ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਰਾਜ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਜਾਇਬ ਘਰ

ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਰਾਜ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਜਾਂ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ। ਇਹ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣਾ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਹੈ।

ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]

ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਵਿਗਿਆਨੀ ਹੈਨਰੀ ਕੌਜ਼ਨਜ਼ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਥਾਨ ਦੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ 1940 ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਦੇ ਨਿਜ਼ਾਮ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਹੇਠ ਇਸ ਟਿੱਲੇ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਖੁਦਾਈ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਵਸਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਬਣੇ ਇੱਕ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 1952 ਵਿੱਚ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਨਿਯੰਤਰਣ ਅਧੀਨ, ਮੌਜੂਦਾ ਇਮਾਰਤ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

1930 ਵਿੱਚ, (ਨਿਜ਼ਾਮ ਸੱਤਵੇਂ ਮੀਰ ਓਸਮਾਨ ਅਲੀ ਖਾਨ, ਜੋ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਰਾਜ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ, ਨੇ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਨਾਮ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਰੱਖਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਨੂੰ 1960 ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਾਲ 2008 ਵਿੱਚ, ਨਿਜ਼ਾਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਤਲਵਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਤੋਂ ਚੋਰੀ ਹੋ ਗਈਆਂ ਸਨ।

ਸਾਲ 2014 ਵਿੱਚ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਤੇਲੰਗਾਨਾ ਰਾਜ ਪੁਰਾਤੱਤਵ ਅਜਾਇਬ ਘਰ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।