ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ

ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਦਾ ਜਨਮ ਅੱਸੂ ਸੁਦੀ ਵਿਜੇ ਦਸ਼ਮੀ ਸਂ 1490 ਵਿ. ਵਿੱਚ ਬਰਵਾਡਾ ਅਤੇ ਨਾਣ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਬੰਧਨ ਰਹਿਤ ਸਿੰਹਜੀ ਕਛਵਾਹਾ ਦੀ ਰਾਣੀ ਨਿਰਬਾਣ ਜੀ ਦੇ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ। 12 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਮਰਨਾ ਹੋਣ ਦੇ ਉੱਪਰਾਂਤ ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਵਿ . ਸਂ . 1502 ਵਿੱਚ ਬਰਵਾਡਾ ਅਤੇ ਨਾਣ ਦੇ 24 ਪਿੰਡਾਂ ਦੀ ਜਾਗੀਰ ਦੇ ਉਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਹੋਏ | ਆਮੇਰ ਨਿਰੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਾਟਵੀ ਰਾਜਾ ਥੇ ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਆਪਣੀ ਯੁਵਾਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਨੇੜੇ ਤੇੜੇ ਦੇ ਗੁਆਂਢੀ ਰਾਜਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਆਪਣੀ ਸੀਮਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੈਤਰਿਕ ਰਾਜ ਆਮੇਰ ਦੇ ਬਰਾਬਰ 360 ਪਿੰਡਾਂ ਉੱਤੇ ਅਧਿਕਾਰ ਕਰ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਆਜਾਦ ਕਛਵਾਹ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ | ਆਪਣੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਨੂੰ ਆਮੇਰ ਨਿਰੇਸ਼ ਰਜਾ ਚੰਦਰਸੇਨ ਜੀ ਵਲੋਂ ਜੋ ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਸਨ ਛੇ ਲੜਾਈਯਾਂ ਲੜਨੀ ਪਈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਫਤਹਿ ਸ਼ੇਖਾਜੀ ਦੀ ਹੀ ਹੋਈ, ਅਖੀਰ ਲੜਾਈ ਮੈ ਸਮਝੋਤਾ ਕਰ ਆਮੇਰ ਨਿਰੇਸ਼ ਚੰਦਰਸੇਨ ਨੇ ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਨੂੰ ਆਜਾਦ ਸ਼ਾਸਕ ਮਾਨ ਹੀ ਲਿਆ | ਮਹਾਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਨੇ ਅਮਰਸਰ ਨਗਰ ਬਸਾਇਆ, ਸ਼ਿਖਰਗੜ, ਨਾਣ ਦਾ ਕਿਲਾ, ਅਮਰਗੜ, ਜਗੰਨਾਥ ਜੀ ਦਾ ਮੰਦਰ ਆਦਿ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਕਰਾਇਆ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸ ਵੀਰ ਪੁਰਖ ਦੀ ਯਾਦ ਦਿਲਾਤੇ ਹੈ | ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਜਿੱਥੇ ਵੀਰ, ਸਾਹਸੀ ਅਤੇ ਬਲਵਾਨ ਸਨ ਉਥੇ ਹੀ ਉਹ ਧਾਰਮਿਕ ਸਹਿਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਸਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1200 ਪੰਨੀ ਪਠਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ਾ ਲਈ ਜਾਗਿਰੇਂ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਮੈ ਭਰਦੀ ਕਰ ਕੇ ਹਿੰਦੂਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਸਰਵਪ੍ਰਥਮ ਧਰਮਨਿਰਪੱਖ ਦਾ ਜਾਣ ਪਹਿਚਾਣ ਦਿੱਤਾ | ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸੂਰ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਅਤੇ ਖਾਣ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਸੀ ਤਾਂ ਉਥੇ ਹੀ ਪਠਾਨਾਂ ਲਈ ਗਾਂ, ਮੋਰ ਆਦਿ ਮਾਰਨੇ ਅਤੇ ਖਾਣ ਲਈ ਪਾਬੰਦੀ ਸੀ | ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਦੁਸ਼ਟੋਂ ਅਤੇ ਉਦੰਡੋਂ ਦੇ ਤਾਂ ਕਾਲ ਸਨ ਇੱਕ ਇਸਤਰੀ ਦੀ ਮਾਨ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸੰਬੰਧੀ ਗੌੜ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਗੌੜ ਕਸ਼ਤਰੀਆਂ ਵਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਲੜਾਇਯਾਂ ਲੜੀ ਅਤੇ ਪੰਜ ਸਾਲ ਦੇ ਖੁਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਬਾਅਦ ਲੜਾਈ ਭੂਮੀ ਵਿੱਚ ਫਤਹਿ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਵੀਰ ਕਸ਼ਤਰਿਅ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਾਣ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੇ | ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਦੀ ਮੌਤ ਰਲਾਵਤਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਦੂਰ ਪਹਾਡੀ ਦੀ ਤਲਹਟੀ ਵਿੱਚ ਅਕਸ਼ਯ ਤ੍ਰਤੀਆ ਵਿ . ਸ . 1545 ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਮਾਰਕ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਛਤਰੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ | ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਉਸ ਮਹਾਨ ਵੀਰ ਦੀ ਗੌਰਵ ਕਥਾ ਸਿਮਰਨ ਕਰਾਂਦੀ ਹੈ | ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਆਪਣੇ ਸਮਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਵੀਰ . ਸਾਹਸੀ ਜੋਧਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲ ਰਾਜਨਿਗਿਅ ਸ਼ਾਸਕ ਸਨ, ਜਵਾਨ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਦ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸਾਰਾ ਜੀਵਨ ਲੜਾਇਯਾਂ ਲੜਨ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਰਿਆ | ਅਤੇ ਅੰਤ ਵੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਵੀਰ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ, ਆਪਣੇ ਵੰਸ਼ਜੋਂ ਲਈ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਪੂਤ - ਪਠਾਨ ਫੌਜ ਅਤੇ ਫੈਲਿਆ ਆਜਾਦ ਰਾਜ ਛੱਡ ਗਏ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਕਬੂਲ ਕਰ ਕੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੀਰ ਵੰਸ਼ਜੋਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਫਤਹਿ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸ਼ਤਾਬਦੀ ਤੱਕ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ, ਰਾਵ ਸ਼ੇਖ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰਾਜ ਝਾਂਸੀ ਦਾਦਰੀ, ਭਿਵਾਨੀ ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ | ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵੰਸ਼ਜ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਕਹਲਾਣ ਲੱਗੇ ਅਤੇ ਸ਼ੇਖਾਵਾਤੋ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ਾਸਿਤ ਧਰਤੀ - ਭਾਗ ਸ਼ੇਖਾਵਾਟੀ ਦੇ ਨਾਮ ਵਲੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੂਰਿਆਵੰਸ਼ੀ ਕਛਵਾਹਾ ਕਸ਼ਤਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸ਼ਾਖਾ ਸ਼ੇਖਾਵਤ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦਾ ਪਰਕਾਸ਼ ਹੋਇਆ | ਰਾਵ ਸ਼ੇਖਾ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁਤਰ ਰਾਵ ਰਾਇਮਲ ਜੀ ਅਮਰਸਰ ਦੀ ਰਾਜਗੱਦੀ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ ਜੋ ਪਿਤਾ ਦੀ ਭਾਂਤੀ ਹੀ ਵੀਰ ਜੋਧਾ ਅਤੇ ਨਿਪੂਣ ਸ਼ਾਸਕ ਸਨ |