ਰੋਹੀਣੀ ਤਾਰਾ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ
ਰੋਹੀਣੀ ਅਤੇ ਸੂਰਜ ਦੇ ਆਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰੰਗਾਂ ਦੀ ਤੁਲਣਾ

ਰੋਹੀਣੀ ਜਾਂ ਐਲਡਬਰੈਨ, ਜਿਨੂੰ ਬਾਇਰ ਨਾਮਾਂਕਨ ਵਿੱਚ ਐਲਫਾ ਟੌ (α Tau) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਧਰਤੀ ਵਲੋਂ 65 ਪ੍ਰਕਾਸ਼-ਸਾਲ ਦੂਰ ਵ੍ਰਸ਼ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਨਾਰੰਗੀ ਦਾਨਵ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਧਰਤੀ ਵਲੋਂ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਔਸਤ ਸਾਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ (ਯਾਨੀ ਚਮਕ ਦਾ ਮੈਗਨਿਟਿਊਡ) 0. 87 ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਆਪਣੇ ਤਾਰਾਮੰਡਲ ਦਾ ਸਭ ਵਲੋਂ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਵਲੋਂ ਵੀ ਵਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਸ ਦੀ ਚਮਕ ਸਭ ਵਲੋਂ ਅਧਿਕ ਰੋਸ਼ਨ ਤਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗਿਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿੱਚ ਰੋਹੀਣੀ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਲਾਲ ਹਿਰਣ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਤਾਰੇ ਦੀ ਲਾਲਿਮਾ ਦੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ।
ਰੋਹੀਣੀ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਐਲਡਬਰੈਨ (Aldebaran) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਮੂਲਤ: ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਲ-ਦਬਰਾਨ (الدبران) ਵਲੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਰਬੀ ਵਿੱਚ ਅਲ-ਦਬਰਾਨ ਦਾ ਮਤਲੱਬ ਹੈ ਪਿੱਛਾ ਕਰਣ ਵਾਲਾ, ਅਤੇ ਸੋਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦੇ ਇਸ ਤਾਰੇ ਦਾ ਨਾਮ ਇਹ ਇਸਲਈ ਪਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਛਕੜਾ ਤਾਰਾਗੁੱਛ (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪਲੀਅਡੀਜ ਸਟਾਰ ਕਲਸਟਰ) ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਪ੍ਰਤੀਤ ਆਉਂਦਾ ਹੈ।
ਰੋਹੀਣੀ ਆਪਣੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਾਇਡਰੋਜਨ ਬਾਲਣ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਚੂਕਿਆ ਹੈ ਲੇਕਿਨ ਹੁਣੇ ਇੰਨਾ ਗਰਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਹੈ ਦੇ ਇਸਵਿੱਚ ਹੀਲਿਅਮ ਦਾ ਨਾਭਿਕੀਏ ਸੰਲਇਨ (ਨਿਊਕਲੀਇਰ ਫਿਊਜਨ) ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕੇ। ਫਿਰ ਵੀ ਗੁਰੁਤਾਕਰਸ਼ਣ ਦੇ ਦਬਾਅ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦਾ ਤਾਪਮਾਨ ਬਹੁਤ ਵੱਧ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਲੋਂ ਇਸ ਦੀ ਗੈਸ ਦੇ ਫੈਲਣ ਵਲੋਂ ਇਸ ਤਾਰੇ ਦਾ ਵਿਆਸ (ਡਾਇਆਮੀਟਰ) ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਵਲੋਂ 44. 2 ਗੁਣਾ ਬਹੁਤ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵਕਤ 6 ਕਰੋਡ਼ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਲੋਂ ਜਿਆਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਚਮਕ (ਨਿਰਪੇਖ ਕਾਂਤੀਮਾਨ) ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਦੀ 150 ਗੁਣਾ ਹੈ।