ਬਲੂਮ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ
ਬਲੂਮ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ-ਤੱਤ (Bloom's taxonomy) ਵਿੱਦਿਅਕ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਟਿਲਤਾ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਗੀਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਤਿੰਨ ਲੜੀਵਾਰ ਮਾਡਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਹੈ। ਤਿੰਨ ਸੂਚੀਆਂ ਬੋਧਾਤਮਕ, ਪ੍ਰਭਾਵੀ ਅਤੇ ਸਾਈਕੋਮੋਟਰ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੰਡਦੀਆਂ ਹਨ। ਬੋਧਾਤਮਕ ਖੇਤਰ ਸੂਚੀ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਮੁੱਢਲਾ ਕੇਂਦਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ਾਂ, ਮੁਲਾਂਕਣਾਂ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਢਾਂਚਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਅਕਸਰ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹਨਾਂ ਮਾਡਲਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਬੈਂਜਾਮਿਨ ਬਲੂਮ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਇਹ ਵਰਗੀਕਰਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਮਿਆਰੀ ਪਾਠ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਗ, ਵਿੱਦਿਅਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ: ਵਿੱਦਿਅਕ ਟੀਚਿਆਂ ਦਾ ਵਰਗੀਕਰਨ ਵੀ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤਾ। [1] [2]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਵਿੱਅਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1949 ਤੋਂ 1953 ਤੱਕ ਕਾਨਫਰੰਸਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਲੜੀ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ ਸਿੱਖਿਅਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਾਠਕ੍ਰਮ ਅਤੇ ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ 'ਤੇ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ। [3]
ਵਰਗੀਕਰਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜਿਲਦ, ਹੈਂਡਬੁੱਕ I: ਕੋਗਨਿਟਿਵ [1] 1956 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ, ਅਤੇ 1964 ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਜਿਲਦ ਹੈਂਡਬੁੱਕ II: ਅਫੈਕਟਿਵ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। [4] [5] [6] [7] [8] ਬੋਧਾਤਮਕ ਡੋਮੇਨ ਲਈ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੋਧਿਆ ਸੰਸਕਰਣ 2001 ਵਿੱਚ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ [9]
ਬੋਧਾਤਮਕ ਡੋਮੇਨ (ਗਿਆਨ ਅਧਾਰਤ)
[ਸੋਧੋ]
ਵਰਗੀਕਰਨ ਦੇ 1956 ਦੇ ਮੂਲ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿੱਚ, ਬੋਧਾਤਮਕ ਡੋਮੇਨ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸੂਚੀਬੱਧ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਛੇ ਪੱਧਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [10] ਬਲੂਮ ਦੇ ਵਰਗੀਕਰਨ ਦੇ 2001 ਦੇ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਸੰਸਕਰਣ ਵਿੱਚ, ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਥੋੜੇ ਵੱਖਰੇ ਨਾਮ ਹਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਕ੍ਰਮ ਨੂੰ ਸੰਸ਼ੋਧਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ: ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਸਮਝੋ, ਲਾਗੂ ਕਰੋ, ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੋ, ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਬਣਾਓ (ਸੰਕਲਨ ਦੀ ਬਜਾਏ)।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ 1.0 1.1 Bloom, B. S.; Engelhart, M. D.; Furst, E. J.; Hill, W. H.; Krathwohl, D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Vol. Handbook I: Cognitive domain. New York: David McKay Company. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗ਼ਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name "bloom1956" defined multiple times with different content - ↑ Shane, Harold G. (1981). "Significant writings that have influenced the curriculum: 1906–1981". Phi Delta Kappan. 62 (5): 311–314.
- ↑ Bloom et al. 1956.
- ↑ Simpson, Elizabeth J. (1966). "The classification of educational objectives: Psychomotor domain". Illinois Journal of Home Economics. 10 (4): 110–144.
- ↑ Harrow, Anita J. (1972). A taxonomy of the psychomotor domain: A guide for developing behavioral objectives. New York: David McKay Company.
- ↑ Dave, R. H. (1975). Armstrong, R. J. (ed.). Developing and writing behavioral objectives. Tucson: Educational Innovators Press.
- ↑ Clark, Donald R. (1999). "Bloom's Taxonomy of Learning Domains". Retrieved 28 Jan 2014.
- ↑ Krathwohl, David R. (2002). "A revision of Bloom's taxonomy: An overview". Theory into Practice. 41 (4). Routledge: 212–218. doi:10.1207/s15430421tip4104_2. ISSN 0040-5841.
- ↑ Anderson, Lorin W.; Krathwohl, David R., eds. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. New York: Longman. ISBN 978-0-8013-1903-7.
- ↑ Hoy, Anita Woolfolk (2007). Educational psychology (10th ed.). Boston: Pearson/Allyn and Bacon. pp. 530–531, 545. ISBN 978-0205459469. OCLC 68694368.
- ↑ Anderson, Lorin W.; Krathwohl, David R., eds. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. New York: Longman. ISBN 978-0-8013-1903-7.Anderson, Lorin W.; Krathwohl, David R., eds. (2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom's taxonomy of educational objectives. New York: Longman. ISBN 978-0-8013-1903-7.
- ↑ Armstrong, Patricia (2010-06-10). "Bloom's Taxonomy". Vanderbilt University Center for Teaching. Vanderbilt University. Retrieved 29 June 2016.