ਤਿੱਬਤੀ ਲਿਪੀ
ਦਿੱਖ

ਤਿੱਬਤੀ ਲਿਪੀ ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਬ੍ਰਾਹਮੀ ਪਰਵਾਰ ਦੀ ਲਿਪੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋ ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ, ਲੱਦਾਖੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦੇ ਬਾਲਟੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[1]
ਵਰਨਾਂਤਰ
[ਸੋਧੋ]ਸਵਰ ਅੱਖਰ
[ਸੋਧੋ]ਤਿੱਬਤੀ ਵਿੱਚ ਸਵਰ ਅੱਖਰ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ:
| ਗੁਰਮੁਖੀ | ਆਈ.ਏ.ਐਸ.ਟੀ. | ਤਿੱਬਤੀ | ਪਰਾਧੀਨ ਸਵਰ ਅੱਖਰ | ਗੁਰਮੁਖੀ | ਆਈ.ਏ.ਐਸ.ਟੀ. | ਤਿੱਬਤੀ | ਪਰਾਧੀਨ ਸਵਰ ਅੱਖਰ | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਅ | a | ཨ | ਔ | au | ཨཽ | ཽ | ||
| ਆ | ā | ཨཱ | ཱ | ਰੂ | ṛ | རྀ | ྲྀ | |
| ਇ | i | ཨི | ི | ਰੀ | ṝ | རཱྀ | ཷ | |
| ਈ | ī | ཨཱི | ཱི | ਲ੍ | ḷ | ལྀ | ླྀ | |
| ਉ | u | ཨུ | ུ | ॡ | ḹ | ལཱྀ | ཹ | |
| ਊ | ū | ཨཱུ | ཱུ | ਅੰ | aṃ | ཨཾ | ཾ | |
| ਏ | e | ཨེ | ེ | ਅੰ | ཨྃ | ྃ | ||
| ਐ | ai | ཨཻ | ཻ | ਅ | aḥ | ཨཿ | ཿ | |
| ਓ | o | ཨོ | ོ | |||||
ਵਿਅੰਜਨ
[ਸੋਧੋ]ਵਿਅੰਜਨ ਤੇ ਉੰਨਾਂ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ:
| ਗੁਰਮੁਖੀ | ਆਈ.ਏ.ਐਸ.ਟੀ. | ਤਿੱਬਤੀ | ਗੁਰਮੁਖੀ | ਆਈ.ਏ.ਐਸ.ਟੀ. | ਤਿੱਬਤੀ | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| ਕ | ka | ཀ | ਦ | da | ད | |
| ਖ | kha | ཁ | ਧ | dha | དྷ | |
| ਗ | ga | ག | ਨ | na | ན | |
| ਘ | gha | གྷ | ਪ | pa | པ | |
| ਣ | ṅa | ང | ਫ | pha | ཕ | |
| ਚ | ca | ཙ | ਬ | ba | བ | |
| छ | cha | ཚ | ਭ | bha | བྷ | |
| ਜ | ja | ཛ | म | ma | མ | |
| ਝ | jha | ཛྷ | ਯ | ya | ཡ | |
| ਣ | ña | ཉ | ਰ | ra | ར | |
| ਟ | ṭa | ཊ | ਲ | la | ལ | |
| ਠ | ṭha | ཋ | ਵ | va | ཝ | |
| ਡ | ḍa | ཌ | ਸ਼ | śa | ཤ | |
| ਢ | ḍha | ཌྷ | ਸ਼ | ṣa | ཥ | |
| ਣ | ṇa | ཎ | ਸ | sa | ས | |
| ਤ | ta | ཏ | ਹ | ha | ཧ | |
| ਥ | tha | ཐ | ਕਸ਼ | kṣa | ཀྵ |
ਤਿੱਬਤੀ ਅੰਕ
[ਸੋਧੋ]
ਤਿੱਬਤੀ ਦਾ ਯੂਨੀਕੋਡ
[ਸੋਧੋ]ਤਿੱਬਤੀ ਦਾ ਯੂਨੀਕੋਡ U+0F00 ਤੋਂ U+0FFF ਤੱਕ ਹੈ।
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | A | B | C | D | E | F | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| F00 | ༀ | ༁ | ༂ | ༃ | ༄ | ༅ | ༆ | ༇ | ༈ | ༉ | ༊ | ་ | ༌ | ། | ༎ | ༏ |
| F10 | ༐ | ༑ | ༒ | ༓ | ༔ | ༕ | ༖ | ༗ | ༘ | ༙ | ༚ | ༛ | ༜ | ༝ | ༞ | ༟ |
| F20 | ༠ | ༡ | ༢ | ༣ | ༤ | ༥ | ༦ | ༧ | ༨ | ༩ | ༪ | ༫ | ༬ | ༭ | ༮ | ༯ |
| F30 | ༰ | ༱ | ༲ | ༳ | ༴ | ༵ | ༶ | ༷ | ༸ | ༹ | ༺ | ༻ | ༼ | ༽ | ༾ | ༿ |
| F40 | ཀ | ཁ | ག | གྷ | ང | ཅ | ཆ | ཇ | | ཉ | ཊ | ཋ | ཌ | ཌྷ | ཎ | ཏ |
| F50 | ཐ | ད | དྷ | ན | པ | ཕ | བ | བྷ | མ | ཙ | ཚ | ཛ | ཛྷ | ཝ | ཞ | ཟ |
| F60 | འ | ཡ | ར | ལ | ཤ | ཥ | ས | ཧ | ཨ | ཀྵ | ཪ | ཫ | ཬ | | | |
| F70 | | ཱ | ི | ཱི | ུ | ཱུ | ྲྀ | ཷ | ླྀ | ཹ | ེ | ཻ | ོ | ཽ | ཾ | ཿ |
| F80 | ྀ | ཱྀ | ྂ | ྃ | ྄ | ྅ | ྆ | ྇ | ྈ | ྉ | ྊ | ྋ | ྌ | ྍ | ྎ | ྏ |
| F90 | ྐ | ྑ | ྒ | ྒྷ | ྔ | ྕ | ྖ | ྗ | | ྙ | ྚ | ྛ | ྜ | ྜྷ | ྞ | ྟ |
| FA0 | ྠ | ྡ | ྡྷ | ྣ | ྤ | ྥ | ྦ | ྦྷ | ྨ | ྩ | ྪ | ྫ | ྫྷ | ྭ | ྮ | ྯ |
| FB0 | ྰ | ྱ | ྲ | ླ | ྴ | ྵ | ྶ | ྷ | ྸ | ྐྵ | ྺ | ྻ | ྼ | | ྾ | ྿ |
| FC0 | ࿀ | ࿁ | ࿂ | ࿃ | ࿄ | ࿅ | ࿆ | ࿇ | ࿈ | ࿉ | ࿊ | ࿋ | ࿌ | | ࿎ | ࿏ |
| FD0 | ࿐ | ࿑ | ࿒ | ࿓ | ࿔ | ࿕ | ࿖ | ࿗ | ࿘ | ࿙ | ࿚ | | | | | |
| FE0 | | | | | | | | | | | | | | | | |
| FF0 | | | | | | | | | | | | | | | | |

ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Daniels, Peter T. and William Bright. The World’s Writing Systems. New York: Oxford University Press, 1996.
| ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |