ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ
ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਉਂਨ੍ਹੀਵਾਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਹੈ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਧਰਮ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੰਪ੍ਰਦਾਏ ਹੈਂ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਉਂਨ੍ਹੀਵਾਂ ਤੀਰਥੰਕਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਮਿਥਿਲਾਪੁਰੀ ਦੇ ਇਕਸ਼ਵਾਕੁਵੰਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਰਗਸ਼ੀਰਸ਼ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਨੂੰ ਅਸ਼ਵਿਨ ਨਛੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤੇ ਦਾ ਨਾਮ ਮਾਤਾ ਰਕਸ਼ਿਤਾ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਰਾਜਾ ਕੁੰਭਰਾਜ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਵਰਣ ਨੀਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਚਿੰਨ੍ਹ ਕਲਸ਼ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯਕਸ਼ ਦਾ ਨਾਮ ਕੁਬੇਰ ਅਤੇ ਯਕਿਸ਼ਨੀ ਦਾ ਨਾਮ ਧਰਣਪ੍ਰਿਆ ਦੇਵੀ ਸੀ । ਜੈਨ ਧਰਮਾਵਲੰਬੀਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਸਵਾਮੀ ਦੇ ਗਣਧਰੋਂ ਦੀ ਕੁਲ ਗਿਣਤੀ 28 ਸੀ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਅਭੀਕਸ਼ਕ ਸਵਾਮੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗਣਧਰ ਸਨ ।
ਮੁਕਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ
[ਸੋਧੋ]19 ਉਹ ਤੀਰਥੰਕਰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਨੇ ਮਿਥਿਲਾਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਮਾਰਗਸ਼ੀਰਸ਼ ਮਾਹ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਇਕਾਦਸ਼ੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ 2 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਖੀਰ ਵਲੋਂ ਇੰਹੋਨੇਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪਾਰਣ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਉਪਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਦਿਨ - ਰਾਤ ਤੱਕ ਕਠੋਰ ਤਪ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਥਿਲਾਪੁਰੀ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਸ਼ੋਕ ਰੁੱਖ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਕੈਵਲਿਅਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ ਸੀ । ਬਿਹਾਰ ਸਟੇਟ ਦਿਗੰਬਰ ਜੈਨ ਤੀਰਥ ਖੇਤਰ ਕਮਿਟੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਛੇਤੀ ਹੀ ਸ਼ਿਲਾੰਨਿਆਸ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਕਮਿਟੀ ਦੇ ਮਾਨਦ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਪਰਾਗ ਜੈਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਛੇਤੀ ਵਲੋਂ ਛੇਤੀ ਇਸ ਮੰਦਿਰ ਦਾ ਉਸਾਰੀ ਕਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਕਿ ਜੈਨ ਧਰਮਾਵਲੰਬੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਧਰਮ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਮਿਲ ਸਕੇ । ਜਿਸਦੇ ਲਈ ਭੂਮੀ ਕਰਇਕਰ ਉਸਾਰੀ ਕਾਰਜ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ । ਭਗਵਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮੱਲਿਨਾਥ ਜੀ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੱਚ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਾ ਦਾ ਨਕਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਨੁਯਾਾਇਯੋਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਰੱਸਤਾ ਉੱਤੇ ਚਲਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ । ਫਾਲਗੁਨ ਮਾਹ ਸ਼ੁਕਲ ਪੱਖ ਦੀ ਦੂਸਰੀ ਤਾਰੀਖ ਨੂੰ 500ਸਾਧੁਵਾਂਦੇ ਸਾਥ ਇੰਹੋਨੇਂ ਸੰਮੇਦ ਸਿਖਰ ਉੱਤੇ ਨਿਰਵਾਣ ( ਮੁਕਤੀ ) ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ।