ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ
ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ | |
|---|---|
 ਅੰਡਰਵੁੱਡ ਅਤੇ ਅੰਡਰਵੁੱਡ - ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ | |
| ਜਨਮ | ਜੈਤੂਨ ਕੈਥਰੀਨ ਕ੍ਰੈਡੌਕ 22 ਜਨਵਰੀ 1894 ਕਲਕੱਤਾ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਆ |
| ਮੌਤ | 14 ਜੁਲਾਈ 1926 ਐਸ਼ਵਿਲ, ਉੱਤਰੀ ਕੈਰੋਲੀਨਾ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ |
| ਪੇਸ਼ਾ | ਡਾਂਸਰ |
ਓਲੀਵ ਕੈਥਰੀਨ ਕ੍ਰੈਡੌਕ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Olive Katherine Craddock; 22 ਜਨਵਰੀ 1894 - 14 ਜੁਲਾਈ 1926) ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਇੱਕ ਐਂਗਲੋ-ਇੰਡੀਅਨ ਡਾਂਸਰ ਸੀ ਜੋ ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਨਾਮ ਹੇਠ ਨੱਚਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਰਤੀ ਡਾਂਸ ਤਕਨੀਕਾਂ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਤੀਹ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਅਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਨਾਲ ਹੋਈ ਸੀ।[1]
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਕ੍ਰੈਡੌਕ ਦਾ ਜਨਮ 22 ਜਨਵਰੀ 1892 ਨੂੰ ਕਲਕੱਤਾ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਜੌਹਨ ਜੇਮਸ ਨੋਲਨ ਕ੍ਰੈਡੌਕ ਸੀ ਜੋ ਐਂਗਲੋ-ਇੰਡੀਅਨ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਾਂ ਮੇਬਲ ਮੈਰੀ ਐਨ ਐਡਮਜ਼ ਸੀ ਜੋ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਿਆ।[2] ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਉਹ 1909 ਦੇ ਆਸਪਾਸ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਕ੍ਰੈਡੌਕ ਨੇ ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਨਾਮ ਲਿਆ ਜੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਬੇਗਮ ਦੀ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹਸਤੀ 'ਤੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।[3]
ਉਸਨੇ ਲੋਈ ਫੁਲਰ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਡਾਂਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਪੇਨੀ ਡਾਂਸਰ ਕਾਰਮੇਨ ਟੋਰਟੋਲਾ ਵੈਲੇਂਸੀਆ ਨਾਲ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ। 1911 ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਆਸਕਰ ਐਸਚੇ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਡਾਂਸ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸ਼ੇਰੇਜ਼ਾਦੇ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਬੇਈਡ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ। ਇਹ ਭੂਮਿਕਾ ਕੋਵੈਂਟ ਗਾਰਡਨ ਵਿਖੇ ਬੈਲੇਸ ਰਸਸ ਨਾਲ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਉਹ ਅੰਨਾ ਪਾਵਲੋਵਾ ਦੀ ਡਾਂਸ ਕੰਪਨੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਾਂਸਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਦੇ ਕਈ ਨਾਚ ਸਨ ਜੋ ਫ੍ਰੈਂਚ ਸੰਗੀਤਕਾਰ ਲਿਓ ਡੇਲੀਬਸ ਦੁਆਰਾ 1880 ਦੇ ਓਰੀਐਂਟਲ ਓਪੇਰਾ ਲੈਕਮੇ[4] ਦੇ ਐਬਸਟਰੈਕਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਕ੍ਰੈਡੌਕ ਨੇ 1916 ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਵੌਡੇਵਿਲ ਥੀਏਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ। 1917 ਵਿੱਚ ਉਹ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨੀ ਡਾਂਸਰ ਮਿਚਿਓ ਇਟੋ ਐਡੋਲਫ ਬੋਲਮ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਬੈਲੇ ਇਨਟਾਈਮ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਾਂਸਰ ਸਨ। [4] ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਰਤਨ ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜੋ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗਾਇਕਾ ਸੀ ਜੋ ਸੰਗੀਤ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਗਈ ਸੀ। ਦੇਵੀ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਪਤੀ ਆਨੰਦ ਕੁਮਾਰਸਵਾਮੀ ਸਨ ਜੋ ਬੋਸਟਨ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ ਆਫ਼ ਆਰਟ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਕੂਮਾਰਸਵਾਮੀ ਨੇ ਇਸ ਬਾਰੇ ਲਿਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਰੂਥ ਸੇਂਟ ਡੇਨਿਸ ਦੇ ਉਲਟ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਨੌਚ ਡਾਂਸਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੇ ਨਾਚ ਦਿਖਾਏ ਸਨ। [5]
ਕ੍ਰੈਡਡੌਕ 1923 ਵਿੱਚ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ "ਪਰਦੇਸੀ" ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਵਜੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। ਕ੍ਰੈਡੌਕ ਨੇ ਡਾਂਸ ਕਰਨਾ ਸਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਸਟਾਰ, ਬੇਟ ਡੇਵਿਸ ਉਸਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ। 16 ਜੁਲਾਈ 1926 ਨੂੰ ਅਸ਼ੇਵਿਲ, ਉੱਤਰੀ ਕੈਰੋਲੀਨਾ ਵਿੱਚ ਐਪੈਂਡਿਸਾਈਟਿਸ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।
ਕੰਮ
[ਸੋਧੋ]ਰੋਸ਼ਨਾਰਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਸ ਨਾਚਾਂ ਦਾ ਕਾਪੀਰਾਈਟ ਕੀਤਾ।[6]
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Roshanara Is Dead. Famous Dancer's Body Is Being Brought Here From Asheville, N.C." New York Times. 16 July 1926. Retrieved 2015-06-06.
- ↑ Roshanara, Victoria and Albert Museum, Retrieved 14 October 2015
- ↑ "Olive Craddock". National Portrait Gallery. Retrieved 2015-06-06.
- ↑ 4.0 4.1 Deborah Jowitt (1989). Time and the Dancing Image. University of California Press. pp. 147–148. ISBN 978-0-520-06627-4.
- ↑ Diana Brenscheidt gen. Jost (2011). Shiva Onstage: Uday Shankar's Company of Hindu Dancers and Musicians in Europe and the United States, 1931–38. LIT Verlag Münster. pp. 135–136. ISBN 978-3-643-90108-8.
- ↑ Dances, Viaf File, Retrieved 17 October 2015