ਕ੍ਰਿਤੀਕਾ

ਕ੍ਰਿਤਿਕਾ (ਛਕੜਾ ਜਾਂ ਕਇਬਚਿਆ) ਇੱਕ ਨਛੱਤਰ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਲੈਟਿਨ / ਅਂਗ੍ਰੇਜੀ ਵਿੱਚ ਨਾਮ Pleiades ਹੈ। ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਕੋਲ-ਕੋਲ ਦਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਕਈ ਤਾਰਿਆਂ ਦੇ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਖਗੋਲਸ਼ਾਸਤਰ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਸਪਤ ਰਿਸ਼ੀ ਦੀਆਂ ਪਤਨੀਆਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਕ੍ਰਿਤਕਾ ਇੱਕ ਤਾਰਾਪੁੰਜ ਹੈ ਜੋ ਅਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਰਿਸ਼ਕ ਰਾਸ਼ੀ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੋਰੀ ਅੱਖ ਵਲੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਜ਼ਰ ਪਾਉਣ ਉੱਤੇ ਇਸ ਪੁੰਜ ਦੇ ਤਾਰੇ ਅਸਪਸ਼ਟ ਅਤੇ ਇੱਕ ਦੂੱਜੇ ਵਲੋਂ ਮਿਲੇ ਹੋਏ ਅਤੇ ਕਿਚਪਿਚ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦੇ ਹਨ ਜਿਸਦੇ ਕਾਰਨ ਬੋਲ-ਚਾਲ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਕਿਚਪਿਚਿਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਧਿਆਨ ਵਲੋਂ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਛੇ ਜਾਂ ਸੱਤ ਤਾਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਵਲੋਂ ਦੇਖਣ ਉੱਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਤਾਰੇ ਵਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਨੀਹਾਰਿਕਾ (Nebula) ਦੀ ਹੱਲਕੀ ਧੁੰਧ ਵੀ ਵਿਖਾਈ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਾਰਾਪੁੰਜ ਵਿੱਚ 300 ਵਲੋਂ 500 ਤੱਕ ਤਾਰੇ ਹੋਣਗੇ ਜੋ 50 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਵਰਸ਼ ਦੇ ਗੋਲੇ ਵਿੱਚ ਬਿਖਰੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਤਾਰਿਆਂ ਦਾ ਘਨਤਵ ਜਿਆਦਾ ਹੈ। ਚਮਕੀਲੇ ਤਾਰੇ ਵੀ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਹੀ ਕੋਲ ਹਨ। ਛਕੜਾ ਤਾਰਾਪੁੰਜ ਧਰਤੀ ਵਲੋਂ ਲਗਭਗ 500 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਵਰਸ਼ ਦੂਰ ਹੈ।