ਹਿਮ ਯੁੱਗ
ਹਿਮ ਯੁੱਗ ਜਾਂ ਹਿਮਾਨੀਆਂ ਦਾ ਯੁੱਗ ਧਰਤੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਅਜਿਹੇ ਜੁਗਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰਤੀ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਅਤੇ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਲੰਬੇ ਅਰਸਿਆਂ ਲਈ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਲੋਂ ਮਹਾਂਦੀਪਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਭੂਭਾਗ ਉੱਤੇ ਘਾਟੀ ਹਿਮਾਨੀਆਂ (ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ) ਫੈਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਿਮ ਯੁੱਗ ਧਰਤੀ ਉੱਤੇ ਵਾਰ - ਵਾਰ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਦੇ ਇਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਆਖਰੀ ਹਿਮ ਯੁੱਗ ਆਪਣੀ ਆਖਰੀ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ ੨੦, ੦੦੦ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਸੀ। ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਿਮ ਯੁੱਗ ਲਗਭਗ ੧੨, ੦੦੦ ਸਾਲ ਪੂਰਵ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਕੁੱਝ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰੀਨਲੈਂਡ ਅਤੇ ਐਂਟਾਰਕਟਿਕਾ ਉੱਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਬਰਫ ਦੀਆਂ ਚਾਦਰਾਂ ਹੋਣ ਦਾਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਹਿਮ ਯੁੱਗ ਆਪਣੇ ਅੰਤਮ ਚਰਣਾਂ ਉੱਤੇ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜੇ ਖ਼ਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਯੁੱਗ ਆਪਣੇ ਚਰਮ ਉੱਤੇ ਸੀ ਤਾਂ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦਾ ਕਾਫ਼ੀ ਖੇਤਰ ਹਿਮਾਨੀਆਂ ਦੀ ਬਰਫ ਦੀ ਮੋਟੀ ਤਹ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਤੱਕ ਢਕਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।