ਮਾਂਡਨਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ
ਮੰਡਾਨਾ ਚਿੱਤਰਕਾਰੀ ਰਾਜਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਫਰਸ਼ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਹਨ। ਮੰਡਾਨਾ ਘਰ ਅਤੇ ਚੁੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਘਰ ਵਿੱਚ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਸੁਆਗਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਜਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ ਵਜੋਂ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਹਡੋਤੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਮੀਨਾ ਔਰਤਾਂ ਕੋਲ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਰੂਪਤਾ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੇ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਨਰ ਹੈ। ਕਲਾ ਦਾ ਅਭਿਆਸ ਫਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਅਕਸਰ ਮਾਂ ਤੋਂ ਧੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਲਾ ਹਡੋਟੀ ਖੇਤਰ ਦੇ ਮੀਨਾ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਅਤੇ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਰਤੀ, ਇੱਕ ਸਥਾਨਕ ਮਿੱਟੀ, ਅਤੇ ਲਾਲ ਊਚਰੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਮੂਨਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੂਨਾ ਜਾਂ ਚਾਕ ਪਾਊਡਰ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਰਤੇ ਗਏ ਸੰਦ ਕਪਾਹ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ, ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਟੁਕੜਾ, ਜਾਂ ਡੇਟ ਸਟਿੱਕ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਮੁਢਲੇ ਬੁਰਸ਼ ਹਨ। ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਗਣੇਸ਼, ਮੋਰ, ਕੰਮ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ, ਬਾਘ, ਫੁੱਲਦਾਰ ਨਮੂਨੇ ਆਦਿ ਦਿਖਾ ਸਕਦੇ ਹਨ[1] ਅਜਿਹੀਆਂ ਪੇਂਟਿੰਗਾਂ ਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੰਡਾਲਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
-
ਸ਼ਿਲਪਗ੍ਰਾਮ, ਉਦੈਪੁਰ ਤੋਂ ਮੰਡਾਨਾ ਕਲਾ ਦਾ ਕੰਮ -
ਸ਼ਿਲਪਗ੍ਰਾਮ, ਉਦੈਪੁਰ ਤੋਂ ਰਾਜਸਥਾਨੀ ਮਿੱਟੀ ਦੀਆਂ ਝੋਪੜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਮੰਡਾਨਾ ਕਲਾ ਦਾ ਕੰਮ
ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਘੱਟ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪੁਰਾਣਾ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।[2] ਸੰਭਾਲ ਦੇ ਯਤਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਰਨ ਤੋਂ ਕੋਸ਼ਲਿਆ ਦੇਵੀ, ਲਾਲ ਬੈਕਗ੍ਰਾਉਂਡ ਮੰਡਾਨਾ ਡਰਾਇੰਗਾਂ 'ਤੇ ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਚਿੱਟੇ ਚਾਕ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣ ਵਿੱਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹਨ।[2] ਦੇਵੀ ਨੇ ਆਇਲ ਪੇਂਟਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਹਾਰਡਬੋਰਡ 'ਤੇ ਮੰਡਾਨਾ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਪੇਂਟ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਇਸ ਅਭਿਆਸ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਾਉਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]- ਚੌਂਕ ਪੂਰਾਣਾ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Kamboj, B. P. (2003). Early wall painting of Garhwal. New Delhi: Indus Publ. Co. p. 158. ISBN 8173871396.
- ↑ 2.0 2.1 "Mandana paintings: This artist is struggling to keep the tradition alive". www.hindustantimes.com/. Hindustan Times. 2016. Retrieved 12 June 2022.,