ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ 16 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਉਰਦੂ ਜ਼ਬਾਨੀ ਕਹਾਣੀ ਕਹਿਣ ਦੀ ਕਲਾ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਹੈ।[1] ਕਲਾ ਦੇ ਇਸ ਰੂਪ 2005 ਵਿੱਚ ਸੁਰਜੀਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।[2] ਅਤੇ ਭਾਰਤ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਇਹਦੇ ਤਜਰਬੇ ਕੀਤੇ ਗਏ।[3] ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਟ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਹਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਦੀ ਇੱਕ 46 ਜਿਲਦਾਂ ਵਾਲੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਦਾਸਤਾਨ ਏ ਅਮੀਰ ਹਮਜ਼ਾ ਹੈ।[4] ਕਲਾ ਦਾ ਇਹ ਰੂਪ 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਉਪ ਮਹਾਂਦੀਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਪੁੱਜ ਗਿਆ ਅਤੇ 1928 ਵਿੱਚ ਮੀਰ ਬਕਰ ਅਲੀ ਦੇ ਨਿਧਨ ਦੇ ਨਾਲ ਮਰ ਗਿਆ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਆਲੋਚਕ ਸ਼ਮਸੁਰ ਰਹਿਮਾਨ ਫਾਰੂਕੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਭਤੀਜੇ, ਲੇਖਕ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਮਹਿਮੂਦ ਫਾਰੂਕੀ, ਨੇ 21ਵੀਂ-ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ।

ਦਾਸਤਾਨਗੋਈ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਦਾਸਤਾਨਗੋ ਜਾਂ ਕਥਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਅਵਾਜ ਜ਼ਬਾਨੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਾਸਤਾਨ ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਪੁਨਰ-ਸਿਰਜਨਣਾ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਮੁੱਖ ਕਲਾਤਮਕ ਔਜਾਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। 19ਵੀਂ-ਸਦੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਦਾਸਤਾਨਗੋਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਬਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਰਾਸਾ, ਮੀਰ ਅਹਿਮਦ ਅਲੀ ਰਾਮਪੁਰੀ, ਮੁਹੰਮਦ ਆਮਿਰ ਖਾਨ, ਸੈਯਦ ਹੁਸੈਨ ਜਹ, ਅਤੇ ਗੁਲਾਮ ਰਜਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸਨ।[5]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Walk Back In Time: Experience life in Nizamuddin Basti, the traditional way". The Indian Express. 29 November 2012. Retrieved 18 December 2012.
  2. 2.0 2.1 Ahmed, Shoaib (6 December 2012). "Indian storytellers bring Dastangoi to Alhamra". Dawn. Retrieved 18 December 2012.
  3. Sayeed, Vikram Ahmed (14 January 2011). "Return of dastangoi". Frontline. Retrieved 18 December 2012.
  4. Thakur, Arnika (30 September 2011). "Dastangoi magic revives lost medieval tales". Reuters. Archived from the original on 3 ਅਕਤੂਬਰ 2011. Retrieved 18 December 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  5. Varma, Anuradha (29 July 2011). "Dastangoi is a fun tradition: Mahmood Farooqui". The Times of India. Archived from the original on 2 ਫ਼ਰਵਰੀ 2014. Retrieved 18 December 2012. {{cite news}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)