ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਅਜ਼ਾਦ ਗਿਆਨਕੋਸ਼ ਤੋਂ

Etic v. emic perspectives[ਸੋਧੋ]

Etic v. emic perspectives[ਸੋਧੋ]

ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਰਿਵਰਤਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਇਨਵਰਾਰਿਟੀ ਦੋਵੇਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।[1] ਵਿਹਾਰ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਖੋਜ ਢੰਗਾਂ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਦੁਆਰਾ ਇਹ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।[2] ਕਿਉਂਕਿ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਇੱਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰਪ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਕੁਝ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਚਿੰਤਤ ਹੋ ਗਏ ਕਿ ਸਰਬ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਉਸਾਰੂਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੰਨੀਆਂ ਮੰਨੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਖ਼ਾਸਕਰ ਕਿਉਂਕਿ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀ ਸਫਲਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੀ।[3] ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਥੇ ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਕੇਂਦਰੀ ਥੀਮਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਿਧਾਂਤ, ਜਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵ, ਬੋਧ, ਖੁਦ ਦੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ, ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਵਰਗੇ ਮੁੱਦੇ, ਬਾਹਰੀ ਵੈਧਤਾ ਦੀ ਘਾਟ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰਸੰਗਾਂ ਨੂੰ "ਨਿਰਯਾਤ" ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁੜ-ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਢੰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਜੋ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬਣਦੇ ਹਨ।[4] ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਆਲੋਚਕਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਵਿਧੀਵਾਦੀ ਖਾਮੀਆਂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਧਾਂਤਕ ਅਤੇ ਵਿਧੀਵਾਦੀ ਅਧਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਕਮੀਆਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਰਵਵਿਆਪੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਵਿਗਿਆਨਕ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰੁਕਾਵਟ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਕ੍ਰਾਸ-ਕਲਚਰਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵੱਲ ਵਧੇਰੇ ਮੋੜ ਰਹੇ ਹਨ ਭੌਤਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਜਾਂ ਰਸਾਇਣ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਸਰਵਵਿਆਪੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅੰਤਰ (ਪਰਿਵਰਤਨ) ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਕਿ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ WWII ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਮਾਮੂਲੀ ਖੇਤਰ ਦੀ ਨੁਮਾਇੰਦਗੀ ਕਰਦਾ ਸੀ, 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ ਵਧਣ ਲੱਗੀ। 1971 ਵਿੱਚ, ਅੰਤਰ-ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਖੋਜ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਸੁਸਾਇਟੀ (ਐਸ.ਸੀ.ਸੀ.ਆਰ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ 1972 ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ (ਆਈ.ਏ.ਸੀ.ਸੀ.ਪੀ.) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।[5] ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇਹ ਸ਼ਾਖਾ ਫੈਲਾਉਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵੱਧ ਰਹੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਰਹੀ ਹੈ।

Cross-cultural psychology is differentiated from cultural psychology, which refers to the branch of psychology that holds that human behavior is strongly influenced by cultural differences, meaning that psychological phenomena can only be compared with each other across cultures to a limited extent. In contrast, cross-cultural psychology includes a search for possible universals in behavior and mental processes. Cross-cultural psychology "can be thought of as a type [of] research methodology, rather than an entirely separate field within psychology".[5][6] In addition, cross-cultural psychology can be distinguished from international psychology which centers around the global expansion of psychology especially during recent decades. Nevertheless, cross-cultural psychology, cultural psychology, and international psychology are united by a common concern for expanding psychology into a universal discipline capable of understanding psychological phenomena across cultures and in a global context.

ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਛੇਤੀ ਕੰਮ[ਸੋਧੋ]

ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਦੋ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: "ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਹਾਰ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਸੰਚਾਰਨ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਧਿਐਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਿਹਾਰ ਵਿਵਹਾਰਕ ਰੂਪ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਤਾਕਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ"[7] ਅਤੇ "ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਮੂਹਾਂ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਅਧਿਐਨ. ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਹੋਏ ਹਨ ਜੋ ਅਨੁਮਾਨ ਕਰਨ ਯੋਗ ਅਤੇ ਵਿਵਹਾਰ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਤਰ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ "।[8] ਸਭਿਆਚਾਰ, ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ 'ਤੇ, "ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਦੇ ਸਾਂਝਾ ਜੀਵਨ ਢੰਗ" ਵਜੋਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸਮਾਜ ਸ਼ਾਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਪਰੀਤ, ਬਹੁਤੇ ਕ੍ਰਾਸ-ਕਲਚਰਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਸਮਾਜਿਕ ਢਾਂਚੇ ਅਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਪਸ਼ਟ ਵੰਡਣ ਵਾਲੀ ਰੇਖਾ ਨਹੀਂ ਖਿੱਚਦੇ।

