ਬਰਗੇਨੀਆ
ਬਰਗੇਨੀਆ /b ər ˈ ɡ ɛ n i ə / [1] ( ਹਾਥੀ-ਕੰਨ ਵਾਲਾ , elephant's ears ) ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਫੁੱਲਦਾਰ ਪੌਦਿਆਂ ਦੀਆਂ ਦਸ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਜੀਨਸ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਚੀਨ ਅਤੇ ਹਿਮਾਲੀਅਨ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਵਰਣਨ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਪੌਦਾ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਗੋਲਾਕਾਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਵਿਵਸਥਿਤ ਗੁਲਾਬ ਦੇ ਵਾਂਗ ਗੁੰਝਲਦਾਰ, ਰਾਈਜ਼ੋਮੈਟਸ, ਸਦਾਬਹਾਰ ਸਦੀਵੀ ਹੈ। 6-35 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 4-15 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਚੌੜੇ, ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਗੁਲਾਬੀ ਫੁੱਲ ਇੱਕ ਸਾਈਮ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।[2] ਪੱਤੇ ਵੱਡੇ, ਚਮੜੇਦਾਰ, ਅੰਡਾਕਾਰ ਜਾਂ ਕੋਰਡੇਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਲਹਿਰਦਾਰ ਜਾਂ ਆਰੇ-ਦੰਦਾਂ ਵਾਲੇ ਕਿਨਾਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ , ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਚਮਕਦਾਰ ਹਰਾ ਰੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਠੰਡੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪਤਝੜ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਜਾਂ ਕਾਂਸੀ ਰੰਗ ਦੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਫੁੱਲ ਇੱਕ ਡੰਡੀ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰੂਬਰਬ ਡੰਡੀ ਦੇ ਰੰਗ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਸਮਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਰੰਗ ਦੇ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਨ-ਆਕਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲਗਭਗ ਚਿੱਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਰੂਬੀ ਲਾਲ ਅਤੇ ਜਾਮਨੀ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[3]
ਬਰਗੇਨੀਆ ਦੇ ਆਮ ਨਾਂ ਹਨ ਪਿਗਸਕਿਊਕ (ਦੋ ਪੱਤੇ ਇਕੱਠੇ ਰਗੜਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕਾਰਨ), ਹਾਥੀ ਦੇ ਕੰਨ (ਪੱਤਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਦੇ ਕਾਰਨ) ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਚੱਟਾਨ ਦੇ ਫੋਇਲ।
ਬਰਗੇਨੀਆ ਮੁਕਡੇਨੀਆ, ਓਰੇਸੀਟ੍ਰੋਫੇ, ਅਸਟੀਲਬੋਇਡਜ਼ ਅਤੇ ਰੌਜਰਸੀਆ ਨਾਲ ਨੇੜਿਓਂ ਸਬੰਧਤ ਹੈ।
ਟੈਕਸੋਨੋਮਿਕ ਜੀਨਸ ਨਾਮ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ, ਕੋਨਰਾਡ ਮੋਨਚ, ਨੇ 1794 ਵਿੱਚ ਜਰਮਨ ਬਨਸਪਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਕਾਰਲ ਅਗਸਤ ਵਾਨ ਬਰਗੇਨ ਨੇ ਬਰਗੇਨੀਆ ਨਾਮ ਦੇ ਕੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ।
ਕਿਸਮਾਂ
[ਸੋਧੋ]
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਸਿਲਿਆਟਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬਰਗੇਨੀਆ ਸਿਲਿਆਟਾ 'ਸੁਪਰਬਾ' ਦੀ ਕਾਸ਼ਤ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਕ੍ਰਾਸੀਫੋਲੀਆ ( ਬਰਗੇਨੀਆ ਕੋਰਡੀਫੋਲੀਆ ) ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਗਾਇਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਬਾਗ ਦਾ ਪੌਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਰਗੇਨੀਆ ਕੋਰਡੀਫੋਲੀਆ 'ਪੁਰਪਿਊਰੀਆ' ਉਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਪੀਸੀਜ਼ ਐਪੀਥੈਟ ਕ੍ਰਾਸੀਫੋਲੀਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਮੋਟੇ-ਪੱਤਿਆਂ ਵਾਲਾ, ਅਤੇ ਕੋਰਡੀਫੋਲੀਆ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੋਰਡੇਟ (ਦਿਲ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦਾ) ਪੱਤਾ (ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਚਮਚੇ ਦੇ ਆਕਾਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ)। ਇਹ ਲਗਭਗ 30ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾਈ ਤੱਕ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਪੱਤੇ ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਖ਼ਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਜੰਗਾਲ ਭੂਰੇ ਤੋਂ ਭੂਰੇ-ਲਾਲ ਦੀ ਰੇਂਜ ਵਿੱਚ ਰੰਗ ਬਦਲਦੇ ਹਨ। ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਬਰਗੇਨੀਆ ਕੋਰਡੀਫੋਲੀਆ 'ਵਿੰਟਰਗਲੂਟ', ਬਰਗੇਨੀਆ ਕੋਰਡੀਫੋਲੀਆ 'ਸੀਨੀਅਰ', ਅਤੇ ਬਰਗੇਨੀਆ ਕ੍ਰਾਸੀਫੋਲੀਆ 'ਆਟਮ ਰੈੱਡ' ਹਨ।
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਐਮੀਏਨਸਿਸ
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਲਿਗੁਲਾਟਾ
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਪੈਕੰਬਿਸ
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਪਰਪੁਰਾਸੈਂਸ 30 - 40 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਾਰਮੀਨ-ਲਾਲ ਫੁੱਲ ਹਨ। ਪੱਤੇ ਅੰਡਾਕਾਰ ਦੇ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਡੇਲਾਵੈਈ ਹੈ। ਛੋਟੇ ਪੱਤਿਆਂ ਅਤੇ ਗੁਲਾਬੀ ਲਾਲ ਫੁੱਲਾਂ ਨਾਲ 50 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਸਕੋਪੁਲੋਸਾ
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਸਟ੍ਰਾਚੀ 'ਅਲਬਾ' ਅਤੇ ਬਰਗੇਨੀਆ ਸਟ੍ਰਾਚੀ 'ਅਫ਼ਗਾਨਿਕਾ' ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਹਨ।
- ਬਰਗੇਨੀਆ ਟਿਆਨਕੁਆਨੇਸਿਸ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Sunset Western Garden Book, 1995:606–607
- ↑ RHS A-Z encyclopedia of garden plants. United Kingdom: Dorling Kindersley. 2008. p. 1136. ISBN 978-1405332965.
- ↑ "Guide to Growing Bergenia Plants". The Garden Helper. Retrieved 2009-06-30.