ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਪੀਕਰ

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਪੀਕਰ (ਬੰਗਲਾ: বাংলাদেশের জাতীয় সংসদের স্পিকার, ਉਚਾਰਣ: ਬਾਂਲਾਦੇਸ਼ੇਰ ਜਾਤੀਯੋ ਸ਼ੌਂਸ਼ੋਦੇਰ ਸਪਿਕਾਰ ਅਰਥਾਤ: ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਪੀਕਰ), ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੁਆਰਾ ਸਥਾਪਤ ਇੱਕ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਅਹੁਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦਾ ਸਭਾਪਤੀ ਅਤੇ ਅਧਿਸ਼ਠਾਤਾ ਹੈ। ਸੰਸਦ ਦੇ ਅਧਿਸ਼ਠਾਨ ਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਪ੍ਰਧਾਨ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਉਪ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਵੀ ਹੈ, ਅਰਥਾਤ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਅਣਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੇ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਸਭ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਇਲਾਵਾ, ਕੁੱਝ ਮੌਕਿਆਂ ਉੱਤੇ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਰਾਮ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਤਰਜਮਾਨੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੈਬਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਚੁਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਤਟਸਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਅਗਲੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਤੱਕ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਦੀਆਂ ਜਿੰਮੇਦਾਰੀਆਂ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਚੋਣ

ਸਭਾਪਤੀ ਦੀ ਚੋਣ, ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਵੇਸਟਮਿੰਸਟਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੀ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਸਭਾਪਤੀ ਦਾ ਚੋਣ ਵੀ ਮੈਬਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਦਨ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਰਤਮਾਨ ਸਭਾਪਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੱਜਣ ਵਿਅਕਤੀ (ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗੈਰ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਸੱਜਣ ਵਿਅਕਤੀ), ਸਦਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਚੋਣ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਚੋਣ ਨਵਰਤਮਾਨ ਸਭਾਪਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਚੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਚੋਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਦਨ ਨੂੰ ਅਨੁਕਲ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਪਦਾਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪਦ ਦੀ ਸਹੁੰ ਦਿਵਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਸਦਨ ਫਿਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੀ ਹੈ।

ਕਾਰਜਕਾਲ

ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ ਸਹੁੰ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਪਦ-ਗ੍ਰਹਿਤ ਮਾਨ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੂੰ, ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ, ਪਦ ਦੀ ਸਹੁੰ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਦਨ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਮਾਨ ਸਾਂਸਦਾਂ ਦੇ ਉਲਟ, ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਸਦ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਆਪਣੇ ਪਦ ਉੱਤੇ ਤਦ ਤੱਕ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧਤ ਵਾਰਿਸ ਪਦ ਉੱਤੇ ਵਿਰਾਜਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ (ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਨਵੇਂ ਸੰਸਦ ਦੇ ਨਿਰਵਾਚਨ ਦੇ ਬਾਅਦ)। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਸਰਕਾਰ ਸੱਤਾ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਂਜ ਹੀ, ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ, ਹੋਰ ਕੈਬੀਨਟ ਮੰਤਰੀ, ਸੱਤਾ ਪੱਖ ਦੇ ਨੇਤਾ, ਨੇਤਾ ਵਿਰੋਧੀ ਪੱਖ ਅਤੇ ਸੰਸਦ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਚੇਤਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਚੇਤਕਾਂ ਨੂੰ ਪਦ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਮਾਨ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਹੀ ਕਰਮਿਕ ਸਦਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੜੀ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਬਣੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।