ਤੇਲਗੂ ਗੰਗਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ
ਤੇਲਗੂ ਗੰਗਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ: Telugu Ganga project) ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐਨ. ਟੀ. ਰਾਮਰਾਓ ਅਤੇ ਤਾਮਿਲ ਨਾਡੂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਐਮ. ਜੀ. ਰਾਮਚੰਦਰਨ ਨੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਚੇਨਈ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਾਣੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸਾਂਝੀ ਜਲ ਸਪਲਾਈ ਸਕੀਮ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਜਲ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਾਣੀ ਦਾ ਸਰੋਤ ਆਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨਦੀ ਹੈ। ਸ਼੍ਰੀਸਾਈਲਮ ਭੰਡਾਰ ਤੋਂ ਪਾਣੀ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੇਨਈ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪੂੰਡੀ ਜਲ ਭੰਡਾਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਕਰੀਬਨ 406 ਕਿੱਲੋ ਮੀਟਰ (252 ਮੀਲ) ਦੀ ਦੂਰੀ' ਤੇ ਅੰਤਰ-ਲਿੰਕਡ ਨਹਿਰਾਂ ਦੀ ਲੜੀ ਰਾਹੀਂ ਚੇਨਈ ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਚੌਕੀਆਂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪੇਨਾ ਨਦੀ ਘਾਟੀ ਵਿੱਚ ਸੋਮਸੀਲਾ ਭੰਡਾਰ, ਕੰਧਾਲੇਰੂ ਭੰਡਾਰ, ਉਥੁਕੋਟੋਟਾਈ ਦੇ ਨੇੜੇ 'ਜ਼ੀਰੋ ਪੁਆਇੰਟ' ਜਿਥੇ ਪਾਣੀ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੁੰਡੀ ਜਲ ਭੰਡਾਰ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਤਿਆਮੂਰਤੀ ਸਾਗਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪੂੰਡੀ ਤੋਂ, ਰੇਡ ਹਿੱਲਜ਼, ਸ਼ੋਲਾਵਰਮ ਅਤੇ ਚੈਂਬਰਬੱਕਮ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਹੋਰ ਭੰਡਾਰ ਭੰਡਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਕ ਨਹਿਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਰਾਹੀਂ ਪਾਣੀ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ 1977 ਵਿੱਚ ਤਾਮਿਲਨਾਡੂ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਦੀ ਦੇ ਰਿਪੇਰੀਅਨ ਰਾਜਾਂ: ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪ੍ਰਵਾਨਗੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਿੰਨ ਰਿਪੇਰੀਅਨ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰੇਕ ਨੂੰ 15 ਅਰਬ ਘਣ ਫੁੱਟ (420 × 106 ਐਮ3) ਦੀ ਕੁੱਲ ਸਪਲਾਈ ਲਈ ਸਾਲਾਨਾ 5 ਅਰਬ ਘਣ ਫੁੱਟ (140 × 106 ਐਮ 3) ਪਾਣੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਸੀਪੇਜ ਤੇ ਵਾਸ਼ਪੀਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਸੰਨ 1983 ਵਿੱਚ 12 ਅਰਬ ਘਣ ਫੁੱਟ (340 × 106 ਐਮ 3) ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[1]
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਨਹਿਰ ਦੁਆਰਾ ਸਪਲਾਈ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਪਾਣੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਘਣ ਫੁੱਟ (14 × 106 ਮੀ. 3) ਤੋਂ ਘੱਟ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। 2002 ਵਿਚ, ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਸੱਤਿਆ ਸਾਈਂ ਬਾਬਾ ਨੇ ਨਹਿਰ ਨੂੰ ਬਹਾਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਈਨਿੰਗ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ; ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਮ। ਨਹਿਰ ਅਤੇ ਕਈ ਜਲ ਭੰਡਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਨਾਲ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ 2004 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਪੂੰਡੀ ਜਲ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। 2006 ਵਿੱਚ ਚੇਨਈ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ 3.7 ਬਿਲੀਅਨ ਕਿicਬਿਕ ਫੁੱਟ (100 6 106 ਐਮ 3) ਸੀ। ਮੁੜ ਲਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਪੁਨਰ ਨਿਰਮਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਨਹਿਰ ਦੇ ਕੰਡੇਲੇਰੂ-ਪੂੰਡੀ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਨਾਮ ਸਾਈ ਗੰਗਾ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[2][3][4]
ਜਾਰਡਨ ਦਾ ਕੋਰਸਰ
[ਸੋਧੋ]ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜਨ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ਸ਼ੁਦਾ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਉਸਾਰੀ ਕਾਰਜਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਧਮਕੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।[5][6]
ਨੋਟ
[ਸੋਧੋ]- "ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜਲ". ਹਿੰਦੂ. 2004-05-06 ਨੂੰ ਅਸਲ ਤੋਂ ਆਰਕਾਈਵ ਕੀਤਾ ਗਿਆ. 2007-09-17 ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- "ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਵਾਟਰ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਮੀਲ ਪੱਥਰ ਤੇ ਹੈ". ਚੇਨਈ, ਭਾਰਤ: ਹਿੰਦੂ. 2007-01-20. 2007-09-17 ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- ਨਿੱਕੂ, ਬਾਲਾ ਰਾਜੂ (ਅਗਸਤ 2004) ਜਲ ਅਧਿਕਾਰ, ਅਪਵਾਦ ਅਤੇ ਸਮੂਹਕ ਕਾਰਵਾਈ: ਤੇਲਗੂ ਗੰਗਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦਾ ਕੇਸ, ਭਾਰਤ 2013-08-07 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
- "ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਜੋੜਨ". ਸਰਕਾਰ ਭਾਰਤ ਦਾ. 2003-08-11. 2007-09-17 ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Shiva, Vandana (1991). Ecology and the Politics of Survival: Conflicts Over Natural Resources in India. Sage Publications, New Delhi. Archived from the original on 2007-09-03. Retrieved 2007-09-17.
- ↑
- ↑ The Hindu: Project Water by Hiramalini Seshadri, 25 June 2003, Available online Archived 26 February 2009 at the Wayback Machine.
- ↑
- ↑ Kohli, Kanchi (2006). "Illegal construction threatens Courser". Civil Society Information Exchange Pvt. Ltd.
- ↑ Jeganathan, P.; Rahmani, A.R.; Green, R.E. (2005). Construction of Telugu-Ganga Canal in and around two protected areas in Cuddapah District, Andhra Pradesh, India. Immediate threat to the world population of the critically endangered Jerdon’s Courser Rhinoptilus bitorquatus. Survey Report. Bombay Natural History Society, Mumbai, India.
{{cite book}}: Unknown parameter|last-author-amp=ignored (|name-list-style=suggested) (help)