ਮੁਕਤਾਬਾਈ ਦਿਕਸ਼ਿਤ
Muktabai Dixit | |
|---|---|
| ਮੂਲ ਨਾਮ | मुक्ताबाई दीक्षित |
| ਜਨਮ | December 1901 Maharashtra, India |
| ਮੌਤ | October 17, 1977 Pune, Maharashtra, India |
| ਕਿੱਤਾ | Writer |
| ਭਾਸ਼ਾ | Marathi |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | Indian |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ | Indian |
| ਸਿੱਖਿਆ | Hujurpaga girls' school |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | S. P. College |
| ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਮ | Manas Lahari, Aniruddha Prawaha, Jugar |
ਮੁਕਤਾਬਾਈ ਦਿਕਸ਼ਿਤ ( ਦੇਵਨਾਗਰੀ : मुक्ताबाई दीक्षित) (1901 ਜਾਂ 1902 - 1977) ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ, ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਰਾਠੀ ਲੇਖਕ ਸੀ।[1][2]
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਦਸੰਬਰ 1901 ਨੂੰ ਖਾਨਦੇਸ਼ ਦੇ ਏਦਲਾਬਾਦ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। 1922 ਵਿੱਚ ਪੁਣੇ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰਪਗਾ ਗਰਲਜ਼ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬੀ.ਏ. ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੁਣੇ ਦੇ ਐਸ.ਪੀ. ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਮੁੰਬਈ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਡਿਗਰੀ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਅਧਿਆਪਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਬੜੌਦਾ ਦੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਸਾਲ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। 1935 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਨਾਗਪੁਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਮਰਾਠੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਮਾਸਟਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਐਸ.ਐਨ.ਡੀ.ਟੀ. ਮਹਿਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਠਾਕਰਸੇ ਕਾਲਜ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਵਿੱਚ ਮਰਾਠੀ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਵਜੋਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਈ। ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਦੀ ਦੁਕਾਨ 'ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਬੁੱਕ ਸਰਵਿਸ' ਸੀ, ਜੋ ਪੁਣੇ ਦੇ ਡੇਕਨ ਜਿਮਖਾਨਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਸਾਹਿਤਕ ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]
ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ[ਸੋਧੋ]
- ਮਾਨਸ ਲਹਿਰੀ (मानस-लहरी)
- ਅਨਿਰੁਧ ਪ੍ਰਵਾਹਾ (अनिरुद्ध प्रवाह)
ਨਾਟਕ[ਸੋਧੋ]
- ਜੁਗਾੜ (जुगार) (1950) [3] (ਇਸ ਨਾਟਕ ਦਾ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਕੰਨੜ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। )
- ਅਵਲੀਆ (अवलिया) (1956)
ਆਲੋਚਨਾ[ਸੋਧੋ]
- ਦੀਕਸ਼ਿਤ ਨੇ ਮਾਧਵ ਜੂਲੀਅਨ ਅਤੇ ਅਨੰਤ ਕਾਨੇਕਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ, ਕਾਨੇਕਰ ਦੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਜਗਤਿਆ ਛਾਇਆ (ਜਾਗਿਆ ਛਾਇਆ) ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਕੇਸ਼ਵ ਅਤਰੇ ਦਾ ਨਾਟਕ ਘਰਬਾਹਰ (घराबाहेर) ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਲਿਖੀ।
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ A History of Modern Marathi Literature: 1800-1990. Maharashtra Sahitya Parishad. 1998. p. 275.
- ↑ Mukherjee, Tutun (2005). Staging Resistance: Plays by Women in Translation. Oxford University Press. p. 265. ISBN 9780195670080.
- ↑ Bhagwat, Hemangi (2016). Politics of Gender: Women and Theatre. Laxmi Book Publication. pp. 4–5. ISBN 9781365076800.