ਲਹੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ
ਲਹੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ (ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ: ضلع لہور) ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਸੂਬੇ ਦਾ ਇੱਕ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਲਹੌਰ ਸ਼ਹਿਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕੁਲ ਖੇਤਰਫਲ .
ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ
[ਸੋਧੋ]ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਲ ਗੌਰਮਿੰਟ ਐਕਟ, 2013 ਦੇ ਤਹਿਤ, ਲਹੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਇਕ ਮਹਾਨਗਰੀ ਖੇਤਰ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਨੌਂ ਜ਼ੋਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। [1]
- ਰਾਵੀ ਜ਼ੋਨ
- ਸ਼ਾਲੀਮਾਰ ਜ਼ੋਨ
- ਅਜ਼ੀਜ਼ ਭੱਟੀ ਜ਼ੋਨ
- ਦਾਤਾ ਗੰਜ ਬਖਸ਼ ਜ਼ੋਨ
- ਸਮਾਣਾਬਾਦ ਜ਼ੋਨ
- ਗੁਲਬਰਗ ਜ਼ੋਨ
- ਵਾਹਗਾ ਜ਼ੋਨ
- ਅੱਲਾਮਾ ਇਕਬਾਲ ਜ਼ੋਨ
- ਨਿਸ਼ਤਰ ਜ਼ੋਨ
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]ਲਹੌਰ ਬਾਰੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਚੀਨ ਦੇ ਯਾਤਰੀ ਹਿਊਨ ਸਾਂਗ ਨੇ ਲਿਖਿਆ ਜਿਹੜਾ 630 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਆਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਲਿਖਤ ਆਰੰਭਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਮੁਤੱਲਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਲੱਭਿਆ ਕਿ ਰਾਮ ਚੰਦਰ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਲਵ ਨੇ ਇਹ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਆਬਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਲਵਪੁਰ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਜਿਹੜਾ ਵਕਤ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਵਿਗੜਦਾ ਹੋਇਆ ਪਹਿਲੇ ਲਹਾਵਰ ਤੇ ਫਿਰ ਲਹੌਰ/ਲਾਹੌਰ ਬਣਿਆ।
ਜਨਸੰਖਿਆ ਬਾਰੇ
[ਸੋਧੋ]1998 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਆਬਾਦੀ 6,320,000, ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ 82 % ਸ਼ਹਿਰੀ ਸੀ। [2] : 45 ਆਬਾਦੀ ਦੇ 86 % ਦੀ ਪੰਜਾਬੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ [3], ਜਦੋਂਕਿ ਉਰਦੂ ਅਤੇ ਪਸ਼ਤੋ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 10 % ਅਤੇ 2 % ਹਨ। : 50 2017 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਨੇ ਗਿਆਰਾਂ ਮਿਲੀਅਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ।
ਸਿੱਖਿਆ
[ਸੋਧੋ]ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਸਿੱਖਿਆ ਰੈਂਕਿੰਗਜ਼ ਅਨੁਸਾਰ ਅਲੀਫ ਆਈਲਾਂ ਦੀ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਲਹੌਰ ਨੂੰ ਕੌਮੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 32 ਵੇਂ ਸਥਾਨ' ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਸ ਦੇ ਸਕੋਰ 69.2 ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਸਕੋਰ 53.93 ਹਨ। ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਹੌਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਨੰਬਰ' ਤੇ ਹੈ ਅਤੇ 93.51 ਦੇ ਸਕੋਰ ਨਾਲ। ਪੀ.ਈ.ਸੀ. ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਹੌਰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਅਤੇ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਵਿਚੋਂ ਆਖਰੀ ਸਥਾਨ ਤੇ ਹੈ।
ਸਕੂਲਾਂ ਵਿਚ ਸਾਇੰਸ ਲੈਬਾਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਨਾਕਾਫੀ ਯੰਤਰ ਹਨ ਜੋ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਲਹੌਰ ਦਾ ਸਕੂਲ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚਾ ਸਕੋਰ 91.32 ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ 29 ਵਾਂ ਦਰਜਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਲਹੌਰ ਵਰਗੇ ਵੱਡੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਹੀ ਸਕੂਲ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹਵਾ ਵਾਲੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਓ ਖਤਰਨਾਕ ਕਲਾਸਰੂਮ ਹਨ।
ਮੁੱਦੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਾਲੀਮਦੋ ਐਪ [4] ਵਿੱਚ ਲਹੌਰ ਤੋਂ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੁੱਖ ਮੁੱਦੇ ਇਹ ਹਨ ਕਿ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਹਨ ਪਰ ਫੀਸ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ। ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਸੰਚਾਰ ਪਾੜਾ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਵੇਖੋ
[ਸੋਧੋ]ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2018-06-25. Retrieved 2019-10-27.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ 1998 District Census report of Lahore. Census publication. Vol. 125. Islamabad: Population Census Organization, Statistics Division, Government of Pakistan. 2000.
- ↑ "Mother tongue": defined as the language of communication between parents and children, and recorded of each individual.
- ↑ "ਪੁਰਾਲੇਖ ਕੀਤੀ ਕਾਪੀ". Archived from the original on 2018-08-03. Retrieved 2019-10-27.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help)
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- ਲਹੌਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ Archived 2008-03-27 at the Wayback Machine.