ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਸ਼ਮਸ
ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਸ਼ਮਸ, ਨੂੰ "ਸ਼ਾਹਰਜ਼ਾਦ ਐੱਫ. ਸ਼ਮਸ" (ਫ਼ਾਰਸੀ: فاطمه شمس) ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮਕਾਲੀ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵੀ, ਅਨੁਵਾਦਕ[1][2] ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਵਿਦਵਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਵੇਲੇ ਫਿਲਾਡੇਲਫੀਆ ਵਿੱਚ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ Archived 2018-03-10 at the Wayback Machine. ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਪੜਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਾਂ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੀ ਸੀ ਜਿਥੇ ਉਸ ਨੇ ਉਸਨੇ ਐਸਓਐਸ ਅਤੇ ਕੋਰਟੌਲਡ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਆਰਟ, ਸੋਮਰਸੈਟ ਹਾਊਸ ਅਤੇ ਯੂਨਾਈਟਿਡ ਕਿੰਗਡਮ ਵਿੱਚ ਐੱਸ ਏ ਓ ਐਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਲੇਰੇਡਨ ਸਕਾਲਰ,ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਵੀ ਕੀਤਾ।
ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਸ਼ਮਸ ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰੇਟ ਸਾਲ 2015 ਔਰੀਐਂਟਲ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ।[3] ਸ਼ਮਸ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਕ-ਸਾਹਿਤਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੇ ਲਿਖਤਾਂ ਲਈ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।[4][5][6] ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ, ਅਰਬੀ, ਇਤਾਲਵੀ ਅਤੇ ਕੁਰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਵੀ ਅਤੇ ਅਨੁਵਾਦਕ ਡਿਕ ਡੇਵਿਸ,ਅਤੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੁਰਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਵੀ ਨਾਜ਼ਜ ਗੋਰਨ ਨੇ ਉਸਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ [7] ਅਤੇ ਕੁਰਦੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।[8][9]
ਫ਼ਾਤਿਮਾ ਸ਼ਮਸ ਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਜਲੇਹ ਐਸਫਹਾਨੀ ਪੋਇਟਰੀ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਦੁਆਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਫਾਰਸੀ ਕਵੀ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।[10] ਸ਼ਮਸ ਸ਼ਮਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਵਿਤਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ, 88, 2013 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ,[11] ਉਸ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ "ਧੁੰਦ ਵਿੱਚ ਲਿਖ਼ਿਆ" ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ 2015 ਵਿੱਚ ਲੰਦਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਤੀਜੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦਾ ਨਾਮ "ਵੈਨ ਦੇ ਬ੍ਰੋਕ ਡਾਊਨ ਦ ਡੋਰ" ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਗਜ਼ਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਨਵੀਆਂ ਲੀਹਾਂ ਪਾਉਣ ਲਈ 2016 ਵਿੱਚ ਲਤੀਫ਼ੇਹ ਯਾਰਸ਼ਟਰ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸ਼ਮਸ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਐਸਓਐਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਮਾਡਰਨ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਹੈ।
ਸ਼ੁਰੂ ਦਾ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]
1983 ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਾਹਾਦ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਸ਼ਮਸ਼ ਨੇ 14 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੇਹਦੀ ਅਖ਼ਵਨ-ਸੇਲਜ਼, ਏਸਮੇਲ ਖੋਈ ਵਰਗੇ ਕਵੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣਾ ਅਰੰਭ ਕੀਤਾ।2000 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਕੌਮੀ ਓਲੰਪੀਆਡ ਵਿੱਚ ਸਿਲਵਰ ਮੈਡਲ ਜਿੱਤਿਆ। ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਤੇਹਰਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਫਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਬਣਨ ਲਈ ਤਹਿਰਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਫ਼ਾਤਿਮਾ 2006 ਵਿੱਚ ਲੰਡਨ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਆਗ ਖਾਂ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਮੁਸਲਿਮ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਡਿਗਰੀ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ।.[7] ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਰਾਨੀ ਦੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਔਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਓਰੀਐਂਟਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਵੀ ਸਿਖਾਇਆ ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਛਾਪੀਆਂ।[12] 2009 ਤੋਂ ਅਤੇ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਚੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਇਮੀਗ੍ਰੇਸ਼ਨ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਉਸ ਦੇ ਤੁਰੰਤ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰਾਂ (ਉਸਦੀ ਭੈਣ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਪਤੀ) ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜਲਾਵਤਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋ ਗਈ। [13] ਜਲਾਵਤਨੀ ਦਾ ਜੀਵਨ, ਰਾਜਨੀਤੀ, ਜੰਗ, ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ, ਲਿੰਗਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਨਾਹੀਆਂ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦੇਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਫਿਲਾਡੈਲਫ਼ੀਆ, ਪੈਨਸਿਲਵੇਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਕੈਰੀਅਰ
[ਸੋਧੋ]ਸ਼ਮਸ ਨੇ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੀ ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰ, ਕਵਿਤਾ ਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਸੰਬੰਧ[14] ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਇਤਿਹਾਸ ਸਮੇਤ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ।[15][16] ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਦੁਆਰਾ ਨਿਭਾਈ ਭੂਮਿਕਾ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਅਕਾਦਮਿਕ ਰੁਚੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਹੀ ਹੈ।[17]
ਉਸ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦ ਕਰੀਮੀ ਹਕੱਕ ਸਮੇਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਲੋਚਨਾਤਮਕ ਧਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ,[18] ਜੋ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਐਂਡ ਅਫਰੀਕਨ ਸਟੱਡੀਜ਼ (ਐਸਓਏਐਸ) ਵਿਖੇ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ਪੁਸਤਕ ਲਾਂਚ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਣਕਾਰ ਸਨ।[19]
ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਨਾ
[ਸੋਧੋ]- ਬੁੱਕ ਲਾਂਚ (88), ਫਤੇਮੇਹ ਸ਼ਮਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਐਸ.ਓ.ਏ.ਐਸ, ਲੰਡਨ, ਸਤੰਬਰ 2013
- 2013 ਵਿੱਚ ਐਸ.ਓ.ਏ.ਐਸ ਵਿਖੇ ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਨਾ
- ਮਾਰਚ, 2017 ਵਿੱਚ ਕੈਲੀ ਰਾਈਟਰਜ਼ ਹਾਊਸ ਵਿਖੇ ਅਨੁਵਾਦ ਵਿੱਚ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਵਿਤਾ
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Fatemeh Shams. "،معجزات سقاخانه: مبارزه بر سر قدرت، آزار بهائیان و قتل دیپلمات امریکایی در تهران، نویسنده: همایون کاتوزیان، مترجم: فاطمه شمس، مجله ایراننامه، شماره ۱، بهار ۹۳". Academia.edu. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ Fatemeh Shams. "پیشینه بوف کور، نویسنده همایون کاتوزیان، مترجم: فاطمه شمس، ایران نامه، سال ۲۸، شماره ۱". Retrieved 30 December 2014.
{{cite web}}: Cite has empty unknown parameter:|publisherAcademia.edu=(help) - ↑ "Student Research". Orinst.ox.ac.uk. Archived from the original on 9 ਨਵੰਬਰ 2013. Retrieved 30 December 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Book launch: AKU-ISMC alumna launches book of poetry". Aku.edu. Archived from the original on 14 ਦਸੰਬਰ 2014. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "British Institute of Persian Studies – Obituary: Simin Behbahani, 1927-2014". Bips.ac.uk. Archived from the original on 16 ਦਸੰਬਰ 2014. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "BBC News - Rouhani speech: Iranian media welcome change in tone". BBC News. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ 7.0 7.1 "Fatemeh Shams". Aku.edu. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "Nabaz Goran - Timeline Photos - Facebook". Facebook.com. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "Nabaz Goran - Timeline Photos - Facebook". Facebook.com. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "چهارمین دوره مسابقه شعر بنیاد ژاله اصفهانی سال 2012". Jalehesfahani.com. Archived from the original on 19 ਅਪ੍ਰੈਲ 2018. Retrieved 30 December 2014.
{{cite web}}: Check date values in:|archive-date=(help); Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "88 (Persian Edition) (Persian)". Amazon.com. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "Clarendon" (PDF). Clarendon.ox.ac.uk. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "One year later, Iran protesters fight on". Edition.cnn.com. Archived from the original on 14 ਦਸੰਬਰ 2014. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "BBC فارسی - وبلاگ ها - از دربار تا بیت رهبری: شعر و قدرت در ایران". Bbc.co.uk. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "آمیزش آوانگاردیسم و کلاسیسیسم در شعر سیمین بهبهانی". BBC Persian. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "هنر و ادبیات پرس لیت". Perslit.com. Archived from the original on 18 ਦਸੰਬਰ 2014. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "شعر حکومتی: شعر و قدرت در ایران بعد از انقلاب - شمس - ایران نامه". Irannameh.org. Archived from the original on 13 ਦਸੰਬਰ 2014. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "Fatemeh Shams Book Launch with Dr Karimi Hakkak & Enayat Fani". YouTube. Retrieved 30 December 2014.
- ↑ "Book Launch (88), Poems by Fatemeh Shams, SOAS, London, September 2013". YouTube. Retrieved 30 December 2014.
ਇੰਟਰਵਿਊ
[ਸੋਧੋ]- Poetry and Politics in Iran Archived 2016-03-06 at the Wayback Machine.
- Interview on 88 poem collection Archived 2015-09-24 at the Wayback Machine.
- Poetry of Resistance and Female Poets in Iran Archived 2016-04-22 at the Wayback Machine.
ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- Fatemeh Shams official website
- Poems in English
- Jackals and Stars Archived 2014-12-13 at the Wayback Machine.
- 2.10.2012 Archived 2014-12-13 at the Wayback Machine.
- Exile Writers Archived 2015-02-16 at the Wayback Machine.
- Cemetery, Revolution and the Dead