ਪੂਰਨ ਚਮਕ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਕਿਸੇ ਖਗੋਲੀ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਆਪਣੇ ਚਮਕੀਲੇਪਨ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਲਈ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਤਾਰੇ ਦੇ ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਉਸ ਤਾਰੇ ਦੇ ਠੀਕ 10 ਪਾਰਸੈਕ ਦੀ ਦੂਰੀ ਉੱਤੇ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿੰਨਾ ਚਮਕੀਲਾ ਲੱਗਦਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਅਤੇ ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰਾ ਅੰਤਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਤਾਰਾ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਵੀਹ ਗੁਣਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੂਲ ਚਮਕ ਰੱਖਦਾ ਹੋਵੇ ਲੇਕਿਨ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰ ਗੁਣਾ ਦੂਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਕਿਸੇ ਦਰਸ਼ਕ ਲਈ ਸੂਰਜ ਦਾ ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਜਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਦੂਜੇ ਤਾਰੇ ਦਾ ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਸੂਰਜ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹੈ। ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਅਤੇ ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ ਦੋਨਾਂ ਨੂੰ ਮਿਣਨ ਦੀ ਇਕਾਈ ਮੈਗਨਿਟਿਊਡ (magnitude) ਕਹਲਾਦੀ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]