ਕ੍ਰਾਸ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਮੁਡਲੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਰ ਅਤੇ ਸਟੀਨਥਲ ਦੀ ਜਰਨਲ ਜ਼ੀਟਸਚ੍ਰਿਫਟ ਫਰ ਵਲਕਰਪਸੀਚੋਲੋਜੀ ਅੰਡਰ ਸਪ੍ਰੈਚਵਿਸਸੇਨਕਾਫਟ [ਲੋਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਜਰਨਲ] ਵਿੱਚ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ 1860 ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਐਚ.ਆਰ. ਰਿਵਰਸ (1864–1922) ਦੁਆਰਾ ਵਧੇਰੇ ਉਤਸ਼ਾਹੀ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਗਈ ਜਿਸਨੇ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਗਿੰੳਨੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਟੋਰੇਸ ਸਟਰੇਟਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਵਸਦੇ ਸਵਦੇਸ਼ੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਾਤਮਕ ਗਤੀ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।[9] ਆਧੁਨਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪਿਤਾ, ਵਿਲਹੈਲਮ ਵਾਂਟ ਨੇ, ਵਾਲਕਰਪਸਾਈਕੋਲੋਜੀ (ਇਤਿਹਾਸਕ ਪੱਖੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ) ਉੱਤੇ ਦਸ ਖੰਡਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਖੰਡਾਂ ਦਾ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ ਸੀਮਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ।[10] ਕੋਲੰਬੀਆ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ, ਵਾਂਟ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਫ੍ਰਾਂਜ਼ ਬੋਅਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕਈ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੂਥ ਬੈਨੇਡਿਕਟ ਅਤੇ ਮਾਰਗਰੇਟ ਮੀਡ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਜਾਪਾਨ, ਸਮੋਆ ਅਤੇ ਗਿੰੳਨੀ ਵਰਗੀਆਂ ਪੱਛਮੀ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦੀ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪਰਿਵਰਤਨ ਉੱਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਮਨਪਸੰਦ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੀ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵੈਧਤਾ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਨ।

ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਹੋਰ ਖੇਤਰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਸੰਬੰਧ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਵਹਾਰ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ; ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਹ ਸਭ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਵਹਾਰ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ.[5] ਮਾਲੀਨੋਵਸਕੀਆ ਨੇਮ ਇਸ ਵਿਚਾਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਵ ਵਿਆਪੀ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਲੱਭਣ ਦੀ ਆਮ ਖੋਜ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਝਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਵਹਾਰ' ਤੇ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ.[11] ਕ੍ਰਾਸ-ਕਲਚਰ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਮਿਕ / ਐਟਿਕ ਵੱਖਰੇਵੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਹੈ.[12] ਇਮਿਕ ਪਹੁੰਚ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ; ਐਟਿਕ ਪਹੁੰਚ ਸਭਿਆਚਾਰ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ.[13] ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੋ ਜਿਸਨੂੰ ਸੂਡੋਐਟਿਕ ਪਹੁੰਚ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.[14] ਇਹ ਸੂਡੋਐਟਿਕ ਪਹੁੰਚ ਦਰਅਸਲ ਇੱਕ ਪੱਛਮੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਇੱਕ ਏਮਿਕ ਅਧਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਇੱਕ ਐਟਿਕ ਪਹੁੰਚ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ. ਇਰਵਾਈਨ ਅਤੇ ਕੈਰਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਬੁੱਧੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਲੈ ਕੇ ਆਏ, ਇਹ ਜਾਂਚ ਕੀਤੇ ਬਗੈਰ ਕਿ ਇਹ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਮਾਪ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੀ ਸੀ. ਇਸ ਨੂੰ ਸੂਡੋਮੇਟਿਕ ਕੰਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੀ ਬੁੱਧੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ.

