ਸਰਪੁਰੀਆ
ਸਰਪੁਰੀਆ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਠਿਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਗਰ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਰਪੁਰੀਆ ਬਹੁਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ।
ਮੂਲ[ਸੋਧੋ]
ਇੱਥੇ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਰਪੁਰੀਆ ਦੇ ਮੂਲ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲੀ ਕਹਾਣੀ ਇਸ ਨੂੰ 15ਵੀਂ-16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਚੈਤੰਨਿਆ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਦਾਸ ਕਵੀਰਾਜਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਾਠ ਚੈਤੰਨਿਆ ਚਰਿਤਾਮ੍ਰਿਤਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਰਪੁਰੀਆ ਚੈਤੰਨਿਆ ਨੂੰ ਪਰੋਸੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਠਿਆਈਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ।[1]
ਦੂਸਰੀ ਕਹਾਣੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਪੁਰੀਆ ਦਾ ਰਚਣਹਾਰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਨਗਰ ਦਾ ਚੰਦਰ ਦਾਸ ਸੀ।[2] ਸਰਪੁਰੀਆ ਦੇ ਸਿਰਜਣਹਾਰ ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸੁਰਕੁਮਾਰ ਦਾਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੰਦ ਦਰਵਾਜ਼ਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸਨਾ, ਲੈਟੇਕਸ ਅਤੇ ਸਰਪ, ਸਾਰਾਪੁਰੀਆ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਹੋਰ ਖੋਜੀ ਸਰਵਜਾ ਨਾਲ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਉਹ ਸਿਰ ਵਿੱਚ ਫੇਰੀ ਲਾਉਂਦਾ ਸੀ।[3] ਛੋਟੇ ਅਧਰ ਚੰਦਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਲਈ ਮਠਿਆਈਆਂ ਪਕਾਉਣੀਆਂ ਸਿੱਖੀਆਂ। 1902 ਵਿੱਚ ਮਠਿਆਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਨਾਡੀਅਰ ਪਾੜਾ, ਭਾਵ ਮੌਜੂਦਾ ਅਨੰਤ ਹਰੀ ਮਿੱਤਰ ਰੋਡ ਵਿਖੇ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[3] ਦੁਕਾਨ ਦਾ ਨਾਮ ਅਧਰ ਚੰਦਰ ਦਾਸ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬੀਤਣ ਨਾਲ ਇਹ ਇਕ ਸੰਸਥਾ ਬਣ ਗਈ। ਪਰ ਉਸਦੀ ਰੈਸਿਪੀ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਦੇ ਡਰੋਂ, ਉਸਨੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਹੀ ਮਠਿਆਈਆਂ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ।
ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੰਕੇਤ ਸਥਿਤੀ[ਸੋਧੋ]
ਸਰਪੁਰੀਆ ਨੂੰ ਮਠਿਆਈ ਦੇ ਮੂਲ ਵਜੋਂ ਜੀ.ਆਈ. ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 25 ਮਈ 2017 ਨੂੰ ਜੀਆਈ ਟੈਗ ਲਈ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵੇਰਵੇ ਭੇਜੇ ਸਨ।[4][5]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Banerji, Chitrita (2006). The Hour of the Goddess: Memories of Women, Food, and Ritual in Bengal. Penguin Books India. pp. 111–112. ISBN 978-0-14-400142-2. Retrieved 14 December 2017.
- ↑ Halder, Susmeet (31 July 2014). অনাদর আর উপেক্ষায় ম্লান কৃষ্ণনগরের গরিমা. Ananda Bazar. Calcutta. Retrieved 14 December 2017.
- ↑ 3.0 3.1 Sengupta, Sujit (May 2011). "Old Favorite Archives" কৃষ্ণনগরের সরপুরিয়া সরভাজা. calcuttaweb.com (in Bengali). Retrieved 14 December 2017.
- ↑ Ghosal, Sutanuka (17 October 2016). "Bengali sweets Sarpuria, Sarbhaja may get GI tag". The Economic Times. Retrieved 4 June 2018.
- ↑ "Application Details: Krishnagar Sarpuria". Geographical Indications Registry. Archived from the original on 8 May 2021.