ਮੋਰੀਰੋ
ਮੋਰੀਰੋ ਆਇਨ ਮੰਗੇਰਮਾਛ ਨਿੱਜੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਖੋਜੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਇੱਕ ਕਹਾਣੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੁਆਰਾ ਨਾਇਕ ਮੋਰੀਰੋ (ਮਛੇਰੇ-ਖੋਜਣ ਵਾਲੇ) ਨੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬਣੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਪਿੰਜਰੇ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘੇ ਗੋਤਾਖੋਰੀ ਕਰਕੇ ਇੱਕ ਸਮੁੰਦਰੀ ਰਾਖਸ਼ ਮੈਂਗਰਮਾਚ (ਸ਼ਾਰਕ) ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।[1]
ਬਹਾਦਰ ਮਛੇਰੇ ਆਪਣੇ ਛੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵ੍ਹੇਲ ਮੱਛੀ ਨੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਨਿਗਲ ਲਿਆ ਸੀ।[2]
ਸੰਖੇਪ
[ਸੋਧੋ]ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿੱਚ, ਇੱਥੇ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਪਿੰਡ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਲਚੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸਾਧਨ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨਾ ਸੀ; ਉਹ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਡੂੰਘਾਈ ਵਿੱਚ ਲਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਇਲਾਕਾ (ਹੁਣ ਕਲਿਫਟਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ 'ਕਲਾਚੀ ਜੋ ਕੁਨ', ਭਾਵ 'ਕਲਾਚੀ ਦਾ ਵੌਰਟੈਕਸ' ਨਾਮਕ ਇੱਕ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਭੰਵਰ ਸੀ। ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਫਸ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਵਹਿੜ ਵਿਚ ਡੂੰਘੀਆਂ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੀਆਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਾਰ, ਇੱਕ ਵ੍ਹੇਲ ਨੇ ਵ੍ਹੀਲਪੂਲ ਵਿੱਚ ਆਵਾਸ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਵ੍ਹੀਲਪੂਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਕੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਦੇ ਚਾਲਕਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਲਿਆ।
ਕਾਲਾਚੀ ਤੋਂ 60 ਮੀਲ ਦੂਰ ਮਛੇਰਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਿੰਡ ਸੋਨਮਿਆਣੀ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਅਉਭਯੋ ਨਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਮਛੇਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਮੋਰੀਰੋ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ, ਉਸਦੇ ਸੱਤ ਪੁੱਤਰ ਸਨ, ਸਾਰੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣਾਏ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਛੋਟੇ ਕੱਦ ਦਾ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜ ਸੀ; ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਛੇ ਭਰਾ ਸਵੇਰੇ-ਸਵੇਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਡੁੱਬਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦੇ ਸਨ।
ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਘਰ ਨਹੀਂ ਪਰਤੇ। ਇਸ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਚਿੰਤਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਖੋਜ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਕਲੇ ਅਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਵ੍ਹੀਲਪੂਲ ਦੁਆਰਾ ਫੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਵ੍ਹੇਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਾ ਗਈ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਦੁਖਦਾਈ ਮੌਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣ ਕੇ, ਮੋਰੀਰੋ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਪਾਹਜ ਸੀ, ਨੇ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਰਾਖਸ਼ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਲੋਹੇ ਦਾ ਪਿੰਜਰਾ ਬਣਾਇਆ, ਇਸ ਦੇ ਬਾਹਰਲੇ ਪਾਸੇ ਨੁਕੀਲੇ ਟੋਇਆਂ ਨਾਲ ਫਿੱਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਰੱਸੀਆਂ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਦੋ ਤਕੜੇ ਨਰ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਗਲਾਂ ਵਿਚ ਰੱਸੀਆਂ ਬੰਨ੍ਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਪਿੰਜਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਹ ਵਹਿਣ ਵਿੱਚ ਨੀਵਾਂ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਅੰਦਰੋਂ ਰੱਸੀਆਂ ਹਿਲਾ ਕੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰੇ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪਿੰਜਰਾ ਹੇਠਾਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਮੱਛੀ ਨੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਇਸ ਨੂੰ ਨਿਗਲਣ ਲਈ ਉਸ 'ਤੇ ਝਪਟ ਮਾਰੀ। ਇਹ ਕੁੰਡੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ ਅਤੇ ਵਿੰਨ੍ਹਿਆ ਗਿਆ। ਮੋਰੀਰੋ ਨੇ ਰੱਸੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਪਿੰਜਰੇ ਨੂੰ ਪਿੰਜਰੇ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੀ ਰਾਖਸ਼ ਸ਼ਾਰਕ ਦੇ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਚੀਰਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਭਰਾਵਾਂ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਾਲਾਚੀ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ, ਪਹਾੜ ਦੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ ਦਫ਼ਨਾਇਆ, ਅਤੇ ਮੋਰੀਰੋ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਦੇ ਰੱਖਿਅਕ ਵਜੋਂ ਬਿਤਾਈ।
ਇਸ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ "ਮੋਰੀਰੋ ਦਾ ਕਬਰਿਸਤਾਨ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਰਾਚੀ ਤੋਂ ਦੋ ਮੀਲ ਦੂਰ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੈ।
ਮੋਰੀਰੋ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ
[ਸੋਧੋ]ਸਿੰਧ ਦੇ ਮਹਾਨ ਰਹੱਸਵਾਦੀ ਕਵੀ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦੁਲ ਲਤੀਫ ਭੱਟਾਈ ਨੇ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਚਮਕ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਆਪਣੀ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਨੂੰ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਹਾਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਕਵੀ ਕਥਾ ਦਾ ਵਰਣਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਸਥਿਤੀਆਂ, ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਅਰਥ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਸਤ੍ਹਾ 'ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਹਨ ਉਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਅਰਥ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮਨੁੱਖੀ ਆਤਮਾ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਦਾ ਨਾਟਕੀਕਰਨ ਹੈ।
ਉਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਨਵਰ ਦੇ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਰੂਹਾਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਗਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭੰਵਰ, ਜਿੱਥੇ ਆਤਮਾ ਉਸਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਡੁੱਬ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੁਝਾਅ ਦੇ ਨਾਲ ਕਵੀ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ, ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਸਲ ਭਾਵ ਅਤੇ ਧੁਨੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਉਠਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਅਨੰਤਤਾ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਦੂਜੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਇਸ ਸੰਸਾਰ, ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਾ ਰਹੱਸ, ਸਮਝ ਤੋਂ ਪਰੇ ਭੇਦ, ਅਤੇ ਵ੍ਹੇਲ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅਧਾਰ ਸਵੈ ਵਜੋਂ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000005-QINU`"'</ref>" does not exist.
- ↑ Nakli itihaas jo likheya geya hai kade na vaapriya jo ohna de base te, saade te saada itihaas bna ke ehna ne thop dittiyan. anglo sikh war te ek c te 3-4 jagaha te kiwe chal rahi c ikko war utto saal 1848 jdo angrej sara punjab 1845 ch apne under kar chukke c te oh 1848 ch kihna nal jang ladd rahe c. Script error: The function "citation198.168.27.221 14:54, 13 ਦਸੰਬਰ 2024 (UTC)'"`UNIQ--ref-00000006-QINU`"'</ref>" does not exist.
<ref> tag defined in <references> has no name attribute.