ਰਾਧਾ ਜਯਾਲਕਸ਼ਮੀ
ਰਾਧਾ ਜੈਯਾਲਕਸ਼ਮੀ
ராதா ஜெயலட்சுமி | |
|---|---|
.jpg) ਰਾਧਾ, ਜੈਯਾਲਕਸ਼ਮੀ | |
| ਜਾਣਕਾਰੀ | |
| ਜਨਮ | 1932 |
| ਮੌਤ | ਰਾਧਾ, ਜੈਯਾਲਕਸ਼ਮੀ- ਮਈ 27, 2014 (ਉਮਰ 82) |
| ਵੰਨਗੀ(ਆਂ) | ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ |
| ਕਿੱਤਾ | ਗਾਇਕ |
ਰਾਧਾ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Radha; ਜਨਮ 1932)[1] ਅਤੇ ਜਯਾਲਕਸ਼ਮੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Jayalakshmi; 1932 - 2014),[2] ਇਕੱਠੇ ਰਾਧਾ ਜਯਾਲਕਸ਼ਮੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ 1940 ਅਤੇ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਗਾਇਕ ਜੋੜੀ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕ ਸਨ। ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣ ਗਏ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਗਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਇਸ ਜੋੜੀ ਦੀ ਪਲੇਬੈਕ ਗਾਇਕਾ ਸੀ, ਪਰ ਸਿਨੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਰਾਧਾ ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਰਾਧਾ ਉਸ ਦੀ ਚਚੇਰੀ ਭੈਣ ਅਤੇ ਸਟੇਜ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ 'ਤੇ ਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸਾਥੀ ਸੀ। ਉਹ 1950 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਵਿੱਚ ਜੋੜੀ ਦੇ ਗਾਉਣ ਦੇ ਰੁਝਾਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਗਾਇਕ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਾਂਬੇ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਅਤੇ ਸੂਲਮੰਗਲਮ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਵਰਗੇ ਕਲਾਕਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਿਆ ਸਿਸਟਰਜ਼, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚੇਲਿਆਂ, ਰੰਜਨੀ ਗਾਇਤਰੀ, ਅਕਰਾਈ ਭੈਣਾਂ, ਅਤੇ ਹੋਰਾਂ ਵਰਗੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ ਗਾਇਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।[3]
ਇਸ ਜੋੜੀ ਨੂੰ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਸੰਗੀਤ - ਵੋਕਲ ਵਿੱਚ 1981 ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ ਅਵਾਰਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਸੰਗੀਤ ਨਾਟਕ ਅਕਾਦਮੀ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਅਕੈਡਮੀ ਫਾਰ ਮਿਊਜ਼ਿਕ, ਡਾਂਸ ਅਤੇ ਡਰਾਮਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[4][5] ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ 27 ਮਈ 2014 ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਨੇ 1940 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 60 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਤੱਕ ਤਾਮਿਲ, ਮਲਿਆਲਮ, ਤੇਲਗੂ ਅਤੇ ਕੰਨੜ ਫ਼ਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ, ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ 'ਰਿੰਗਿੰਗ' ਮਿੱਠੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਗੀਤ ਗਾਏ ਹਨ। ਉਸ ਕੋਲ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਪਲੇਬੈਕ ਸਿੰਗਿੰਗ ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਵੀ ਹਨ।
