ਜੌਂਧਰ (ਜੰਗਲੀ ਜਵੀਂ)

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਜੰਗਲੀ ਜਵੀਂ
Avena sterilis

ਜੌਂਧਰ (ਜੰਗਲੀ ਜਵੀਂ) (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ: Avena sterilis) ਜਾਂ ਐਨੀਮੇਟਡ ਓਟ, ਨਿਰਜੀਵ ਓਟ, ਜੰਗਲੀ ਓਟ, ਜੰਗਲੀ ਲਾਲ ਓਟ, ਵਿੰਟਰ ਵਾਈਲਡ ਓਟ[1] ਘਾਹ ਬੂਟੀ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਬੀਜ ਖਾਣ ਯੋਗ ਹਨ। ਇਸ ਪੌਦੇ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਾਮ, ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਪੈਨਿਕਲ ਦੀ ਗਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਵਰਣਨ[ਸੋਧੋ]

ਜੌਂਧਰ ਇੱਕ ਮੌਸਮੀ, ਮੋਟਾ, ਚੌੜਾ ਪੱਤਾ ਵਾਲਾ ਘਾਹ ਹੈ ਜੋ 1.5 m (4 ft 11 in) ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਤੱਕ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਪਰਿਪੱਕਤਾ 'ਤੇ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੱਤੇ ਦੇ ਬਲੇਡ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ 60 cm (24 in) ਤੱਕ ਲੰਬੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ 6–14 mm (0.24–0.55 in) ਚੌੜੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[2]

ਜੌਂਧਰ ਦੇ ਫੁੱਲ

ਇਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਫੁੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਾਂ ਤਾਂ ਇੱਕ ਬਰਾਬਰ ਜਾਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਜਿਹਾ ਇੱਕ-ਪਾਸੜ ਪੈਨਿਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਪਾਈਕਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 3 ਫੁੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ 2 ਤੋਂ 5 ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਪਾਈਕਲੇਟ (ਆਵਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ) 1.7–4.5 cm (0.67–1.77 in) ਲੰਬੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ; ਗਲੂਮਜ਼ 2.4–5 cm (0.94–1.97 in) ਲੰਬੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਫੁੱਲ ਜਾਂ ਤਾਂ ਪੀਲੇ ਜਾਂ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ, ਫੁੱਲ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਲਾਲ ਰੰਗ ਦੇ ਵਾਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3]

ਆਧੁਨਿਕ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਨਦੀਨ ਵਜੋਂ[ਸੋਧੋ]

ਜੰਗਲੀ ਜਵੀਂ ਐਸੇ ਬੀਜ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅਨਾਜ ਤੋਂ ਵੱਖ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਰਕੇ, ਇਸਦੇ ਬੀਜ ਉੱਨ, ਅਨਾਜ ਦੇ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਬੀਜਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੰਦਗੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਗਏ ਹਨ।

ਇਹ ਹਾੜੀ ਦੀਆਂ ਫ਼ਸਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਨਦੀਨ ਹੈ। ਇਹ ਰੇਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਚੰਗੇ ਨਿਕਾਸ ਵਾਲੀਆਂ ਜਮੀਨਾਂ ਤੇ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਜਮੀਨ ਤੇ ਇਹ ਬੀਜ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਫਸਲਾਂ ਵਰਗੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਧਦਾ-ਫੁੱਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਘਾਹ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਸ਼ਤਯੋਗ ਫਸਲਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਪਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦੀ ਹੈ।[4][5][6]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. Tidemann, Breanne D.; Geddes, Charles M.; Beckie, Hugh J. (2021). "3". In Chauhan, Bhagirath Singh (ed.). Biology and Management of Problematic Crop Weed Species. Academic Press. pp. 43–66. ISBN 9780128229170. Retrieved 11 May 2023.
  2. "Avena sterilis (winter wild oat)". CABI Compendium. CABI. 7 January 2022. p. 8062. doi:10.1079/cabicompendium.8062. Retrieved 10 May 2023.
  3. "Weed Seed: Avena sterilis (Sterile oat)". Canadian Food Inspection Agency, Seeds Identification. Government of Canada. Archived from the original on 17 August 2022. Retrieved 10 May 2023.
  4. Pandey, A. K.; Prasad, K.; Singh, P.; Singh, R. D. (1998). "Comparative yield loss assessment and crop-weed association in major winter crops of mid hills of N-W Himalayas". Indian Journal of Weed Science. 30 (1, 2): 54–57.
  5. Walia, U. S.; Brar, L. S. (2001). "Competitive ability of wild oats (Avena ludoviciana Dur.) and broad leaf weeds with wheat in relation to crop density and nitrogen levels". Indian Journal of Weed Science. 33 (3, 4): 120–123.
  6. Terry, P. J. (1984). A Guide to Weed Control in East African Crops. Nairobi, Kenya: Kenya Literature Bureau. p. 186.