ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ

ਫਰਮਾ:ਗਿਆਨਸੰਦੂਕ ਹਿੰਦੂ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਨਰਾਤੇ ਤਹਿਵਾਰ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੀ ਪੂਜਾ-ਅਰਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਧਕ ਇਸ ਦਿਨ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਮਾਂ ਦੇ ਚਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਬ੍ਰਹਮਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਤਪੱਸਿਆ ਅਤੇ ਚਾਰਿਣੀ ਯਾਨੀ ਚਾਲ ਚਲਣ ਵਾਲੀ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੋਇਆ ਤਪ ਦਾ ਚਾਲ ਚਲਣ ਵਾਲੀ। ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਜਪ ਦੀ ਮਾਲਾ ਅਤੇ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਕਮੰਡਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਕਤੀ

ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਧਕ ਕੁੰਡਲਿਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਸਾਧਨਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਤਾਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਫਲ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਬਾਧਾ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਹੋਵੇ।

ਫਲ

ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਜੀ ਦਾ ਇਹ ਦੂਜਾ ਸਵਰੂਪ ਭਗਤਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਧਾਂ ਨੂੰ ਅਨੰਤਫਲ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਵਿੱਚ ਤਪ, ਤਿਆਗ, ਤਪੱਸਿਆ, ਸਦਾਚਾਰ, ਸੰਜਮ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦੇ ਔਖੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਕਰਤੱਵ-ਪਥ ਨਾਲ ਵਿਚਲਿਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।

ਮਾਂ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਉਸਨੂੰ ਥਾਂਈਂ ਥਾਂਈਂ ਸਿੱਧੀ ਅਤੇ ਫਤਹਿ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੁਰਗੇ ਪੂਜੇ ਦੇ ਦੂੱਜੇ ਦਿਨ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸਵਰੂਪ ਦੀ ਉਪਾਸਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਸਾਧਕ ਦਾ ਮਨ ‘ਸਵਾਧਿਸ਼ਠਾਨ’ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਅਵਸਥਿਤ ਮਨਵਾਲਾ ਯੋਗੀ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦਿਨ ਅਜਿਹੀ ਕੰਨਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪੂਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਤੈਅ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣੇ ਵਿਆਹ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਸੱਦ ਕੇ ਪੂਜਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭੋਜਨ ਕਰ ਕੇ ਬਸਤਰ, ਪਾਤਰ ਆਦਿ ਭੇਂਟ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਉਪਾਸਨਾ

ਹਰੇਕ ਸਰਵਸਾਧਾਰਣ ਲਈ ਅਰਾਧਨਾ-ਯੋਗ ਇਹ ਸ਼ਲੋਕ ਸਰਲ ਅਤੇ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ। ਮਾਂ ਜਗਦੰਬੇ ਦੀ ਭਗਤੀ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਸਨੂੰ ਕੰਠਸਥ ਕਰ ਕੇ ਨਰਾਤੇ ਵਿੱਚ ਦੂੱਜਾ ਦਿਨ ਇਸ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

या देवी सर्वभू‍तेषु माँ ब्रह्मचारिणी रूपेण संस्थिता।
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नम:।।

ਅਰਥ: ਏ ਮਾਂ! ਥਾਂਈਂ ਥਾਂਈਂ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਅੰਬੇ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰਾ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਹੈ। ਜਾਂ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਾਰੰਬਰ ਪ੍ਰਣਾਮ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।