ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਅਸੁਭਾਵਿਕ ਖੂਨ ਨਿੱਕਲਣਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਅਸੁਭਾਵਿਕ ਖੂਨ ਨਿੱਕਲਣਾ
ਸਮਾਨਾਰਥੀ ਸ਼ਬਦਨਾਜਾਇਜ਼ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਅਸਧਾਰਨ ਯੋਨੀ ਖੂਨ
ਵਿਸ਼ਸਤਾਗਾਇਨੇਕੋਲੋਜੀ
ਲੱਛਣਅਨਿਯਮਿਤ, ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ, ਲੰਮੀ, ਜਾਂ ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਤੋਂ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ[1]
ਗੁਝਲਤਾਆਇਰਨ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਐਨੀਮਲਿਆ[2]
ਕਾਰਨOvulation problems, fibroids, lining of the uterus growing into the uterine wall, uterine polyps, underlying bleeding problems, side effects from birth control, cancer[3]
ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾBased on symptoms, blood work, medical imaging, hysteroscopy[2]
ਸਮਾਨ ਸਥਿਤੀਅਾਂEctopic pregnancy[4]
ਇਲਾਜHormonal birth control, GnRH agonists, tranexamic acid, NSAIDs, surgery[1][5]
ਅਵਿਰਤੀRelatively common[2]

ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਅਸੁਭਾਵਿਕ ਖੂਨ ਨਿੱਕਲਣਾ (AUB), ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਤੋਂ ਯੋਨੀ ਖ਼ੂਨ ਨਿਕਲਣਾ, ਜੋ ਕਿ ਅਕਸਰ ਅਸਧਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਆਮ ਰੂਪ 'ਚ ਨਹੀਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ।[1][3] ਗਰਭ ਦੌਰਾਨ ਯੋਨੀ ਖੂਨ ਬਾਹਰ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਹੇ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਐਨੀਮੀਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਓਵੂਲੇਸ਼ਨ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਵਿੱਚ ਰਸੌਲੀ, ਬੱਚੇਦਾਨੀ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਤਹਿ ਨੂੰ ਵਧ ਰਹੀ, ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਪੌਲੀਿਪਸ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੂਨ ਵਹਿਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਜਨਮ ਕੰਟਰੋਲ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਜਾਂ ਕੈਂਸਰ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਰਕ-ਅੱਪ ਕਰਨ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਕਦਮ ਹੈ ਟਿਊਮਰ ਜਾਂ ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ। ਡਾਕਟਰੀ ਤਸਵੀਰ ਜਾਂ ਹਾਇਸਟਰੋਸਕੋਪੀ ਨਾਲ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਚਿੰਨ੍ਹ ਅਤੇ ਲੱਛਣ[ਸੋਧੋ]

ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਯੋਨੀ ਖ਼ੂਨ ਵਗਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜੋ ਅਨਿਯਮਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਸਾਧਾਰਨ ਵਾਰਵਾਰਤਾ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੰਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੀਰੀਅਡ ਦੇ ਆਮ ਸਮਾਂ 22 ਤੋਂ 38 ਦਿਨ ਹੈ। ਚੱਕਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਮੇਂ ਦੀ ਲੰਬਾਈ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਕਸਰ 21 ਦਿਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ 9 ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ 80 ਮਿਲੀਲਿਟਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ੂਨ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਵੀ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੇਨੋਪੌਜ਼ ਤੋਂ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬਾਅਦ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ ਇੱਕ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।

ਕਾਰਨ [ਸੋਧੋ]

ਏ.ਯੂ.ਬੀ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਨੌਂ ਗਰੁਪਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਗਰੱਭਾਸ਼ਯ ਪੌਲੀਪਸ, ਫਾਈਬ੍ਰੋਡਜ਼, ਐਡੀਨੋਮੀਓਸਿਸ, ਕੈਂਸਰ, ਖੂਨ ਦੇ ਗਤਲਾ ਰੋਗ, ਅੰਡਕੋਸ਼ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ, ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ। ਕਾਰਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹੈਲਥਕੇਅਰ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਾਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।

ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ[ਸੋਧੋ]

ਅੰਡਰਲਾਇੰਗ ਮਕੈਨਿਜ਼ਮ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਹਾਰਮੋਨਲ ਵਿਘਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ: ਪ੍ਰਜੇਸਟ੍ਰੋਨ ਦੇ ਘਟੇ ਪੱਧਰ ਪ੍ਰੋਸਟਾਸਗਲਿਨ ਐਫ 2-ਐਲਫਾ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰਾਂ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਵਹਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪ੍ਰੋਜੈਸਟ੍ਰੋਨ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਮ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋਸਟਾਗਲੈਂਡਨ ਐਫ 2-ਐਲਫਾ ਦੇ ਸੰਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੰਦਾ ਹੈ; ਟਿਸ਼ੂ ਪਲੈਸੀਨੋਜਨ ਐਕਟੀਵੇਟਰ (ਟੀਪੀਏ) (ਇੱਕ ਫਾਈਬ੍ਰੀਨੋਲੀਟਿਕ ਐਂਜ਼ਾਈਮ) ਦੇ ਵਧੇ ਹੋਏ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਫਾਈਬਰੋਨੋਲਿਸਿਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਜਾਂਚ[ਸੋਧੋ]

ਡੀ.ਯੂ.ਬੀ ਦਾ ਨਿਦਾਨ ਇੱਕ ਡਾਕਟਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਮੁਆਇਨਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।[2] ਹੀਮੋਗਲੋਬਿਨ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਪੇਲਵਿਕ ਅਲਟਾਸਾਡ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਅਲਟਰਾਸਾਉਂਡ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ 35 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਇਲਾਜ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਖੂਨ ਵਗ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[4]

ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਐਮ.ਆਰ.ਆਈ. ਅਤੇ ਐਂਡੋਮੈਂਟਰੀ ਨਮੂਨਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।[2]

ਪ੍ਰਬੰਧਨ[ਸੋਧੋ]

ਇਲਾਜ ਬੁਨਿਆਦੀ ਕਾਰਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2][3] ਓਪਸ਼ਨਜ਼ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਜਨਮ ਨਿਯੰਤਰਣ, ਗੋਨਾਡੋਟ੍ਰੋਪਿਨ-ਰੀਲੀਜ਼ਿੰਗ ਹਾਰਮੋਨ (ਜੀ.ਐਨ.ਆਰ.ਐਚ) ਐਗੋਿਨਿਸਟਸ, ਟ੍ਰੈਨੈਕਸੈਮਿਕ ਐਸਿਡ, ਐਨਐਸਐਂਡਸ ਅਤੇ ਸਰਜਰੀ ਜਿਵੇਂ ਐਂਡੋਮੈਟਰੀਅਲ ਐਬਲੇਸ਼ਨ ਜਾਂ ਹੈਸਟੇਰੇਕਟੋਮੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।[1][5] ਪੋਲੀਪਲਜ਼, ਐਡੀਨੋਮੀਸਿਸ, ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਰਜਰੀ ਦੁਆਰਾ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[2] ਆਇਰਨ ਸਪਲੀਮੈਂਟਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।[2]

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Abnormal Uterine Bleeding". ACOG. March 2017. Retrieved 11 September 2018.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Whit2016
  3. 3.0 3.1 3.2 Bacon, JL (June 2017). "Abnormal Uterine Bleeding: Current Classification and Clinical Management". Obstetrics and Gynecology Clinics of North America. 44 (2): 179–193. doi:10.1016/j.ogc.2017.02.012. PMID 28499529.
  4. 4.0 4.1 "Vaginal Bleeding". Merck Manuals Professional Edition. Retrieved 11 September 2018.
  5. 5.0 5.1 ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Che2017

ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ[ਸੋਧੋ]

ਵਰਗੀਕਰਣ
V · T · D
ਬਾਹਰੀ ਸਰੋਤ