ਖੋਜ ਅਤੇ ਕਾਰਜ[ਸੋਧੋ]

ਡੱਚ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਜੀਰਟ ਹੋਫਸਟੇਡੀ ਨੇ 1970 ਵਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈ ਬੀ ਐਮ ਦੇ ਮੁੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਖੋਜ ਕਰਦਿਆਂ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਲਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਹੋਫਸਟੇਡੀ ਦਾ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪਹਿਲੂ ਸਿਧਾਂਤ ਨਾ ਸਿਰਫ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਰਗਰਮ ਖੋਜ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਵੀ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ ਤੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈਉਸਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਕੰਮ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਸਭਿਆਚਾਰ ਚਾਰ ਪਹਿਲੂਆਂ ਤੇ ਭਿੰਨ ਹਨ: ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਦੂਰੀ, ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ।[15] ਤਾ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼, ਮਰਦਾਨਗੀ-ਰਤਵਾਦ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਵਾਦ-ਸਮੂਹਕਤਾ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ, ਚੀਨੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਕਨੈਕਸ਼ਨ ਨੇ ਦੇਸੀ ਚੀਨੀ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਵਾਂ ਪਹਿਲੂ ਜੋੜਿਆ - ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰੁਝਾਨ (ਜਿਸ ਨੂੰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕਨਫੂਸੀਅਨ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) - ਜੋ ਕਿ ਚੀਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।[16] ਫਿਰ ਵੀ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਮਾਈਕਲ ਮਿੰਕੋਵ ਨਾਲ ਵਰਲਡ ਵੈਲਯੂਜ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਛੇਵਾਂ ਪਹਿਲੂ ਜੋੜਿਆ - ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ ਬਨਾਮ ਸੰਜਮ।[17]

ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਹੋਫਸਟੇਡੀ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਮੈਕਸੁਨੇਏ (2002) ਦੁਆਰਾ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।[18] ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਬੇਰੀ ਏਟ ਅਲ. ਹੋਫਸਟੇਡੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਓ, ਵਿਅਕਤੀਵਾਦ ਅਤੇ ਸਮੂਹਕਤਾਵਾਦ ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿਕਲਪਿਕ ਉਪਾਵਾਂ ਦੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਰੱਖੋ. ਦਰਅਸਲ, ਵਿਅਕਤੀਵਾਦ-ਸਮੂਹਕਤਾਵਾਦ ਦੀ ਬਹਿਸ ਖੁਦ ਮੁਸਕਿਲ ਸਾਬਤ ਹੋਈ ਹੈ, ਸਿਨਹਾ ਅਤੇ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ (1994) ਦੀ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਮਜ਼ਬੂਤ ਵਿਅਕਤੀਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਮੂਹਕਵਾਦੀ ਰੁਝਾਨ ਇਕੋ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ (ਉਹ ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਕਰਦੇ ਹਨ )।[19] ਕੁਦਰਤ ਅਨੁਸਾਰ, ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਰੇਖਿਕ ਮਾਪਾਂ ਨਾਲ ਇਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਿੱਧ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਧੇਰੇ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸੰਗਿਕ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਨਾ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਅਣਚਾਹੇ ਅਯਾਮੀ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀਆਂ ਵਿੱਚ।

ਸਲਾਹ ਅਤੇ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ[ਸੋਧੋ]

