ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ (ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ: Shakuntala Choudhary; 25 ਜੂਨ 1920 – 20 ਫਰਵਰੀ 2022), ਜਿਸਨੂੰ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਬਾਈਦੇਓ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,[1] ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਿਕਾ ਸੀ। ਅਸਾਮ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਜਨਮੀ, ਉਹ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।[2][3]

ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]

ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ, 1947 ਵਿੱਚ, ਚੌਧਰੀ ਕਸਤੂਰਬਾ ਗਾਂਧੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਟਰੱਸਟ (ਕੇ.ਜੀ.ਐਨ.ਐਮ.ਟੀ.) ਦੀ ਅਸਾਮ ਸ਼ਾਖਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਲਈ ਟਰੱਸਟ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ। ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਅਸਾਮ ਸ਼ਾਖਾ ਗੁਹਾਟੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਸਾਰਨੀਆ ਪਹਾੜੀਆਂ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ। ਟਰੱਸਟ ਦੀ ਇਸ ਸ਼ਾਖਾ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਸਤੂਰਬਾ ਆਸ਼ਰਮ ਜਾਂ ਸਾਰਨੀਆ ਆਸ਼ਰਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦਾ ਉਦਘਾਟਨ ਖੁਦ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਨੇ 9 ਜਨਵਰੀ 1946 ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਸੀ।[4]

ਹੈਂਡਿਕ ਗਰਲਜ਼ ਕਾਲਜ, ਗੁਹਾਟੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਬੈਚ ਦੀ ਵਿਦਿਆਰਥਣ ਸੀ,[5] ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ ਗੁਹਾਟੀ ਦੇ ਟੀਸੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣ ਗਈ। ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਅਮਲਪ੍ਰਵਾ ਦਾਸ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਸ਼ਰਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸਰਨੀਆ ਹਿਲਜ਼ ਜਾਇਦਾਦ ਦਾਨ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਦਾਸ ਦੁਆਰਾ ਬੇਨਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਚੌਧਰੀ ਆਸ਼ਰਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਗ੍ਰਾਮ ਸੇਵਿਕਾ ਵਿਦਿਆਲਿਆ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਅਤੇ ਕੇਜੀਐਨਐਮਟੀ ਦੀ ਅਸਾਮ ਸ਼ਾਖਾ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਉਹ ਟਰੱਸਟ ਸ਼ਾਖਾ ਦੀ ਦਫ਼ਤਰ ਸਕੱਤਰ ਬਣ ਗਈ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਟੀਸੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ ਨੇ 1955 ਵਿੱਚ ਦਾਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਕੇਜੀਐਨਐਮਟੀ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ ਅਤੇ 20 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਚੀਨੀ ਹਮਲੇ, ਤਿੱਬਤੀ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਸੰਕਟ, 1960 ਦੇ ਭਾਸ਼ਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਰਗੇ ਕਈ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਗਵਾਹ ਬਣਦੇ ਹੋਏ ਇਸ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਬਣੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦਾਂ 'ਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਸੈਨਾ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ।[6]

ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮੌਤ[ਸੋਧੋ]

ਚੌਧਰੀ ਦੀ ਮੌਤ 20 ਫਰਵਰੀ 2022 ਨੂੰ 101 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।[7]

ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ[ਸੋਧੋ]

  • ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਭਲਾਈ ਲਈ 2010 ਵਿੱਚ ਜਮਨਾਲਾਲ ਬਜਾਜ ਅਵਾਰਡ[8]
  • 2022 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ਼ਕੁੰਤਲਾ ਚੌਧਰੀ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜਾਂ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸੇਵਾ ਲਈ ਪਦਮ ਸ਼੍ਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ, ਪੁਰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਪਦਮ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪੁਰਸਕਾਰ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ।[9] ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ "ਕਾਮਰੂਪ ਤੋਂ 102 ਸਾਲਾ ਗਾਂਧੀਵਾਦੀ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ" ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]

  1. "Padma Awards 2022". Padma Awards. Ministry of Home Affairs, Govt of India. Archived from the original on 29 January 2022. Retrieved 11 February 2022.
  2. Shivani Avasthi. "शकुंतला चौधरी का जीवन परिचय: 102 साल की समाजसेविका को मिला पद्मश्री, जानिए महात्मा गांधी और विनोबा भावे से नाता". Amar Ujala. Amar Ujala Ltd. Retrieved 19 February 2022.
  3. PTI. "Assam: Eminent Gandhian Shakuntala Choudhary turns 100". DevDiscourse. VisionRI. Retrieved 19 February 2022.
  4. Guwahati Plus. "Guwahati Gyan: Kasturba Ashram, Sarania". Guwahati Plus. G Plus. Retrieved 19 February 2022.
  5. The Assam Tribune News Service (15 September 2020). "Shakuntala Choudhary feted by Handique Girls' College". The Assam Tribune. Retrieved 19 February 2022.
  6. "Shakuntala Choudhary Died: প্ৰখ্যাত সমাজসেৱিকা পদ্মশ্ৰী শকুন্তলা চৌধাৰী আৰু নাই, ১০২ বছৰ বয়সত দেহাৱসান". Assam News 18. 20 February 2022. Retrieved 20 February 2022.
  7. "MS. SHAKUNTALADEVI CHOUDHARY Recipient of the Award for Development and Welfare of Women and Children - 2010" (PDF). Jamnalal Bajaj Awards. Jamnalal Bajaj Foundation. Retrieved 19 February 2022.
  8. "Padma Awards 2022" (PDF). Padma Awards. Ministry of Home Affairs, Govt of India. Archived (PDF) from the original on 25 January 2022. Retrieved 11 February 2022.