ਦੇਵਾਮ ਵਿੱਚ, ਕੁੰਨੱਕੂਡੀ ਵੈਦਿਆਨਾਥਨ ਨੇ ਰਾਧਾ ਅਤੇ ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਦੋਨੋਂ ਰੈਂਡਰ ਤਿਰੂਚੇਂਦੂਰੀਲ ਪੋਰ ਪੁਰਿਂਧੂ, ਇੱਕ ਭਗਤੀ ਗੀਤ ਤਿਰੂਥਨੀ ਵਿੱਚ ਸੈੱਟ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰਾਧਾ ਦੀ ਜੋੜੀ ਵੱਲੋਂ ਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਫ਼ਿਲਮੀ ਗੀਤ ਹੈ। ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਟੇਜ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।
ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਗਾਇਕਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਰਨਾਟਕ ਸੰਗੀਤ ਸਿਖਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਯਤਨਾਂ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹਾਨ ਅਧਿਆਪਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸ਼ਨਮੁਖਪ੍ਰਿਯਾ ਅਤੇ ਹਰੀਪ੍ਰਿਯਾ, ਜੋ ਪ੍ਰਿਆ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਵਜੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ।[6]
ਪਲੇਅਬੈਕ ਸਿੰਗਰ ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਲ ਗਾਇਆ
[ਸੋਧੋ]ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਪੁਰਸ਼ ਗਾਇਕਾਂ ਟੀ.ਐਮ. ਸੁੰਦਰਰਾਜਨ, ਸੀਰਕਾਜ਼ੀ ਗੋਵਿੰਦਰਾਜਨ ਅਤੇ ਏ.ਐਮ. ਰਾਜਾ ਨਾਲ ਗਾਉਣ ਲਈ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੋਰ ਮਰਦ ਗਾਇਕਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਉਸਨੇ ਗਾਇਆ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਟੀਏ ਮੋਥੀ, ਘੰਟਾਸਲਾ, ਐਸ. ਬਲਾਚੰਦਰ, ਤਿਰੂਚੀ ਲੋਗਾਨਾਥਨ, ਕੇ. ਪ੍ਰਸਾਦ ਰਾਓ, ਵੀ.ਐਨ. ਸੁੰਦਰਮ, ਸੁਬਰਾਮਣੀਅਮ ਅਤੇ ਪੀਥਾਪੁਰਮ ਨਾਗੇਸ਼ਵਰ ਰਾਓ ।
ਉਸਨੇ ਮਹਿਲਾ ਗਾਇਕਾਂ ਨਾਲ ਦੋਗਾਣਾ ਵੀ ਗਾਇਆ, ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੀ. ਲੀਲਾ ਅਤੇ ਸੂਲਮੰਗਲਮ ਰਾਜਲਕਸ਼ਮੀ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਐੱਮ.ਐੱਲ. ਵਸੰਤਕੁਮਾਰੀ, ਪੀਏ ਪੇਰੀਯਾਨਾਕੀ, ਐੱਨ ਐੱਲ ਗਣਸਰਸਵਤੀ, ਏਪੀ ਕੋਮਲਾ, ਟੀਵੀ ਰਥਨਮ, ਐੱਮ ਐੱਸ ਰਾਜੇਸ਼ਵਰੀ, ਐੱਸ ਜਾਨਕੀ, ਕੇ . ਰਾਣੀ, ਜਿੱਕੀ, ਕੇਆਰ ਰਾਮਾਸਾਮੀ ਅਤੇ ਐਸ. ਵਰਾਲਕਸ਼ਮੀ ਜਿਹੇ ਗਾਇਕ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਗਾਇਆ ਸੀ।
ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਦੋਨਾਂ ਦੀ ਜੈਲਕਸ਼ਮੀ, 82 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, 26 ਮਈ 2014 ਨੂੰ ਚੇਨਈ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।[7]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Radha Jayalakshmi". Archived from the original on 22 December 2019. Retrieved 22 December 2019.
- ↑ "Carnatic singer dead in Chennai". The Hindu. 28 May 2014.
- ↑ "Sisters in song". The Hindu. 30 January 2010.
- ↑ "SNA: List of Akademi Awardees". Sangeet Natak Akademi Official website. Archived from the original on 17 February 2012.
- ↑ "Vidushi Jayalakshmi is no more". 27 May 2014.
- ↑ "We owe it to Radha-Jayalakshmi". The Hindu. 4 April 2008. Archived from the original on 9 April 2008. Retrieved 18 May 2010.
- ↑ "Carnatic singer dead in Chennai". The Hindu. 28 May 2014. Retrieved 15 June 2014.