ਕ੍ਰਾਸ-ਕਲਚਰਲ ਕਲੀਨਿਕਲ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ (ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਜੈਫਰਸਨ ਫਿਸ਼[20][21][22] ਅਤੇ ਸਲਾਹ ਮਾਹਰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ (ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਲਾਰੈਂਸ ਐਚ. ਗਰਸਟਿਨ,[23] ਰਾਏ ਮੂਡਲੀ,[24][25] ਅਤੇ ਪੌਲ ਪੇਡਰਸਨ[26][27] ) ਨੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਹਨ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਉਵੇ ਪੀ. ਜੀਲੇਨ, ਜੂਰੀਸ ਜੀ. ਡਰੈਗਨਜ਼, ਅਤੇ ਜੇਫਰਸਨ ਐਮ. ਫਿਸ਼ ਦੀ ਸਿਰਲੇਖ ਵਜੋਂ, "ਬਹੁ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਕਾseਂਸਲਿੰਗ ਅਤੇ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ" ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਅਧਿਆਇ ਹਨ. ਜੋਨ ਡੀ. ਕੋਸ-ਚੀਓਨੋ, ਲੂਈਸ ਬਾਕਾ ਅਤੇ ਲੂਈਸ ਏ ਵਰਗਾ ਸਭ ਕੁਝ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਸੂਚੀਬੱਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ (ਮੈਕਸੀਕਨ ਅਮੈਰੀਕਨ ਅਤੇ ਮੈਕਸੀਕਨ ਅੱਲ੍ਹੜ ਉਮਰ ਦੇ ਸਮੂਹ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਿਰਲੇਖ ਦੇ ਚੈਪਟਰ ਵਿਚ: ਸਭਿਆਚਾਰ 'ਤੇ ਫੋਕਸ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਥੈਰੇਪੀ ਦੇ ਢੰਗ ਵਿੱਚ ਲੈਟਿਨੋਜ਼ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ "ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ. ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਲਈ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਥੈਰੇਪੀ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ "ਚੌਥੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ" ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਬੱਚਿਆਂ / ਅੱਲੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ ਹੁਣ ਬਹੁ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸੂਚੀਬੱਧ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ: ਮਲੇਸ਼ੀਆ, ਕੁਵੈਤ, ਚੀਨ, ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਅਤੇ ਸਰਬੀਆ। ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, "ਬਹੁਸਭਿਆਚਾਰਕਤਾ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ, ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਆਪਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਰਨਾ" ਦੇ ਚੈਪਟਰ ਵਿੱਚ, ਹਾਰਡਿਨ ਐਲ.ਕੇ. ਕੋਲਮੈਨ, ਅਤੇ ਜੈਨੀਫ਼ਰ ਜੇ. ਲਿੰਡਵਾਲ ਨੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ। ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ, ਉਹ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬਹੁ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਯੋਗਤਾ ਹੋਣ ਅਤੇ ਇਸ ਗਿਆਨ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ' ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਜਦੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਨਸਲੀ ਪਿਛੋਕੜ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਈ ਹਾਲੀਆ ਖੰਡਾਂ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀਆਂ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕੌਂਸਲਿੰਗ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਵਟਾਂਦਰੇ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸਲਾਹ-ਮਸ਼ਵਰੇ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ।

ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਪੰਜ-ਕਾਰਕ ਮਾਡਲ[ਸੋਧੋ]

ਕੀ ਅਮਰੀਕੀ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਅਕਸਰ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ. ਇਸ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ, ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੇ ਗੁਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਿਆਂ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਵਾਲੇ ਲਕਸ਼ਿਕ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।[28] ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱ .ਿਆ ਹੈ ਕਿ ਐਕਸਟਰਾਵਰਜ਼ਨ, ਸਹਿਮਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਰ ਦੇ ਕਾਰਕ ਲਗਭਗ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਤੰਤੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਜ਼ੁਰਬੇ ਲਈ ਖੁੱਲਾਪਣ ਕਈ ਵਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ. ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਕੁਝ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਾਂ ਕੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਪਣ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣ ਦੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ. ਹਾਲਾਂਕਿ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਖੋਜਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਐੱਫ.ਐੱਫ.ਐੱਮ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਢਾਂਚਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਖੋਜ ਅਤੇ ਖੋਜ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਹੋਰ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਗੁਣ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੋ ਐੱਫ ਐੱਫ ਐੱਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ traਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ.

ਭਾਵਨਾ ਦੇ ਨਿਰਣੇ[ਸੋਧੋ]

ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਅਕਸਰ ਹੈਰਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ. ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਪਾਲ ਏਕਮਾਨ ਨੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਤੌਰ ਤੇ ਨਿਰਣਾਵਾਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ. ਉਸ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਦਸ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਸੀ. ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਤੀਬਰ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਤੀਬਰ ਸਨ।[29] ਇਹ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਚਿਹਰੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।ਫਿਰ ਵੀ, ਇਹ ਨੋਟ ਕਰਨਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੈ ਕਿ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ ਅੰਤਰ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦੇ ਭਾਗੀਦਾਰਾਂ ਨੇ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ।

