ਥਿਓਡੋਰ ਹਰਜ਼ਲ
| ਥੀਓਡੋਰ ਹਰਜ਼ਲ | |
|---|---|
 ਥੀਓਡੋਰ ਹਰਜ਼ਲ | |
| ਜਨਮ | ਬੇਂਜਾਮਿਨ ਜ਼ੇ'ਏਵ ਹਰਜ਼ਲ 2 ਮਈ 1860 Budapest, Kingdom of Hungary |
| ਮੌਤ | 3 ਜੁਲਾਈ 1904 (ਉਮਰ 44) Edlach, Austria-Hungary |
| Resting place | 1904–1949: Döblinger Friedhof, Vienna, Austria 1949–present: Mt. Herzl, Jerusalem 31°46′26″N 35°10′50″E / 31.77389°N 35.18056°E |
| ਰਿਹਾਇਸ਼ | ਵਿਆਨਾ |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ | Austria-Hungary |
| ਸਿੱਖਿਆ | ਕਾਨੂੰਨ |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | University of Vienna |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਪੱਤਰਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਲੇਖਕ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਕੁਨ |
| ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ | ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਯਹੂਦੀਵਾਦ ਦਾ ਜਨਕ |
| ਸਾਥੀ | Julie Naschauer (ਵਿ. 1889–1904) |
| ਦਸਤਖ਼ਤ | |
 | |
ਥੀਓਡੋਰ ਹਰਜ਼ਲ (ਹਿਬਰੂ: תאודור הֶרְצֵל; Theodor Herzl; 2 ਮਈ 1860 – 3 ਜੁਲਾਈ 1904) ਆਸਟਰਿਆਈ - ਹੰਗਰਿਆਈ ਪੱਤਰਕਾਰ, ਨਾਟਕਕਾਰ, ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਕੁਨ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਰਾਜਨੀਤਕ ਯਹੂਦੀਵਾਦ ਦਾ ਜਨਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਯਹੂਦੀਵਾਦੀ ਸੰਘ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਦੇ ਫਿਲਿਸਤੀਨ ਆਉਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਤਾਂਕਿ ਯਹੂਦੀ ਰਾਜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਮੁੱਢਲੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]
ਹਰਜ਼ਲ ਦਾ ਜਨਮ ਪੈੱਸਟ, ਪੂਰਬੀ, ਬੂਡਪੈਸਟ, ਹੰਗਰੀ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹਤ (ਹੁਣ ਹੰਗਰੀ) ਦੇ ਜਿਆਦਾਤਰ ਫਲੈਟ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਯਹੂਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਜ਼ੀਮੋਨੀ (ਅੱਜ ਜੇਮੁਨ, ਸਰਬੀਆ) ਮੂਲ ਦਾ ਸੀ।[1] ਉਹ ਜਰਮਨ ਭਾਸ਼ਾਈ ਜੀਨੀ ਅਤੇ ਜੇਕਬ ਹਰਜ਼ਲ ਦਾ ਦੂਜਾ ਬੱਚਾ ਸੀ।
ਜੇਕਬ ਹਰਜ਼ਲ (1836-1902) ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਫਲ ਵਪਾਰੀ ਸੀ। ਹਰਜ਼ਲ ਦੀ ਇੱਕ ਭੈਣ, ਪੌਲੀਨ ਉਸਤੋਂ ਇੱਕ ਸਾਲ ਵੱਡੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰੇ ਟਾਈਫਸ ਦੇ ਨਾਲ 7 ਫਰਵਰੀ, 1878 ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਨੌਜਵਾਨ ਹਰਜ਼ਲ ਨੇ ਸਵੇਜ ਨਹਿਰ ਦੇ ਬਿਲਡਰ ਫਰਦੀਨੰਦ ਦੇ ਲੈਸੈਪਸ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਕਦਮ ਤੇ ਚੱਲਣ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਸੀ, ਪਰ ਜਦ ਉਹ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿਚ ਸਫ਼ਲ ਨਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਵਿਤਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਗਿਆਨ ਵੱਲ ਝੁਕ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਨੂੰ ਇਹ ਜਨੂੰਨ ਪੱਤਰਕਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਕੈਰੀਅਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਨਾਟਕਕਰੀ ਮੋੜ ਕੱਟ ਗਿਆ।[2] ਜਵਾਨ ਉਮਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜਰਮਨ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਤੇ ਫਖ਼ਰ ਸੀ। ਉਹ ਜਰਮਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੱਧ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸੰਸਕਾਰੀ ਲੋਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਆਤਮ ਨਿਰਮਾਣ (ਬਿਲਡੁੰਗ) ਦਾ ਜਰਮਨ ਆਦਰਸ਼ ਅਪਣਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਅਨੁਸਾਰ ਗੇਟੇ ਅਤੇ ਸ਼ੇਕਸਪੀਅਰ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਬੰਦਾ ਜੀਵਨ ਵਿਚ ਸੋਹਣੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਿਹਤਰ ਇਨਸਾਨ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ (ਬਿਲਡੁੰਗ ਸਿਧਾਂਤ ਸੁਹੱਪਣ ਅਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਸਮਝਣ ਵੱਲ ਰੁਚਿਤ ਹੈ)।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Theodor's father and grandfather were born in Zemun. See Loker, Zvi (2007). "Zemun". in Berenbaum, Michael; Skolnik, Fred. Encyclopedia Judaica. 1 (2nd ed.). Detroit: Macmillan Reference. pp. 507–508. https://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/judaica/ejud_0002_0021_0_21490.html. Retrieved on 1 ਨਵੰਬਰ 2013.
- ↑ Elon, Amos (1975). Herzl, p.21-22, New York: Holt, Rinehart and Winston. ISBN 978-0-03-013126-4.
- ↑ Buruma, Ian Anglomania An European Love Affair, New York: Vintage Books, 1998 page 180.
