ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਫ਼ਰਾਹ ਖ਼ਾਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ
(ਫਰਹਾ ਖਾਨ ਤੋਂ ਮੋੜਿਆ ਗਿਆ)
ਫਰਾਹ ਖਾਨ
ਫਰਾਹ ਖਾਨ ਇੰਡੀਆ ਗਾਟ ਟੇਲੈਂਟ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ 4 (2012) ਵਿੱਚ
ਜਨਮ
ਫਰਾਹ ਖਾਨ
ਪੇਸ਼ਾਨਾਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਕਾ, ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਕਾ
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀਸ਼ਿਰੀਸ਼ ਕੁੰਦਰ
ਬੱਚੇ3 (ਇਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ)

ਫ਼ਰਾਹ ਖ਼ਾਨ ਬਾਲੀਵੁਡ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਨਾਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਕਾ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਿਕਾ ਹੈ। ਫਰਾਹ ਨੇ ਅੱਜ ਤੱਕ 80 ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾਚ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਮੈਂ ਹੂੰ ਨਾ ਅਤੇ ਓਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਓਮ ਵਰਗੀਆਂ ਵੱਡੀ ਫਿਲਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਸ਼ਿਰੀਸ਼ ਕੁੰਦਰ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਫਰਾਹ ਨੇ 11 ਫਰਵਰੀ 2008 ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁੰਡਾ ਅਤੇ ਦੋ ਕੁੜੀਆਂ ਹਨ।

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

[ਸੋਧੋ]

ਫ਼ਰਾਹ ਖ਼ਾਨ ਦਾ ਜਨਮ 9 ਜਨਵਰੀ 1965 ਨੂੰ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਕਾਮਰਾਨ ਖਾਨ ਇੱਕ ਸਟੰਟਮੈਨ ਤੋਂ ਫ਼ਿਲਮੀ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ, ਮੇਨਾਕਾ ਈਰਾਨੀ, ਸਾਬਕਾ ਬਾਲ ਅਦਾਕਾਰਾਂ ਹਨੀ ਈਰਾਨੀ ਅਤੇ ਡੇਜ਼ੀ ਈਰਾਨੀ ਦੀ ਭੈਣ ਹੈ।[2] ਫ਼ਰਾਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਫ਼ਿਲਮੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਫਰਹਾਨ ਅਖ਼ਤਰ ਅਤੇ ਜ਼ੋਇਆ ਅਖ਼ਤਰ (ਹਨੀ ਈਰਾਨੀ ਦੇ ਬੱਚੇ) ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਭਰਾ ਸਾਜਿਦ ਖਾਨ ਹੈ ਜੋ ਇੱਕ ਕਾਮੇਡੀਅਨ, ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹੈ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਫ਼ਰਾਹ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਇੱਕ ਜ਼ੋਰਾਸਟ੍ਰੀਅਨ ਹੈ ਜੋ ਈਰਾਨੀ (ਪਾਰਸੀ) ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਹੈ।[3] ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਫ਼ਰਾਹ ਅਜੇ ਬੱਚੀ ਸੀ। ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਧਰਮ ਸੀ; ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਾਰਨ ਪੈਸੇ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ। ਕਾਮਰਾਨ ਖਾਨ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਫ਼ਲ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੀ ਭਰਜਾਈ ਹਨੀ ਈਰਾਨੀ ਨੇ ਜਾਵੇਦ ਅਖ਼ਤਰ ਨਾਮਕ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਵੀ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ, ਤਾਂ ਨਵ-ਵਿਆਹੀ ਨੇ ਮਦਦ ਲਈ ਕਾਮਰਾਨ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਪਾਰਟਮੈਂਟ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਕਿਰਾਏ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਮੁਫਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਉੱਦਮ ਫਲਾਪ ਹੋ ਜਾਣ 'ਤੇ ਕਾਮਰਾਨ ਨੇ ਪੈਸਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ; ਉਸ ਦਾ ਵਿਆਹ ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਟੁੱਟਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਫ਼ਰਾਹ ਨੇ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਦੇਖਿਆ ਕਿਉਕਿ ਦੋਵਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਪੈਸਾ ਨਹੀਂ ਬਚਿਆ ਸੀ, ਫਰਾਹ ਅਤੇ ਸਾਜਿਦ ਨੂੰ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ

