨੇ 1957 ਵਿੱਚ ਰੇਡੀਓ ਕਾਬੁਲ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਕੇ, ਕੈਰੋ ਵਿੱਚ ਏਸ਼ੀਅਨ ਵੂਮੈਨ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਡੈਲੀਗੇਟ ਭੇਜ ਕੇ, ਅਤੇ 1958 ਵਿੱਚ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਬਰਤਨਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਫੈਕਟਰੀ ਵਿੱਚ ਚਾਲੀ ਕੁੜੀਆਂ ਨੂੰ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੇ ਕੇ ਇਸ ਨੀਤੀ ਦੀਆਂ ਨੀਹਾਂ ਰੱਖੀਆਂ। [1] ਜਦੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਕੋਈ ਬਖੇੜਾ ਨਾ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਕਦਮ ਦਾ ਪਰਦਾ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਸੀ। [1]
ਅਗਸਤ 1959 ਵਿੱਚ, ਜੇਸ਼ਿਨ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਜ਼ਮੀਨਾ ਮਿਲਟਰੀ ਪਰੇਡ ਵਿੱਚ ਰਾਇਲ ਬਾਕਸ ਵਿੱਚ ਰਾਣੀ ਹੁਮੈਰਾ ਅਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਬਿਲਕੀਸ ਦੇ ਨਾਲ ਜਨਤਕ ਤੌਰ ਤੇ ਆਈ। [1] ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੌਲਵੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਰੋਸ ਪੱਤਰ ਭੇਜ ਕੇ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸ਼ਰੀਆ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। [1] ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬੁਲਾ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਵਿੱਤਰ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿੱਚ ਸੱਚਮੁੱਚ ਚਾਦਰੀ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। [1] ਜਦੋਂ ਮੌਲਵੀਆਂ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਾ ਮਿਲਿਆ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਘੋਸ਼ਣਾ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਮੈਂਬਰ ਹੁਣ ਪਰਦਾ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਗੀਆਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸਲਾਮੀ ਕਾਨੂੰਨ ਇਸ ਦੀ ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। [1] ਭਾਵੇਂ ਚਾਦਰੀ 'ਤੇ ਕਦੇ ਪਾਬੰਦੀ ਨਹੀਂ ਲਗਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਮਹਾਰਾਣੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਤੇ ਚੱਲ ਕੇ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਅਤੇ ਧੀਆਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉੱਚ ਵਰਗ ਅਤੇ ਮੱਧ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰੀ ਔਰਤਾਂ, ਕੁਬਰਾ ਨੂਰਜ਼ਈ ਅਤੇ ਮਾਸੂਮਾ ਐਸਮਾਤੀ-ਵਾਰਦਕ ਦੁਆਰਾ ਅਪਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀਆਂ ਆਮ ਮੋਢੀ ਔਰਤਾਂ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। [1]
ਉਹ ਸੌਰ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ 28 ਅਪ੍ਰੈਲ 1978 ਨੂੰ ਆਰਗ ਵਿਖੇ ਉਹ ਮਾਰੀ ਗਈ ਸੀ।[ਹਵਾਲਾ ਲੋੜੀਂਦਾ]
ਉਸ ਨੂੰ 2009 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨਾਲ ਕਾਬੁਲ ਦੇ ਦੇਹ ਸਬਜ਼ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ [2]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Tamim Ansary (2012) Games without Rules: The Often-Interrupted History of Afghanistan
- ↑ "Remains of Afghan leader buried". BBC News. 17 March 2009. Retrieved 3 September 2016.