ਬੇਗ਼ਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ

ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ (ਉਰਦੂ: بیگم خورشید مرزا) (ਏ.ਕੇ.ਏ. ਰੇਣੁਕਾ ਦੇਵੀ) (1 918-1989) ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਅਤੇ 1947 ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਸੀ।

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ

ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦਾ ਜਨਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਜੇਹਾਨ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸ਼ੇਖ ਅਬਦੁੱਲਾ ਅਤੇ ਵਹੀਮਜ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਹੀਦ ਜਹਾਂ ਬੇਗਮ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ, ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਕ ਸੀ ਜੋ ਮੁਸਲਿਮ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸੁਕ ਸੀ। ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੋਈ ਅਤੇ 1934 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਅਕਬਰ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾ ਲਿਆ।

ਫਿਲਮ ਕੈਰੀਅਰ

ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਦੀ ਕਲਾਮਈ ਦੁਨੀਆ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬੰਬਈ ਵਿੱਚ ਫਿਲਮ ਕਰੀਅਰ ਚੁਣ ਲਿਆ। ਬਾਂਬੇ ਟਾਕੀਜ਼ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕੁਝ ਫਿਲਮਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਗਤ (1939), ਬੜੀ ਦੀਦੀ (1939), ਜੀਵਨ ਪ੍ਰਭਾਤ (19 37), ਭਾਭੀ (1938) ਅਤੇ ਨਯਾ ਸੰਸਾਰ (1941), ਸਕਰੀਨ ਉੱਤੇ ਉਸਦਾ ਨਾਮ ਰੇਣੁਕਾ ਦੇਵੀ ਸੀ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਫ਼ਿਲਮ ਇੰਡਸਟਰੀ ਚਲੀ ਗਈ ਅਤੇ ਬਾਕਸ ਆਫਿਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਉਸਨੇ ਫਿਲਮ ਸਹਾਰਾ (1943), ਗੁਲਾਮੀ (1 945) ਅਤੇ ਸਮਰਾਟ ਚੰਦਰਾ ਗੁਪਤਾ (1945) ਕੀਤੀ। ਅਦਾਕਾਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਲਈ ਗਾਉਂਦੀ ਵੀ ਸੀ।

ਟੈਲੀਵਿਜਨ ਕੈਰੀਅਰ

ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਚਲੀ ਗਈ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ 'ਚ, ਕਦੇ-ਕਦੇ 1964 ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਅਲ ਘਰੇਲੂ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ, ਯੰਗ ਮੀਡੀਆ ਕਰੂ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। ਅਸਲਮ ਅਜ਼ਹਰ, ਜੋ ਪੀਟੀਵੀ ਦਾ ਇੱਕ ਪਾਇਨੀਅਰ ਹੈ, ਨੇ ਖੁਦ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਨੂੰ ਵੇਖਦਿਆਂ, ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕੀਤਾ। ਫਿਰ ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਨਾਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੇ ਅਭਿਨੈ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਹਸੀਨਾ ਮੋਇਨ ਦਾ ਇੱਕ ਸੀਰੀਅਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਕਿਰਨ ਕਾਹਨੀ (1972) ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਅਭਿਨੇਤਰੀ ਲੱਭਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੇਲੋੜੀਆਂ ਸਮੀਖਿਆਵਾਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਅਗਲਾ ਸੀਰੀਅਲ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜ਼ੇਰ, ਜ਼ਬਰ ਪੇਸ਼ ਸੀ, ਜੋ ਹਸੀਨਾ ਮੋਇਨ ਦੁਆਰਾ ਵੀ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਨੂੰ ਇਸ ਸੀਰੀਅਲ 'ਚ ਨਿਭਾਈ ਗਈ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਵਜੋਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਬਾਕੀ ਅਭਿਨੈ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਨੁਕੂਲ ਢੰਗ ਬਣ ਗਿਆ।