ਫਰਾਹ ਖਾਨ ਨੇ 9 ਦਸੰਬਰ 2004 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫ਼ਿਲਮ "ਮੈਂ ਹੂੰ ਨਾ" ਦੀ ਸੰਪਾਦਕ ਸ਼ਰੀਸ਼ ਕੁੰਡਰ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ।[4] ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਾਨ-ਏ-ਮਨ, ਓਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਓਮ ਅਤੇ ਤੀਸ ਮਾਰ ਖਾਨ ਵਰਗੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖਾਨ ਨੇ ਸਾਲ 2008 ਵਿੱਚ ਵਿਟ੍ਰੋ ਗਰੱਭਧਾਰਣ ਕਰਕੇ ਤਿੰਨ ਬੱਚਿਆਂ- ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ - ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।।[5]

ਕਰੀਅਰ

[ਸੋਧੋ]

ਇੱਕ ਕੋਰਿਓਗ੍ਰਾਫ਼ਰ ਵਜੋਂ

[ਸੋਧੋ]

ਹਿੰਦੀ ਫਿ਼ਲਮ ‘ਕੋਈ ਮਿਲ ਗਯਾ’ ਤੋਂ ਬਤੌਰ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਆਪਣੇ ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਫਰਹਾ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੇ ਗੀਤ ‘ਇਧਰ ਚਲਾ ਮੈਂ ਉਧਰ ਚਲਾ’ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ। 2001 ਤੋਂ 2005 ਤਕ ਲਗਾਤਾਰ ਸਰਵੋਤਮ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ 2009 ਤੇ 2011 ਦਾ ਸਰਵੋਤਮ ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਫਰਹਾ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਯਾਦਗਾਰੀ ਗੀਤਾਂ ਵਿੱਚ ‘ਏਕ ਪਲ ਕਾ ਜੀਨਾ’, ‘ਵੋ ਲੜਕੀ ਹੈ ਕਹਾਂ’, ‘ਦੀਵਾਨਗੀ ਦੀਵਾਨਗੀ’, ‘ਮੁੰਨੀ ਬਦਨਾਮ ਹੂਈ’ ਤੇ ‘ਸ਼ੀਲਾ ਕੀ ਜਵਾਨੀ’ ਆਦਿ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਨ।

ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਵਜੋਂ

[ਸੋਧੋ]

ਫਰਹਾ ਖ਼ਾਨ ਨੂੰ ਫ਼ਿਲਮ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਸ਼ਾਹਰੁਖ ਖ਼ਾਨ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਬੈਨਰ ‘ਰੈਡ ਚਿਲੀਜ਼ ਇੰਟਰਟੇਨਮੈਂਟਸ’ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਮਿਤ ਫਿ਼ਲਮ ‘ਮੈਂ ਹੂੰ ਨਾ’ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਨੇ ਫਰਹਾ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੇ। ਇੱਕ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕਾ ਵਜੋਂ ਉਸ ਦੀ ਦੂਜੀ ਫ਼ਿਲਮ ‘ਓਮ ਸ਼ਾਂਤੀ ਓਮ’ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਾਈ ਵਾਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸੀ। ‘ਤੀਸ ਮਾਰ ਖਾਂ’ ਉਸ ਤੋਂ ਅਗਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਸੀ।

ਫਿਲਮਾਂ ਅਤੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਅਦਾਕਾਰੀ

[ਸੋਧੋ]

ਫਰਹਾ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਬਤੌਰ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਪਹਿਲੀ ਫ਼ਿਲਮ ਬੋਮਨ ਇਰਾਨੀ ਨਾਲ ‘ਸ਼ੀਰੀ ਫਰਹਾਦ ਕੀ ਤੋ ਨਿਕਲ ਪੜੀ’ ਆਲੋਚਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਾਫੀ਼ ਸਲਾਹੀ ਗਈ ਸੀ। ਫਰਹਾ ਖ਼ਾਨ ਛੋਟੇ ਪਰਦੇ ’ਤੇ ‘ਤੇਰੇ ਮੇਰੇ ਬੀਚ ਮੇਂ’ ਸ਼ੋਅ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ‘ਇੰਡੀਅਨ ਆਈਡਲ’, ‘ਜੋ ਜੀਤਾ ਵਹੀ ਸੁਪਰਸਟਾਰ’, ‘ਮਨੋਰੰਜਨ ਕੇ ਲੀਏ ਕੁਛ ਭੀ ਕਰੇਗਾ’, ‘ਡਾਂਸ ਇੰਡੀਆ ਲਿਟਲ ਚੈਂਪੀਅਨ’ ਅਤੇ ‘ਜਸਟ ਡਾਂਸ’ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਲਵਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਸ਼ੋਅ ‘ਫਰਹਾ ਕੀ ਦਾਅਵਤ’ ਕਾਫੀ਼ ਚਰਚਾ ’ਚ ਰਿਹਾ।