ਜਦੋਂਕਿ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਯੁਕਿਨ ਹੁਆਂਗ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਨੇ ਖੋਜ ਕੀਤੀ ਜੋ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਕੁਝ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਤੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਲੇਬਲ ਲਗਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਹੁਆਂਗ ਏਟ ਅਲ।(2001) ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚੀਨੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਚਿਹਰੇ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਅਮਰੀਕੀ ਧਾਰਨਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਇਆ ਕਿ ਚੀਨੀ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਅਮਰੀਕੀ ਭਾਗੀਦਾਰ ਜਿੰਨੇ ਕੁ ਕੁਸ਼ਲ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੇ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰਵ ਵਿਆਪਕ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਨੂੰ ਸਮਝਣ।ਹ ਖੋਜਾਂ ਇਸ ਧਾਰਨਾ ਲਈ ਸਮਰਥਨ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਨਿਰਣੇ ਵਿੱਚ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਅੰਤਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।।ਹੁਆਂਗ ਏਟ ਅਲ। (2001) ਸੁਝਾਅ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਏਸ਼ੀਅਨ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਨ ਲਈ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਸੰਕੇਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਵੱਖੋ ਵੱਖਰੇ ਮੁੱਲ ਅਤੇ ਨਿਯਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਬਿਹਤਰ ਸਮਝ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿ ਕਿਉਂ ਕੁਝ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਵੱਖਰੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ। ਉਦਾਹਰਣ ਲਈ, ਜਿਵੇਂ ਹੁਆਂਗ ਏਟ ਅਲ। (2001) ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਬਹੁਤ ਆਮ ਹੈ ਕਿ 'ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ' ਦਾ ਏਸ਼ੀਅਨ ਸਭਿਆਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਵਾਗਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ।ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਏਸ਼ੀਅਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਫੈਸਲਿਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਅੰਤਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਲਈ ਇਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਟਰੰਕਾ ਏਟ ਅਲ। (2018) ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ: "ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪਿਛਲੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਇਹਨਾਂ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਆਮ ਸਿਧਾਂਤਕ ਢਾਂਚਾ ਅਜੇ ਵੀ ਗਾਇਬ ਹੈ।" ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਫਰੇਮਵਰਕ ਚ ਜੋ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਗੁੰਝਲਦਾਰਤਾ ਦੇ ਪੰਜ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ ਨਿਖੇੜਦਾ ਹੈ: “1) ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ, 2) ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਧਾਰਨਾਤਮਕ ਗਿਆਨ, 3) ਭਾਵਨਾ-ਸੰਬੰਧੀ ਕਦਰਾਂ ਕੀਮਤਾਂ, 4) ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਨਿਯਮ, ਭਾਵ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਅਨੁਭਵ ਲਈ ਨਿਯਮ, ਅਤੇ 5) ਨਿਯਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਤ ਕਰੋ ਭਾਵ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਲਈ ਨਿਯਮ।[30]

