ਪਹਾੜ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਹਿਮਾਲਿਆ

ਪਰਬਤ ਜਾਂ ਪਹਾੜ ਧਰਤੀ ਦੀ ਧਰਤੀ-ਸੱਤਾਹ ਉੱਤੇ ਕੁਦਰਤੀ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਉੱਚਾ ਉਠਾ ਹੋਇਆ ਹਿੱਸਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਜਿਆਦਾਤਰ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨੋਂ ਤਰੀਕੇ ਵਲੋਂ ਉੱਭਰਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਵਲੋਂ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਾੜ ਜਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕ ਲਗਾਤਾਰ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਹਾੜ 4 ਪ੍ਰਕਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹੈ: -

  1. ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਪਰਵਤ
  2. ਭਰੋਂਥ ਪਰਵਤ ਜਾਂ ਬਲਾਕ ਪਰਵਤ
  3. ਜਵਲਾਮੁਖਿ ਪਰਵਤ
  4. ਅਵਸਿਸਤ ਪਰਵਤ

ਲਪੇਟਿਆ ਹੋਇਆ ਪਹਾੜ[ਸੋਧੋ]

ਇਹ ਤਦ ਬਣਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਧਰਤੀ ਦੀ ਟੇਕਟਾਨਿਕ ਚੱਟਾਨਾਂ ਇੱਕ ਦੂੱਜੇ ਵਲੋਂ ਟਕਰਾਂਦੀ ਜਾਂ ਸਿਕੁੜਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਵਿੱਚ ਮੋਦ ਦੇ ਕਾਰੰਨ ਉਭਾਰ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜ ਜਵਾਨ ਮੋੜਦਾਰ ਪਹਾੜ ਹਨ। ਹਿਮਾਲਾ, ਯੂਰੋਪੀ ਆਲਪਸ, ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਕੀ, ਦੱਖਣ ਅਮਰੀਕੀ ਏੰਡੀਜ, ਆਦਿਕ ਸਾਰੇ ਜਵਾਨ ਅਰਥਾਤ ਨਵੇਂ ਪਹਾੜ ਹਨ। ਇਹ ਦੁਨਿਅ ਦੇ ਸਬਸੇ ਨਵੇਂ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਸਭ ਵਲੋਂ ਉਚਹੇ ਪਹਾੜ ਹੈ।

ਬਲਾਕ ਪਹਾੜ[ਸੋਧੋ]

ਭਰੋਂਥਸ ਪਰਵਤ ਜਾਂ ਬਲੋਕ ਪਹਾੜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਪ੍ਰਿਥਿਵਿ ਦੇ ਉੱਪਰੀ ਸਤਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰੰਸ਼ਨ ਦੇ ਦੁਆਰੇ ਭੁਭਾਗ ਦੇ ਉੱਪਰ ਉਥਨੇ ਵਲੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਯੁਰੋਪ ਦਾ ਬਲੋਕ ਪਰਵਤ, ਹਾਰਜ।

ਜਵਲਾਮੁਖੀ ਪਹਾੜ[ਸੋਧੋ]

ਜਵਲਾਮੁਖਿ ਪਹਾੜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਪ੍ਰਥਿਵਿ ਦੇ ਉਨਦਰ ਵਲੋਂ ਨਿਕੇਲੇ ਲਾਵੇ ਦੇ ਉਦਗਾਰ ਦੇ ਜਮਾਵ ਵਲੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ: - ਵਰਮਾ ਕ ਮਾਉਂਟ ਪੋਪਾ, ਬੱਲ੍ਹਣੀ ਲੂਮੜੀ, ਵਿਸੁਵਿਅਸ ਆਦਿ।

ਅਵਸਿਸਤ ਪਹਾੜ[ਸੋਧੋ]

ਅਵਸਿਸਤ ਪਹਾੜ ਦਾ ਨਿਰਮਾਨ ਬਾਹਰ ਦੁਤੋ ਦੇ ਮਲਵੋ ਦੇ ਜਮਾਵ ਵਲੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਪਾਰਸਨਾਥ।

ਫੋਟੋ ਗੈਲਰੀ[ਸੋਧੋ]