ਫ਼ਿਲਮੋਗ੍ਰਾਫੀ

[ਸੋਧੋ]

ਫ਼ਿਲਮਾਂ

[ਸੋਧੋ]
Year Title Actor Director Producer Script Writer Role
1998 Kuch Kuch Hota Hai ਹਾਂ Woman on the Neelam show/
College student who makes fun of Anjali
2003 Kal Ho Naa Ho ਹਾਂ One of the customers that come to the restaurant after its renovation
2004 Main Hoon Na ਹਾਂ ਹਾਂ ਹਾਂ Herself (special appearance in song "Yeh Fizaein" during the end credits)
Nominated: Filmfare Best Director Award
2007 Om Shanti Om ਹਾਂ ਹਾਂ ਹਾਂ The one whom Om Prakash asks if she's the director of the movie /
Herself (special appearance during the end credits)
Nominated: Filmfare Best Director Award
2010 Jaane Kahan Se Aayi Hai ਹਾਂ Herself
2010 Tees Maar Khan ਹਾਂ ਹਾਂ
2010 Khichdi: The Movie ਹਾਂ Herself (cameo)
2012 Joker ਹਾਂ ਹਾਂ Herself (special appearance)
2012 Shirin Farhad Ki Toh Nikal Padi ਹਾਂ Shirin Fugawala
2012 Student of the Year ਹਾਂ Cameo in "Disco Song" as a judge
2014 Happy New Year ਹਾਂ ਹਾਂ ਹਾਂ Cameo in the end credits
2016 Devi ਹਾਂ Herself (guest appearance); multilingual film
2020 Mrs. Serial Killer ਹਾਂ

ਕੋਰੀਓਗ੍ਰਾਫੀ

[ਸੋਧੋ]
Year Films Notes
1992 Jo Jeeta Wohi Sikandar
Angaar
1993 Kabhi Haan Kabhi Naa
Waqt Hamara Hai
Pehla Nasha
Chandra Mukhi
1942: A Love Story
1994 Aatish: Feel the Fire
1995 Zamaana Deewana
Oh Darling! Yeh Hai India
Aazmayish
Takkar
Sisindri
Hum Dono
Barsaat
Dilwale Dulhania Le Jayenge
Ram Shastra
1996 English Babu Desi Mem
1997 Virasat Filmfare Award for Best Choreography for the song "Dhol Bajne Laga"
Border
Yes Boss
Iruvar
Yeshwant
Dil To Pagal Hai
Uff! Yeh Mohabbat
1998 Keemat: They Are Back
Duplicate
Jab Pyaar Kisise Hota Hai
Angaaray
Saat Rang Ke Sapne
Dil Se.. Filmfare Award for Best Choreography for the song "Chaiyya Chaiyya"
Kuch Kuch Hota Hai
Jhooth Bole Kauwa Kaate
Minsara Kanavu
1999 Sirf Tum
Laawaris
Silsila Hai Pyar Ka
Sarfarosh
Hote Hote Pyar Ho Gaya
Baadshah
Mast
2000 Alaipayuthey Tamil film
Mela
Kaho Naa... Pyaar Hai Filmfare Award for Best Choreography for the song "Ek Pal Ka Jeena"
Phir Bhi Dil Hai Hindustani
Pukar
Hum To Mohabbat Karega
Josh
Har Dil Jo Pyar Karega
Fiza
Mohabbatein
2001 Dil Chahta Hai Filmfare Award for Best Choreography for the song "Woh Ladki Hai Kahan"
Monsoon Wedding
Asoka
Kabhi Khushi Kabhie Gham...
One 2 Ka 4
2002 Hum Tumhare Hain Sanam
Maine Dil Tujhko Diya
Shakti : The Power
Kya Yehi Pyaar Hai
Tumko Na Bhool Paayenge
Yeh Dil Aashiqanaa
Koi Mere Dil Se Poochhe
Santosham
Bombay Dreams Nominated: Tony Award for Best Choreography
2003 Confidence
Armaan
Supari
Koi... Mil Gaya Filmfare Award for Best Choreography for the song "Idhar Chala Main Udhar Chala"
National Film Award for Best Choreography
Wonderland
Kal Ho Naa Ho
Chalte Chalte
2004 Main Hoon Na
Mujhse Shaadi Karogi
Vanity Fair
2005 Kaal
Paheli
Perhaps Love Golden Horse Award for Best Action Choreography
Bluffmaster
Maine Pyaar Kyun Kiya
2006 Krrish
Yun Hota Toh Kya Hota
Kabhi Alvida Naa Kehna
Baabul
Jaan-E-Mann: Let's Fall in Love... Again
Don - The Chase Begins Again
Zindaggi Rocks
Heyy Babyy
2007 Marigold: An Adventure in India
Om Shanti Om
My Name Is Anthony Gonsalves
Welcome
2008 Dostana
2009 Billu
Main Aur Mrs Khanna
Blue
2010 My Name Is Khan
Dabangg Song "Munni Badnaam Hui"
Tees Maar Khan Filmfare Award for Best Choreography for the song "Sheila Ki Jawani"
2011 Delhi Belly Song "Jaa Chudail"
2012 Housefull 2 Song "Anarkali Disco Chali"
Nanban Tamil film; Song "Irukaanaa"
Student of the Year Song "Ishq Wala Love" and "Radha"
Dabangg 2 Song "Fevicol Se"
2013 Yeh Jawaani Hai Deewani Song "Ghagra"
Chennai Express Song "Titli"
Himmatwala (2013 film)
2014 Happy New Year
2015 Dilwale Song "Gerua"
2017 Kung Fu Yoga [6]
2018 Dhadak Song "Zingaat"
Veere Di Wedding
2019 Housefull 4
Student of the Year 2 "The Hook Up Song"
2020 Dil Bechara "Filmfare for best choreography for Dil Bechara — Title Track"
99 Songs TBA

ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ

[ਸੋਧੋ]
Year Show Notes Reference
2004 Indian Idol 1 Co-judge with Anu Malik and Sonu Nigam
2005–2006 Indian Idol 2
2006 Jhalak Dikhhla Jaa 1 Co-judge with Shilpa Shetty and Sanjay Leela Bhansali
2008 Jo Jeeta Wohi Super Star 1 Co-judge with Vishal-Shekhar
2008 Nach Baliye 4 Co-judge with Karisma Kapoor and Arjun Rampal
2009 Entertainment Ke Liye Kuch Bhi Karega Co-judge with Anu Malik
2009 Entertainment Ke Liye Sub Kuch Karega
2010 Dance India Dance Li'l Masters 1 Co-judge with Sandip Soparrkar
2010 Entertainment Ke Liye Kuch Bhi Karega 3 Co-judge with Anu Malik
2011 Entertainment Ke Liye Kuch Bhi Karega 4
2011 Just Dance Co-judge with Hrithik Roshan and Vaibhavi Merchant
2012 Dance Ke Superkids Co-judge with Geeta Kapoor and Marzi Pestonji
2012 India's Got Talent (Season 4) Co-judge with Karan Johar and Kirron Kher
2013 Nach Baliye: Shriman v/s Shrimati Co-judge with Terence Lewis and Shilpa Shetty
2013 Dance India Dance Supermoms Co-judge with Terence Lewis and Marzi Pestonji
2013, 2014 Comedy Nights with Kapil Herself
2014 Entertainment Ke Liye Kuch Bhi Karega 5 Co-judge with Anu Malik
2015 Bigg Boss Halla Bol Co-host with Salman Khan
2015 Farah Ki Dawat Host
2015 Nach Baliye 7 Co-judge with Preity Zinta and Chetan Bhagat (for 1episode)
2016 Comedy Nights Bachao Herself
2016 - 17 Indian Idol 7 Co-judge with Anu Malik, Sonu Nigam
2019 Bigg Boss 13 As a judge in BB Adalat
2020 Fear Factor: Khatron Ke Khiladi – Made in India Interim Host [7]
2020 Bigg Boss 14 As a judge in BB Adalat

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. Thomas, Anjali (7 October 2007). "Farah Khan latest chant is 'Mom Shanti MOM'". DNA. Retrieved 17 ਨਵੰਬਰ 2008.
  2. "Sajid Khan | Directors | Koimoi". koimoi.com. 28 April 2016. Retrieved 30 April 2016.
  3. Farah Khan latest chant is 'Mom Shanti MOM'
  4. Kulkarni, Ronjita (12 August 2004). "Meet the man Farah Khan will marry". Rediff.com. Retrieved 17 November 2008.
  5. "'Glad I became mom through IVF at 43': Farah Khan pens heartfelt open letter". DNA India. 24 November 2020. Retrieved 24 November 2020.
  6. "Farah Khan to choreograph song in Jackie Chan's 'Kung Fu Yoga'". The Times of India. 28 January 2017.
  7. "In Rohit Shetty's absence, Farah Khan to introduce Khatron Ke Khiladi – Made in India". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). Retrieved 27 July 2020.