ਉਹ ਕਰਾਚੀ ਦੇ ਟੈਲੀਵੀਜ਼ਨ ਸੈਂਟਰ ਪੀ.ਟੀ.ਵੀ. ਦੀ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਦਾਕਾਰ ਰਹੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ ਤਕਰੀਬਨ ਇੱਕ ਦਰਜਨ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਟੀਵੀ ਡਰਾਮੇ ਮਿਲੇ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਚੈਨ (1976), ਅੰਕਲ ਉਰਫੀ (1972) ਅਤੇ ਫਾਤਿਮਾ ਸੁਰਿਆ ਬਾਜੀਆ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਟਕ ਮਸੀ ਸ਼ੇਰਬੇਟ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਉਹ ਪੀ.ਟੀਵੀ. ਡਰਾਮਾ ਸੀਰੀਜ਼ ਅਨਾ (1985) ਵਿੱਚ ਆਖ਼ਰੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ 1985 ਵਿੱਚ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਈ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਧੀਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਹੌਰ ਚਲੀ ਗਈ।

ਸਾਹਿਤ

ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ 1982 ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ। ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਮਾਸਿਕ ਰਸਾਲੇ ਹੇਰਾਲਡ ਵਿੱਚ ਅਗਸਤ 1982 ਤੋਂ ਅਪ੍ਰੈਲ 1983 ਦੇ ਵਿੱਚ, 'ਦ ਅਪ੍ਰੋਵੇਟਡ ਸੇਪਲਿੰਗ' ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਨੌ ਹਿੱਸਿਆਂ ਸੀਰੀਜ਼ 'ਚ ਛਪੀ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਸੰਗ੍ਰਹਿ 2005 ਵਿੱਚ ਏ ਵੁਮੈਨ ਆਫ਼ ਸਬਸਟੈਂਸ:ਦ ਮਮੋਇਰ ਆਫ਼ ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸੰਕਲਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਸਮਾਜਿਕ ਕਾਰਜ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪਰਵਾਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਨੇ ਆਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵੁਮੈਨ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਏਪੀਡਬਲਯੂਏ) ਲਈ ਬੇਸਹਾਰਾ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਵਾਲੰਟੀਅਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਕੋਇਟਾ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸਮਾਈਲ ਕਿੱਲੀ ਨਾਮਕ ਏ.ਪੀ.ਡਬਲਿਊ.ਏ ਸੈਂਟਰ ਦੀ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵੀ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੇ ਸਨ।

ਅਵਾਰਡ

ਉਸਨੇ 1985 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੌਡ ਆਫ ਪਰਫੋਰੈਂਸ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨ ਕੀਤਾ.

ਡਰਾਮਾ

• ਕਿਰਨ ਕਾਹਾਨੀ
• ਜ਼ੇਅਰ ਜ਼ਬਾਰ ਪੈਸ
• ਅੰਕਲ ਊਰਫਈ 1972
• ਪਾਰਚਾਈਅਨ
• ਰੂਮੀ
• ਧੁੰਦ
• ਛੋਟੀ ਛੋਟੀ ਬਾਤੇ
• ਸ਼ਮਾ
• ਅਫ਼ਸ਼ਾਨ
• ਆਨਾ
• ਆਗਹੀ
• ਮੱਸੀ ਸ਼ੇਰਬਰਟ
• ਸ਼ੋਅ ਸ਼ਾ
• ਪਨਾਹ
• ਅਗਰ ਨਾਮਾ ਬਾਰ ਮਿਲੇ

ਕਿਤਾਬਾਂ

•  ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਔਰਤ ਬੇਗਮ ਖੁਰਸ਼ੀਦ ਮਿਰਜ਼ਾ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਲੁਬਾਣਾ ਕਾਜ਼ੀਮ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਾਦਿਤ ਦਿੱਲੀ: ਜ਼ੁਬਾਾਨ 2005

ਬਾਹਰੀ ਕੜੀਆਂ

• EXCERPTS: Years of fame Archived 25 ਜੁਲਾਈ 2013 at Archive.is Dawn Books and Authors 2004. Retrieved 25 July 2013
• A Few Rare Pictures of Renuka Devi: https://www.flickr.com/photos/rashid_ashraf/31821508491/in/dateposted/