ਸਖ਼ਾਲਿਨ
.PNG)
ਸਖ਼ਾਲਿਨ ਜਾਂ ਸਖ਼ਾਲਿਨ ਟਾਪੂ (ਰੂਸੀ: Сахалин), ਜਿਹਨੂੰ ਜਾਪਾਨੀ ਵਿੱਚ ਕਾਰਾਫ਼ੁਤੋ (樺太) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਜਨੀਤਕ ਰੂਪ ਵਲੋਂ ਰੂਸ ਦੇ ਸਾਖਾਲਿਨ ਓਬਲਾਸਟ (ਪ੍ਰਾਂਤ) ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਇਬੇਰਿਆ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਪੂਰਵ ਵਿੱਚ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੋੱਕਾਇਡੋ ਟਾਪੂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਹੈ। 19ਵੀ ਅਤੇ 20ਵੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦੇ ਕਾਬੂ ਉੱਤੇ ਝਡਪੇਂ ਹੁੰਦੀ ਸਨ। ਇਸ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਮੂਲਤ: ਆਇਨੂ, ਓਰੋਕ ਅਤੇ ਨਿਵਖ ਜਨਜਾਤੀਆਂ ਰਿਹਾ ਕਰਦੀ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਹੁਣ ਜਿਆਦਾਤਰ ਰੂਸੀ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਨ 1905 - 1945 ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦੇ ਦੱਖਣ ਭਾਗ ਉੱਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ।
ਵਿਵਰਨ
[ਸੋਧੋ]ਸਾਖਾਲਿਨ ਦਾ ਖੇਤਰਫਲ 72, 492 ਵਰਗ ਕਿਮੀ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ ਭਾਰਤ ਦੇ ਝਾਰਖੰਡ ਰਾਜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ।ਇਹ ਰੂਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਟਾਪੂ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ ਸੰਨ 2005 ਵਿੱਚ 5, 80, 000 ਅਨੁਮਾਨਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੇ ਦੋ - ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਪਹਾੜ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਉੱਤਰ ਦੱਖਣ ਚਲਣ ਵਾਲੀ ਦੋ ਪਹਾੜਸ਼੍ਰੰਖਲਾਵਾਂਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਵੀ ਸਾਖਾਲਿਨ ਸ਼੍ਰੰਖਲਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮ ਵਾਲਾ ਸਾਖਾਲਿਨ ਸ਼੍ਰੰਖਲਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੀ ਘਾਟੀ ਨੂੰ ਡੱਗਾ - ਪੋਰਾਂ ਨਾਇਸਕਾਇਆ ਘਾਟੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਸਾਖਾਲਿਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਦਲਦਲੀ ਮੈਦਾਨ ਵੀ ਹੈ।
ਸਾਖਾਲਿਨ ਦਾ ਮੌਸਮ ਕਾਫ਼ੀ ਖੁਸ਼ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਨਵਰੀ ਵਿੱਚ - 15 . 9° ਸੇਂਟੀਗਰੇਡ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ ਵਿੱਚ 16 . 1° ਸੇਂਟੀਗਰੇਡ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ ਹਨ। ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਰਫਬਾਰੀ ਬਹੁਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[1] ਪੂਰੇ ਟਾਪੂ ਉੱਤੇ ਭੁਰਜ ਅਤੇ ਚੀੜ (ਪਾਇਨ) ਦੇ ਜੰਗਲ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਸਾਖਾਲਿਨ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨੀ ਕੇਂਦਰ ਯੁਝਨੋ - ਸਾਖਾਲਿੰਸਕ (Ю́жно - Сахали́нск) ਨਾਮਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ।
ਉਚਾਰਨ ਸਹਾਇਤਾ
[ਸੋਧੋ]- ਸਾਖਾਲਿਨ ਸ਼ਬਦ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਦਾ х ਅੱਖਰ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਖ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਿਆਨ ਰਹੇ ਕਿ ਖ ਦਾ ਉਚਾਰਣ ਖ ਵਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਭਿੰਨ ਹੈ।
- ਯੁਝਨੋ - ਸਾਖਾਲਿੰਸਕ ਵਿੱਚ ਰੂਸੀ ਦਾ ж ਅੱਖਰ ਪ੍ਰਯੋਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਨੂੰ ਹਿੰਦੀ ਵਿੱਚ ਝ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਝ ਦਾ ਠੀਕ ਉਚਾਰਣ ਝ ਅਤੇ ਜ ਦੋਨਾਂ ਵਲੋਂ ਜਰਾ ਭਿੰਨ ਹੈ।