ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਥ ਹੂਨ
ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਥ ਹੂਨ (4 ਅਕਤੂਬਰ 1929 – 6 ਜਨਵਰੀ 2020) ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ ਜੋ 1986 ਤੋਂ 1987 ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਪੱਛਮੀ ਫੌਜ ਦਾ ਜਨਰਲ ਅਫਸਰ ਕਮਾਂਡਰ ਇਨ ਚੀਫ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਪਹਾੜੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡਾਂ, ਪੈਦਲ ਬ੍ਰਿਗੇਡਾਂ, ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਅਤੇ XV ਕੋਰ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਉਸਨੇ 1962 ਦੀ ਚੀਨ-ਭਾਰਤ ਜੰਗ ਅਤੇ 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 1984 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਚਿਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਮੇਘਦੂਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸ, ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਬ੍ਰਾਸਸਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ[ਸੋਧੋ]
ਅਰੰਭ ਦਾ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਥ ਹੂਨ ਦਾ ਜਨਮ 4 ਅਕਤੂਬਰ 1929 ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਪੱਛਮੀ ਸਰਹੱਦੀ ਸੂਬੇ ਦੇ ਐਬਟਾਬਾਦ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।[1][2][3] ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਪ੍ਰਾਣ ਨਾਥ ਹੂੰ ਇੱਕ ਰੇਲਵੇ ਅਫਸਰ ਸਨ। ਉਹ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ 1936 ਤੋਂ 1947 ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ[4]
ਫੌਜੀ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਹੂਨ ਨੇ 1947 ਵਿੱਚ ਦੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਮਿਲਟਰੀ ਅਕੈਡਮੀ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲਾ ਲਿਆ[2][3] ਉਸ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਰੈਜੀਮੈਂਟ[2] ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 1949 ਤੋਂ 1961 ਤੱਕ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ[4] ਉਹ 1962 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਚੀਨ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਬਾਰਾਹੋਤੀ ਚੌਕੀ 'ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸੀ।[2][3][4] 1965 ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਪੰਜਾਬ, ਸਿਆਲਕੋਟ ਅਤੇ ਪਸਰੂਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲੜਿਆ।[2][3] ਉਸਨੂੰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਦੇ ਅਹੁਦੇ 'ਤੇ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਹਾੜੀ ਬਲਾਂ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਕਾਰਗਿਲ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਚਲੇ ਗਏ। 1970 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਅਤੇ ਨਾਥੂ ਲਾ ਵਿਖੇ ਤੈਨਾਤ ਸਿੱਕਮ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1974 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨੀਵਾਲਾ ਵਿਖੇ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ 1980 ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਸਟਰਾਈਕ ਕੋਰ ਦਾ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ[4] ਉਸਨੇ ਡੋਗਰਾ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ 13ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ।[3]
1983 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੂੰ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਤਰੱਕੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। 1984 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ XV ਕੋਰ ਅਤੇ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਮੇਘਦੂਤ, ਕਸ਼ਮੀਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿਆਚਿਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਬਲਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। [4] [1] [2] [5] [3] 1985 ਤੋਂ 1987 ਤੱਕ, ਉਹ ਆਰਮੀ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਵਿਖੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਮਿਲਟਰੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਪੱਛਮੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਸਟਾਫ਼ ਰਹੇ। [2] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ 1 ਅਕਤੂਬਰ 1986 ਤੋਂ 31 ਅਕਤੂਬਰ 1987 ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ ਫੌਜ ਦਾ ਜਨਰਲ ਅਫਸਰ ਕਮਾਂਡਰ ਇਨ ਚੀਫ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ [1] [3] ਇਹਨਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫੌਜੀ ਅਭਿਆਸ, ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਬ੍ਰਾਸਸਟੈਕਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। [3] ਉਹ 1987 ਵਿੱਚ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ। [6] [3]
ਬਾਅਦ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ[ਸੋਧੋ]
ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੂੰ 1988 ਤੋਂ 1990 ਤੱਕ ਟੈਕਸਟਾਈਲ ਕੰਪਨੀ ਬਿਰਲਾ VXL (ਹੁਣ ਡਿਗਜਾਮ) ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਗਵਾਲੀਅਰ ਵਿੱਚ ਜਿਆਜੀਰਾਓ ਕਾਟਨ ਮਿੱਲਜ਼ ਦਾ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ 1991 ਤੋਂ 1998 ਤੱਕ ਨਵੀਂ ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਉਸਾਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਰਿਹਾ[4] 1999 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਯਾਦ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਅਨਮਾਸਕਿੰਗ ਸੀਕਰੇਟਸ ਆਫ਼ ਟਰਬੂਲੈਂਸ - ਮਿਡਨਾਈਟ ਫ੍ਰੀਡਮ ਟੂ ਏ ਨਿਊਕਲੀਅਰ ਡਾਨ ।[4] ਉਸਨੇ 2015 ਵਿੱਚ ਦ ਅਨਟੋਲਡ ਟਰੂਥ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਖਤਾ ਪਲਟਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਸੀ।[6][3][7][8][9] ਏਅਰ ਮਾਰਸ਼ਲ ਰਣਧੀਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ‘ਆਪਣੀ ਧਾਰਨਾ’ ਦੱਸਿਆ। ਕਰਨਲ ਕੇ.ਐਸ.ਪਾਠਕ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨ ਹੋਰ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।[8]
ਉਹ ਸ਼ਿਵ ਸੈਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਸਨ ਅਤੇ 1999 ਤੋਂ 2005 ਤੱਕ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਿਕ ਵਿੰਗ ਦੇ ਮੁਖੀ ਰਹੇ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਰ ਡੀਲਰਸ਼ਿਪ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ।[3][4] 2013 ਵਿੱਚ, ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ।[5]
6 ਜਨਵਰੀ 2020 ਨੂੰ ਕਮਾਂਡ ਹਸਪਤਾਲ, ਚੰਡੀਮੰਦਰ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੇਨ ਹੈਮਰੇਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 25 ਦੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨਘਾਟ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।[1][2][3]
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਧੀ ਸੀ।[3]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "Former Western Army Commander Lt Gen PN Hoon passes away". ANI News (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 7 January 2020. Archived from the original on 7 January 2020. Retrieved 8 January 2020. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":0" defined multiple times with different content - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 "Lt Gen PN Hoon, who secured Siachen for India in 1984, dies at 90". Hindustan Times (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 7 January 2020. Archived from the original on 8 January 2020. Retrieved 8 January 2020. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":1" defined multiple times with different content - ↑ 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 "Lt Gen P N Hoon, Corps Commander during Op Meghdoot, passes away". The Indian Express (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). 7 January 2020. Archived from the original on 8 January 2020. Retrieved 8 January 2020. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":3" defined multiple times with different content - ↑ 4.0 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 "BIO | Hoon's Legacy". Hoonlegacy.com (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ (ਅਮਰੀਕੀ)). Archived from the original on 10 January 2020. Retrieved 8 January 2020. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":4" defined multiple times with different content - ↑ 5.0 5.1 "'ऑपरेशन मेघदूत' के जांबाज को आखिरी सलाम, पढ़ें- कैसे पीएन हूण ने कब्जाया था सियाचिन". Amar Ujala (in ਹਿੰਦੀ). 7 January 2020. Archived from the original on 8 January 2020. Retrieved 8 January 2020. ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid
<ref>tag; name ":2" defined multiple times with different content - ↑ 6.0 6.1 Mudgal, Sparsh (7 January 2020). "Former Western Cdr Lt Gen Prem Nath Hoon, Who Secured Siachen Victory In 1984, Passes Away". www.scoopwhoop.com (in English). Retrieved 8 January 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link) ਹਵਾਲੇ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ:Invalid<ref>tag; name "swh" defined multiple times with different content - ↑ "Rediff On The NeT: The Rediff Interview/Lt General P N Hoon (retd)". www.rediff.com. Archived from the original on 21 May 2017. Retrieved 8 January 2020.
- ↑ 8.0 8.1 Sura, Ajay (4 October 2015). "Army had plotted to topple Rajiv government in 1987: Retired Lt Gen PN Hoon". The Economic Times. Retrieved 8 January 2020.
- ↑ "Former Western Army commander Lt Gen Hoon dies". The Times of India (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 7 January 2020. Retrieved 8 January 2020.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)