  1. ↑ Ho, D. Y. F., & Wu, M. (2001). Introduction to cross-cultural psychology. In L. L. Adler & U. P. Gielen (Eds.), Cross-cultural topics in psychology (pp. 3–13). Westport, CT: Praeger.
  2. ↑ Gielen, U. P., & Roopnarine, J. L. (Eds.). (2016). Childhood and adolescence: Cross-cultural perspectives and applications (2nd ed.). Santa Barbara, CA: Praeger.
  3. ↑ Smith, Peter B., Fischer, R., Vignoles, V. L. & Bond, M. H. (Eds.). (2013). Understanding Social Psychology Across Cultures: Engaging with others in a changing world (2nd ed.). Thousand Oaks, California: Sage.
  4. ↑ Vijver, Fons van de, and Kwok Leung. Methods and Data Analysis for Cross-Cultural Research. Thousand Oaks, CA: Sage, 1997
  5. ↑ 5.0 5.1 5.2 Cherry, Kendra. "What is Cross Cultural Psychology". Archived from the original on 5 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 19 November 2012. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (help)
  6. ↑ Lonner, W. J. (2000). "On the growth and continuing importance of cross-cultural psychology". Eye on Psi Chi. 4 (3): 22–26. doi:10.24839/1092-0803.eye4.3.22.
  7. ↑ Berry, J. W., & Poortinga, Y. H. (2011). Cross-cultural psychology: Research and applications (3rd ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
  8. ↑ Brislin, Lonner, & Thorndike, 1973 as cited in Berry, J. W., Poortinga, Y. H., Segall, M. H., & Dasen, P. R. (1992). Cross-cultural psychology: Research and applications. Cambridge: Cambridge University Press.
  9. ↑ Jahoda, G. (1993). Crossroads between culture and mind. Cambridge, MA: Harvard University Press.
  10. ↑ Wundt, W. (1900-1920). Völkerpsychologie (Comparative Psychology of Peoples), vols.1-10. Leipzig, Germany: Engelmann.
  11. ↑ Triandis, Harry; Roy S. Malpass; Andrew R. Davidson (1971). "Cross-Cultural Psychology". Biennial Review of Anthropology. 7: 1–84. JSTOR 2949227.
  12. ↑ Berry, John (1969). "On cross-culture comparability". International Journal of Psychology. 4 (2): 119–128. doi:10.1080/00207596908247261.
  13. ↑ Berry, John (1980). Handbook of Cross-Cultural Psychology: Vol. 2. Methodology. Boston: Allyn and Bacon. p. 11.
  14. ↑ Triandis, H. C.; Marin, G. (1983). "Etic Plus Emic Versus Pseudoetic: A Test of a Basic Assumption of Contemporary Cross-Cultural Psychology". Journal of Cross-Cultural Psychology. 14 (4): 489–500. doi:10.1177/0022002183014004007. ISSN 0022-0221.
  15. ↑ Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  16. ↑ "Chinese values and the search for culture-free dimensions of culture". Journal of Cross-Cultural Psychology. 18 (2): 143–164. 1987. doi:10.1177/0022002187018002002.
  17. ↑ Hofstede, Geert, Hofstede, Gert Jan, and Minkov, Michael. (2010). Cultures and organizations: Software of the Mind (3rd ed.). New York: McGraw-Hill.
  18. ↑ McSweeney (2002). "Hofstede's model of national cultural differences and their consequences: A triumph of faith – a failure of analysis". Human Relations. 55 (1): 89–118. doi:10.1177/0018726702551004.
  19. ↑ Kim, U., Triandis, H. C., Choi, S. C., Kağitçibaşi, Ç., & Yoon, G. (Eds.). (1994). Individualism and collectivism: Theory, method, and applications. Thousand Oaks, CA: Sage.
  20. ↑ Fish, J. M. (1996). Culture and therapy: An integrative approach. Northvale, NJ: Jason Aronson.
  21. ↑ Gielen, U. P., Draguns, J. G., & Fish, J. M. (Eds.) (2008). Principles of multicultural counseling and therapy. New York City, NY: Routledge.
  22. ↑ Fish, J. M. (2011). The concept of race and psychotherapy. New York: Springer Science + Business Media.
  23. ↑ Gerstein, L.H., Heppner, P. P., AEgisdottir, Leung, S.-M. A., & Norsworthy, K. L. (Eds.). (2009). International handbook of cross-cultural counseling: Cultural assumptions and practices worldwide. Los Angeles, CA: Sage.
  24. ↑ Moodley, R., Gielen, U. P., & Wu, R. (Eds.). (2013). Handbook of counseling and psychotherapy in an international context. New York: Routledge.
  25. ↑ Moodley, R., Lengyell, M., Wu, R., & Gielen, U. P. (Eds.). (2015). International counseling case studies handbook. Alexandria, VA: American Counseling Association.
  26. ↑ Pedersen, P., Draguns J.G., Lonner W., & Trimble J. (2015). Counseling across cultures (7th ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
  27. ↑ Pedersen, P. (1999). Hidden messages in culture-centered counseling: A Triad Training Model. Thousand Oaks, CA: Sage.
  28. ↑ McCrae, R. R. "Cross-cultural research on the five-factor model of personality". In W. J. Lonner, D. L. Dinnel, S. A. Hayes, & D. N. Sattler (Eds.) Online Readings in Psychology and Culture (Unit 6, Chapter 1). Center for Cross-Cultural Research, Western Washington University Bellingham, Washington USA. Archived from the original on 7 ਮਾਰਚ 2016. Retrieved 29 November 2012.
  29. ↑ Ekman, Paul; Wallace V. Friesen; Maureen O' Sullivan; Anthony Chan; Irene Diacoyanni-Tarlatzis; Karl Heider; Rainer Krause; William Ayhan LeCompte; Tom Pitcairn (13 March 1987). "Universals and Cultural Differences in the Judgements of Facial Expressions of Emotion". Journal of Personality and Social Psychology. 53 (4): 712–717. doi:10.1037/0022-3514.53.4.712.
  30. ↑ Trnka, Radek; Poláčková Šolcová, Iva; Tavel, Peter (2018). "Components of cultural complexity relating to emotions: A conceptual framework". New Ideas in Psychology (in ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ). 51: 27–33. doi:10.1016/j.newideapsych.2018.05.001.
"https://pa.wikipedia.org/w/index.php?title=ਅੰਤਰ-ਸਭਿਆਚਾਰਕ_ਮਨੋਵਿਗਿਆਨ&oldid=743400" ਤੋਂ ਲਿਆ