ਲਾਲਜੀ ਸਿੰਘ
ਲਾਲਜੀ ਸਿੰਘ FNA, FASc (5 ਜੁਲਾਈ 1947 – 10 ਦਸੰਬਰ 2017)[1] ਇੱਕ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅੰਦਰ ਡੀਐਨਏ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਡੀਐਨਏ ਫਿੰਗਰਪ੍ਰਿੰਟਿੰਗ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਦੇ ਪਿਤਾਮਾ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। [2] ਸਿੰਘ ਨੇ ਲਿੰਗ ਨਿਰਧਾਰਣ ਦੇ ਅਣੁਵੀ ਅਧਾਰ, ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਰੱਖਿਆ ਫੋਰੈਂਸਿਕਸ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 2004 ਵਿਚ, ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਪਦਮਸ੍ਰੀ ਮਿਲਿਆ ਸੀ।[3]
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕੈਰੀਅਰ[ਸੋਧੋ]
ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਜੌਨਪੁਰ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਕਲਵਾਰੀ ਨਾਮ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਿਵਾਸੀ ਮਰਹੂਮ ਠਾਕੁਰ ਸੂਰਜ ਨਰਾਇਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ 5 ਜੁਲਾਈ 1947 ਨੂੰ ਡਾ. ਲਾਲਜੀ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਸਨ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਾਲਵਰੀ ਦੇ ਇਕ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਅੱਠਵੀਂ ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਸਿਖਿਆ ਲਈ। ਕਿਉਂਕਿ ਸੀਨੀਅਰ ਕਲਾਸਾਂ ਲਈ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ 6-7 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪਿੰਡ ਪ੍ਰਤਾਪਗੰਜ ਦੇ ਇਕ ਹੋਰ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਇੰਟਰਮੀਡਿਏਟ ਤੱਕ ਸਿੱਖਿਆ ਜਿਲ੍ਹੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ 1962 ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੀ ਸਿੰਘ ਬੀਐਚਯੂ ਗਏ।[4]
ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਿੱਖਿਆ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਨੇ ਬੀਐਚਯੂ ਤੋਂ ਬੀਐਸਸੀ ਐਮਐਸਸੀ ਅਤੇ ਪੀਐਚਡੀ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਲਈ। ਸਾਲ 1971 ਵਿੱਚ ਪੀਐਚਡੀ ਦੀ ਉਪਾਧੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕੋਲਕਾਤਾ ਗਏ ਜਿੱਥੇ ਉੱਤੇ ਸਾਇੰਸ ਵਿੱਚ 1974 ਤੱਕ ਇੱਕ ਫ਼ੈਲੋਸ਼ਿਪ ਦੇ ਤਹਿਤ ਰਿਸਰਚ ਕੀਤੀ। ਇਸਦੇ ਬਾਅਦ ਉਹ ਛੇ ਮਹੀਨਾ ਦੀ ਫ਼ੈਲੋਸ਼ਿਪ ਤੇ ਯੂਕੇ ਗਏ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨੇ ਦੀ ਬਡੋਤਰੀ ਲੈ ਕੇ ਨੌਂ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਆਏ । ਜੂਨ 1987 ਵਿੱਚ ਸੀਸੀਏਮਬੀ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੇ ਪਦ ਉੱਤੇ ਕਾਰਜ ਕਰਨ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ 1998 ਵਲੋਂ 2009 ਤੱਕ ਉੱਥੇ ਦਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਰਿਹਾ।[5] ਉਸ ਦਾ ਡਾਕਟਰੀ ਥੀਸਿਸ, ਇਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੀਅਰ ਸਮੀਖਿਅਤ ਸਪਰਿੰਗਰ ਲਿੰਕ ਦੇ ਜਰਨਲ ਕ੍ਰੋਮੋਸੋਮਾ ਵਿਚ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।[6] ਸਿੰਘ ਨੇ 1974 ਵਿਚ ਸਾਇਟੋਜੈਨਟੀਕਸ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਦੇ ਕੰਮ ਲਈ ਯੰਗ ਸਾਇੰਟਿਸਟਾਂ ਲਈ ਆਈਐਨਐਸਏ ਮੈਡਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ।
References[ਸੋਧੋ]
- ↑ Dikshit, Rajeev. "Father of DNA fingerprints Prof Lalji Singh passes away". Times of India. Retrieved 10 December 2017.
- ↑ "Lalji Singh, 'father of DNA fingerprinting in India,' passes away". The Hindu (in Indian English). PTI. 11 December 2017.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 November 2014. Retrieved 21 July 2015.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Vaidya, Manasi T.; Singh, Nandita (9 December 2011). "The Game Changer Geneticist". BioSpectrum. Archived from the original on 19 ਜਨਵਰੀ 2015. Retrieved 16 December 2014.
{{cite news}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ "Lalji Singh: Fellow of Indian National Science Academy". Indian National Science Academy. Archived from the original on 11 ਫ਼ਰਵਰੀ 2015. Retrieved 16 December 2014.
{{cite web}}: Unknown parameter|dead-url=ignored (|url-status=suggested) (help) - ↑ Singh, Lalji (1972). "Evolution of karyotypes in snakes". Chromosoma. 38 (2): 185–236. doi:10.1007/BF00326193. Retrieved 15 January 2015.