ਵਰਤੋਂਕਾਰ:Veer123pal/ਭੱਡਾ ਕੁੰਡਾਲਕੇਸਾ
Bhadda Kundalakesa | |
|---|---|
| ਨਿੱਜੀ | |
| ਜਨਮ | 6th century BCE |
| ਧਰਮ | Buddhism |
| ਕਿੱਤਾ | bhikkhuni |
| Senior posting | |
| ਅਧਿਆਪਕ | Gautama Buddha, Sariputra |
ਭੱਡਾ ਕੁੰਡਾਲਕੇਸਾ ਇਕ ਜੈਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਤਪੱਸਵੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੇਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਸਰਿਪੁੱਤਰਾ ਦੁਆਰਾ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿਚ ਬਦਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਨ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਹਰੇਸ਼ਿਪ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 6 ਵੀਂ ਸਦੀ ਸਾ.ਯੁ.ਪੂ. ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲ
[ਸੋਧੋ]ਉਹ "ਭੱਡਾ" ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਰਾਜਗਾਹਾ, ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਮਗਧਾ ਰਾਜਾ ਬਿਮਬੀਸਰਾ ਦੇ ਘਰ । ਭੱਡਾ ਦੇ ਅੱਛੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ ਉਸ ਦਾ ਬਹੁਤ ਬਚਾਅ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਦਾ ਸੁਭਾਅ ਭਾਵੁਕ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਮਰਦਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸਦੀ ਸਖਤ ਆਕਰਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਉਹ ਦੁਖੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਦਿਨ, ਉਸਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਇਕ ਚੋਰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਗਿਆ। ਉਹ ਬ੍ਰਾਹਮਣ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ, ਪਰ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਦਾ ਉਸਦਾ ਲੰਮਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸੀ। ਭੱਡਾ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਹੀ ਉਸ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਉਸਦੇ ਬਗੈਰ ਜੀ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਜੇਲ ਵਾਰਡਨ ਨੂੰ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦਿੱਤੀ ਜਿਸਨੇ ਦੋਸ਼ੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚੋਂ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।
ਜੋੜੇ ਦਾ ਵਿਆਹ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਬਾਅਦ, ਲਾੜਾ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਚਿੰਤਾ ਨਾਲ ਵਿਅਸਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਭੱਦਾ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਸਨੇ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਪਹਾੜੀ ਦੇਵਤੇ ਨੂੰ ਭੇਟਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਣ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਹ ਇਸ ਬਹਾਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਭੱਦਾ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਾਉਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹ ਉਸ ਦੇ ਕੀਮਤੀ ਗਹਿਣਿਆਂ ਨੂੰ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਚੀ ਚੱਟਾਨ ਤੇ ਧੱਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਨਦੀ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇ, ਉਸਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨੀਅਤ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਿੱਚ, ਭੱਡਾ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਰਸਤਾ ਕੱਡਆ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮੌਤ ਵੱਲ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ।
ਜੈਨ ਤਪੱਸਵੀ
[ਸੋਧੋ]ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਾਰਨ ਹੋਏ ਦੋਸ਼ ਤੋਂ ਤੰਗ ਆ ਕੇ, ਭੱਡਾ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਅਨੌਖੇ ਸੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਉਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਭਟਕਦੀ ਤਪੱਸਵੀ ਬਣ ਗਈ. ਉਸ ਨੇ ਤਪੱਸਵੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜੈਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਦਾਖਲ ਕੀਤਾ। ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤਪੱਸਿਆ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ, ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਵਾਲ ਜੜ੍ਹਾਂ ਤੇ ਫਟ ਗਏ। ਉਸ ਦੇ ਵਾਲ ਫਿਰ ਵਧੇ ਅਤੇ ਇਹ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੁੰਮ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਕੁੰਡਲੈਕਸੇ (ਕਰਲੀ-ਵਾਲ) ਦਿੱਤਾ। ਭੱਡਾ ਕੁੰਡਾਲਕੇਸਾ ਜੈਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਤੋਂ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਇਕਾਂਤ ਭਟਕਣ ਵਾਲੀ ਤਪੱਸਵੀ ਬਣ ਗਈ। ਪੰਜਾਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਉਸਨੇ ਪੁਰਾਣੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਅਧਿਆਤਮਕ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਅਤੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ. ਉਸਦੇ ਗਿਆਨ ਨਾਲ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਬਣ ਗਈ. ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕਸਬੇ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੁੰਦੀ, ਉਹ ਇੱਕ ਰੇਤ ਦਾ ਢੇਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬ-ਸੇਬ ਦੀ ਸ਼ਾਖਾ ਚਿਪਕ ਜਾਂਦੀ. ਇਹ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਰੇਤ ਦੇ ਢੇਰ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਬਹਿਸ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
ਸਾਰਿਪੁਤਰਾ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਕਰੋ
[ਸੋਧੋ]ਇਕ ਦਿਨ ਉਹ ਸਾਵਤੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਈ ਅਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣਾ ਰੇਤ ਦਾ ਢੇਰ ਲਾਇਆ. ਉਸ ਸਮੇਂ, ਬੁੱਧ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਚੇਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ, ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਤਾਕਤ ਵਾਲਾ ਚੇਲਾ, ਸਰਿਪੁੱਤਰ, ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਜੇਟਾਵਾਨ ਮੱਠ ਵਿਚ ਠਹਿਰਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭੱਦਾ ਦੇ ਆਉਣ ਬਾਰੇ ਸੁਣਿਆ, ਅਤੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਵਜੋਂ, ਉਸਨੇ ਕਈ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਰੇਤ ਦੇ ਢੇਰ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਭੱਦਾ ਫਿਰ ਅਨਾਥਪਿੰਡਿਕਾ ਦੇ ਮੱਠ, ਜੋਤਾਵਾਨਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭੀੜ ਲੱਗੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਾਰੇ ਬਹਿਸਾਂ ਜਿੱਤਣ ਦੀ ਆਦੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਭੱਡਾ ਨੇ ਸਾਰਿਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਕਈ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਪੁੱਛੇ। ਉਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਕੋਈ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ. ਫਿਰ ਉਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਦੀ ਸਰਿਪਤੁੱਤਰ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ. ਉਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਨੇ ਭੱਦਾ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਹੜਾ "ਇੱਕ ਕੀ ਹੈ?" ਭੱਦਾ ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ, ਉਸ ਤੋਂ ਉਤਸੁਕ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ. ਉਹ "ਰੱਬ" ਜਾਂ "ਬ੍ਰਹਮਾ" ਜਾਂ "ਅਨੰਤ" ਦਾ ਉੱਤਰ ਦੇ ਸਕਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਚੰਗਾ ਉੱਤਰ ਹੁੰਦਾ. ਪਰ ਭੱਡਾ ਨੇ ਜਵਾਬ ਨਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਬਹਿਸ ਹਾਰ ਗਈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਜਾਣਦੀ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਮਿਲਿਆ ਜੋ ਉਹ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਟਕਣ ਦੀ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਲਈ ਲੱਭ ਰਹੀ ਸੀ. ਉਸਨੇ ਸਾਰਿਪੁੱਤਰ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅਧਿਆਪਕ ਚੁਣਿਆ, ਪਰ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਗੌਤਮ ਬੁੱਧ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਉਸਨੇ ਪਹਾੜ ਵੈਲਚਟੀ ਪੀਕ ਵਿਖੇ ਧਰਮ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਪਤ ਕੀਤਾ:
ਬਸ ਭਟਕਦਾ ਤੌਰ ਬਾਹੀਆ ਸੀ ਭਿੱਖੂ ਜੋ ਪ੍ਰਾਪਤ arahantship ਤੇਜ਼ੀ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੱਧ, ਭੱਡਾ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਸੀ ਭਿੱਖੂਨਿਸ। ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਬੁੱਧ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇ ਤੱਤ ਨੂੰ ਇੰਨੀ ਜਲਦੀ ਅਤੇ ਇੰਨੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਸਮਝ ਲਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਵਿਚ ਗੱਠਜੋੜ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਰਾਧਨਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਇਆ ਸੀ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਵੈ-ਨਿਯੰਤਰਣ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਸਿਖਿਅਤ ਅਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਆ ਗਈ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- Hecker, Hellmuth (2006-09-23). "Buddhist Women at the Time of The Buddha". Buddhist Publication Society. Archived from the original on 5 April 2007. Retrieved 2007-03-30.
[[ਸ਼੍ਰੇਣੀ:ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਭਾਰਤੀ ਔਰਤ]]