ਸਮਾਣਾ
ਸਮਾਣਾ
ਸਮਾਣਾ ਮੰਡੀ | |
|---|---|
ਟਾਊਨ | |
| ਦੇਸ਼ | ਭਾਰਤ |
| ਰਾਜ | ਪੰਜਾਬ |
| ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ | ਪਟਿਆਲਾ |
| ਉੱਚਾਈ | 240 m (790 ft) |
| ਆਬਾਦੀ (2011) | |
| • ਕੁੱਲ | 54,072 |
| ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ | |
| • ਅਧਿਕਾਰਤ | ਪੰਜਾਬੀ |
| ਸਮਾਂ ਖੇਤਰ | ਯੂਟੀਸੀ+5:30 (IST) |
| PIN | 147101 |
| ਟੈਲੀਫੋਨ ਕੋਡ | 91-1764 |
| ਵਾਹਨ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ | PB 42 |
ਸਮਾਣਾ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਟਿਆਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦਾ ਬਹੁਤ ਪੁਰਾਣਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਮਿਊਂਸਿਪਲ ਕੌਂਸਲ ਹੈ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਪੈਪਸੂ ਦਾ ਅੰਗ ਸੀ। ਇਹ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵਲ 30 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰੀ ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਭੂਗੋਲ
[ਸੋਧੋ]ਇਹ ਵਿਥਕਾਰ 30,1583 ਅਤੇ ਲੰਬਕਾਰ 76.1931 ਤੇ 240 ਮੀਟਰ (787 ਫੁੱਟ) ਦੀ ਔਸਤ ਉਚਾਈ ਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਅਤੇ ਪਾਤੜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਟੇਟ ਹਾਈਵੇ (ਐਸ.ਐਚ.-10) ਉਪਰ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਸਮਾਣਾ ਅੱਠਵੇਂ ਸ਼ੀਆ ਇਮਾਮ ਅਲੀ ਅਲ-ਰਿਧਾ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੰਜ ਪੁੱਤਰਾਂ (ਅਰਥਾਤ ਇਮਾਮ ਮਸ਼ਹਦ ਅਲੀ) ਦੁਆਰਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਮਸ਼ਹਦ ਤੋਂ ਅਜੋਕੇ ਸਮਾਣਾ ਚਲੇ ਗਏ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਤਤਕਾਲੀ ਅੱਬਾਸੀ ਖਲੀਫ਼ਾ ਅਲ-ਮੂਨ ਨਾਲ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਅਲ-ਮਾਮੂਨ ਨੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇਮਾਮ ਅਲੀ ਅਲ-ਰਿਧਾ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ. ਜਦੋਂ ਉਹ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸੈਟਲ ਹੋ ਗਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਦੇ ਨਾਲ ਜਗ੍ਹਾ ਨੂੰ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ; ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਮਸ਼ਹਦ ਅਲੀ ਦੀ ਉਥੇ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਅਸਥਾਨ ਵੀ ਉਥੇ ਹੀ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਉਸ ਅਸਥਾਨ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਵਿਚ ਆਯੋਜਿਤ ਸਾਲਾਨਾ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਲਈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ.
ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਤਿਹਾਸ ਰਾਜਾ ਜੈਪਾਲ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਤਕ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਭਟਿੰਡਾ ਅਤੇ ਸਮਾਣਾ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਰਾਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਜਮੇਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਜਿੱਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ਹਾਬ-ਉਦ-ਦੀਨ ਮੁਹੰਮਦ ਗੌਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਘੁਰਾਮ ਅਤੇ ਸੁਨਾਮ ਦੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ, 1192 ਵਿਚ ਕੁਤੁਬ-ਦੀਨ ਆਈਬਕ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਕਿ ਮੁਗਲ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਸਮਾਣਾ ਸੰਤਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਇਸਦੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਫਾਂਸੀ ਲਈ ਵੀ ਬਦਨਾਮ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸਰਹਿੰਦ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ. "ਸੱਯਦ ਜਲ-ਉਦ-ਦੀਨ", ਜਿਸਨੂੰ 1675 ਵਿਚ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਉਹ ਸਮਾਣਾ ਤੋਂ ਸਨ। ਬੇਗ ਭਰਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ, 6 ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਫਤਿਹ ਸਿੰਘ ਅਤੇ 9 ਸਾਲ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਾ ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਸਮਾਣਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ। ਇਹ ਕਸਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ ਦੁਆਰਾ ਤਬਾਹ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ. 1710 ਈ. ਸਮਾਣਾ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਸਰਹਿੰਦ ਦੇ ਬਦਨਾਮ ਮੁਗਲ ਰਾਜਪਾਲ ਵਜ਼ੀਰ ਖ਼ਾਨ (ਅਸਲ ਨਾਮ ਮਿਰਜ਼ਾ ਅਸਕਰੀ) ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਬੰਦਾ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸਮਾਣਾ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮਰਦ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਤੋਂ ਬਦਲਾ ਲਿਆ। ਜਦੋਂ ਸ਼ਹਿਰ ਮੁਗਲਾਂ ਨੇ ਵਾਪਸ ਲਿਆ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ 1710 ਈ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਸਮਾਣਾ ਛੱਡਣਾ ਪਿਆ. ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸੰਨ 1742 ਈ: ਵਿਚ ਪਟਿਆਲੇ ਰਾਜ ਦੇ ਬਾਨੀ ਮਹਾਰਾਜਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਮੁੜ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁੱਰਾਨੀ ਦੁਆਰਾ ਬੰਦਾ ਬਹਾਦਰ ਦੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾਨ
[ਸੋਧੋ]- ਪਬਲਿਕ ਕਾਲਜ, ਸਮਾਣਾ
- ਆਦਰਸ਼ ਨਰਸਿੰਗ ਕਾਲਜ.
- ਅਚਾਰੀਆ ਦਵਿੰਦਰ ਮੁਨੀ ਜੈਨ ਮਾਡਲ ਸੀਨੀਅਰ ਸਕੈਂਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਸਮਾਣਾ
- ਬੁੱਢਾ ਦਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਸਮਾਣਾ
- ਡੀਏਵੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਸਮਾਣਾ
- ਡੀਏਵੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਬਾਦਸ਼ਾਹਪੁਰ
- ਡੀਏਵੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਭਨਾਮ.
- ਡੀਏਵੀ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ, ਕੁਲਾਰਾਂ
- ਦਯਾਨੰਦ ਮਾਡਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ, ਸਮਾਣਾ
- ਨੈਨਸੀ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ
- ਜੌਹਰੀ ਡਿਗਰੀ ਕਾਲਜ
- ਸੇਂਟ ਲਾਰੰਸ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ, ਸਮਾਣਾ
- ਪਬਲਿਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸਮਾਣਾ
- ਅਗਰਸੈਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਸਮਾਣਾ
- ਪ੍ਰੀਮੀਅਰ ਪਬਲਿਕ ਸਕੂਲ ਸਮਾਣਾ
- ਮਾਡਲ ਜਨਤਕ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਸਮਾਣਾ
- ਅਕਾਲ ਅਕੈਡਮੀ ਸਕੂਲ ਫਤਿਹਗੜ੍ਹ ਛੰਨਾ, ਸਮਾਣਾ