ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ
| ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ (ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ) | |
|---|---|
 Ribbon for gallantry  Ribbon for distinguished service | |
| ਕਿਸਮ | ਪੁਲਿਸ ਸਜਾਵਟ |
| ਦੇਸ਼ |  ਭਾਰਤ |
| ਵੱਲੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ | ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰੀਪਤੀ |
| ਪੋਸਟ-ਨਾਮਜ਼ਦ | PPMG (ਬਹਾਦਰੀ) PPM (ਸੇਵਾ) |
| ਸਥਾਪਿਤ | 1 ਮਾਰਚ 1951 |
| ਆਡਰ ਆਫ ਵੀਅਰ[1] | |
| ਅਗਲਾ (ਹੇਠਲਾ) |
|
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕਾਨੂੰਨ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਸਨਮਾਨ ਹੈ। 1 ਮਾਰਚ 1951 ਨੂੰ ਸਥਾਪਿਤ, ਮੈਡਲ ਨੂੰ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ ਮੈਡਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਤਮਗਾ ਬਹਾਦਰੀ ਜਾਂ ਵਿਲੱਖਣ ਸੇਵਾ ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮੈਡਲ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਸੰਸਕਰਣ ਨੂੰ ਉੱਚ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਡਲ ਹਰ ਸਾਲ ਗਣਤੰਤਰ ਦਿਵਸ ਅਤੇ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ[ਸੋਧੋ]
26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਇੱਕ ਗਣਰਾਜ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤ ਲਈ ਆਪਣੀ ਖੁਦ ਦੀ ਸਨਮਾਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਲਈ, ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਕਿੰਗਜ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ ਮੈਡਲ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਨੂੰ ਬਦਲਣਾ ਸੀ। ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1 ਮਾਰਚ 1951 ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਮੈਡਲ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਫਾਇਰ ਸਰਵਿਸ ਮੈਡਲ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇੱਕ ਹੇਠਲੇ ਦਰਜੇ ਦੀ ਸਜਾਵਟ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ. ਮੈਡਲਾਂ ਲਈ ਯੋਗ ਸੇਵਾ 26 ਜਨਵਰੀ 1950 ਨੂੰ ਪਿਛਾਖੜੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[2]
ਮਾਪਦੰਡ[ਸੋਧੋ]
ਬਹਾਦਰੀ[ਸੋਧੋ]
ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ, "ਜਾਨ ਅਤੇ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ, ਜਾਂ ਅਪਰਾਧ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰੀ" ਲਈ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੈਡਲ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰੈਂਕ ਜਾਂ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮੈਡਲ ਦੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਵਜ਼ੀਫ਼ਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਦੀ ਮੌਤ 'ਤੇ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬਚੇ ਹੋਏ ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।[3]
ਵਿਲੱਖਣ ਸੇਵਾ[ਸੋਧੋ]
ਵਿਸ਼ਿਸ਼ਟ ਸੇਵਾ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਉਹਨਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 21 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ। ਵਿਅਕਤੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਸੇਵਾ ਲਈ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਦੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਉਸ ਮੈਡਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।[2][3]
ਦਿੱਖ[ਸੋਧੋ]
ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਬਣਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਕਾਰ ਵਿੱਚ ਗੋਲਾਕਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਵਿਆਸ ਵਿੱਚ 1 3⁄8 ਇੰਚ (35 ਮਿ.ਮੀ.)। ਤਮਗੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਜ ਚਿੰਨ੍ਹ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉੱਪਰ ਪੁਲਿਸ ਮੈਡਲ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦਾ ਮਨੋਰਥ, ਸੱਚਮੇਵ ਜੈਤੇ (ਸਤਿਆਮੇਵ ਜਯਤੇ) ਹੈ। ਮੈਡਲ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੋ ਪੰਜ-ਪੁਆਇੰਟ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਮੈਡਲ ਦੇ ਉਲਟ ਉੱਪਰ ਇੰਡੀਅਨ ਅਤੇ ਹੇਠਾਂ ਪੁਲਿਸ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਪੁਸ਼ਪਾਜਲੀ ਹੈ। ਅਵਾਰਡ ਦੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਤਾਂ ਗੁਣਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਜਾਂ ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਪਤਕਰਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਮੈਡਲ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।
ਮੈਡਲ ਦਾ ਰਿਬਨ 1 3⁄8 ਇੰਚ (35 ਮਿ.ਮੀ.) ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੀਲੇ ਵਿੱਚ ਚੌੜਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਅਤੇ ਕਿਰਮੀ ਰੰਗ ਦੀ ਇੱਕ ਚੌੜੀ ਕੇਂਦਰੀ ਧਾਰੀ ਹੈ। ਬਹਾਦਰੀ ਲਈ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਪਤਲੀਆਂ ਧਾਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੀਲੇ ਭਾਗਾਂ ਨੂੰ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦੀਆਂ ਹਨ।[4]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ "Precedence Of Medals". indianarmy.nic.in/. Indian Army. Archived from the original on 3 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 9 ਸਤੰਬਰ 2014.
- ↑ 2.0 2.1 "Chapter XIX, Rewards and Medals" (PDF). police.pondicherry.gov.in. Puducherry Police. Archived from the original (PDF) on 11 ਸਤੰਬਰ 2014. Retrieved 9 ਸਤੰਬਰ 2014.
- ↑ 3.0 3.1 "Medals & Decoration" (PDF). mahapolice.gov.in/. Maharashtra State Police. Archived from the original (PDF) on 5 ਮਾਰਚ 2015. Retrieved 9 ਸਤੰਬਰ 2014.
- ↑ https://police.py.gov.in/Police%20manual/Chapter%20PDF/CHAPTER%2019%20Rewards%20and%20Medals.pdf [bare URL PDF]