ਲੋਅਰ ਲੇਕ (ਭੋਪਾਲ)
ਲੋਅਰ ਲੇਕ (ਭੋਪਾਲ) | |
---|---|
ਸਥਿਤੀ | ਭੋਪਾਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਭਾਰਤ |
ਗੁਣਕ | 23°16′0″N 77°25′0″E / 23.26667°N 77.41667°E |
Primary inflows | Seepage from Upper Lake and drainage from 28 sewage-filled nullahs |
Primary outflows | ਪਾਤਰਾ ਡਰੇਨ ਰਾਹੀਂ ਹਲਲੀ ਨਦੀ |
Catchment area | 9.6 km2 (3.7 sq mi) |
ਬਣਨ ਦੀ ਮਿਤੀ | 1794 |
Surface area | 1.29 km2 (0.50 sq mi) (2011) |
ਔਸਤ ਡੂੰਘਾਈ | 6.2 m (20 ft) |
ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਡੂੰਘਾਈ | 10.7 m (35 ft) |
Settlements | ਭੋਪਾਲ |
ਹਵਾਲੇ | International Lake Environment Committee[1] |
ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਤਾਲਾਬ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਭੋਪਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਝੀਲ ਹੈ। ਭੋਜਤਾਲ ਜਾਂ ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਭੋਜ ਵੈਟਲੈਂਡ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਸੀਵਰੇਜ ਨਾਲ ਭਰੇ ਨਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਨਿਕਾਸੀ, ਤਾਜ਼ੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਰੋਤ ਦੀ ਘਾਟ ਅਤੇ ਕੱਪੜੇ ਧੋਣ ਦੇ ਵਪਾਰਕ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੈ। ਸਾਰੀ ਝੀਲ ਯੂਟ੍ਰੋਫਿਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੈ। [2]
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਝੀਲ ਨੂੰ 1794 ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਵਾਬ ਹਯਾਤ ਮੁਹੰਮਦ ਖਾਨ ਬਹਾਦੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਛੋਟੇ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ ਉਸਾਰੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। [3] ਇਸ ਝੀਲ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਕਈ ਖੂਹ ਮਿਲਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ‘ਪੁਲ ਪੁਖਤਾ’ ਨਾਂ ਦੇ ਪੁਲ ਦੇ ਕੋਲ ਹੈ। ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ "ਪੁਖਤਾ-ਪੁਲ ਤਲਾਓ" ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। [4] ਲੋਅਰ ਝੀਲ ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਬੰਨ੍ਹ ਦੋ ਝੀਲਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਝੀਲਾਂ ਛੱਤ ਵਾਲੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਪਰਲੀ ਝੀਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਪੱਧਰ ਲੋਅਰ ਝੀਲ ਦੇ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਹੇਠਾਂ ਹੈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "Lower Lake". International Lake Environment Committee. Archived from the original on 2012-01-07. Retrieved 2011-10-28.
- ↑ Prashant S. Khirwadkar (2000). "Lake front planning for a sustainable lake". In Ugo Maione; Beatrice Majone Lehto; Rossella Monti (eds.). New trends in water and environmental engineering for safety and life (illustrated ed.). Taylor & Francis. ISBN 978-90-5809-138-3.
- ↑ "Places of Interest in Bhopal". Collectorate, Bhopal. Retrieved 2011-10-28.
- ↑ Pranab Kumar Bhattacharyya (1977). Historical Geography of Madhya Pradesh from Early Records. Motilal Banarsidass. p. 275. ISBN 978-0-8426-9091-1.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਵਿਕੀਮਾਪੀਆ ਵਿਖੇ ਹੇਠਲੀ ਝੀਲ (ਛੋਟਾ ਤਾਲਾਬ)