ਸਮੱਗਰੀ 'ਤੇ ਜਾਓ

ਕ੍ਰਿਤੀ ਕਰੰਥ

ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ, ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਵਿਸ਼ਵਕੋਸ਼ ਤੋਂ

ਡਾ. ਕ੍ਰਿਤੀ ਕਰੰਥ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਅਧਿਐਨ ਕੇਂਦਰ, ਬੰਗਲੌਰ, ਡਿਊਕ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਖੇ ਸਹਾਇਕ ਫੈਕਲਟੀ ਅਤੇ ਜੈਵਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕੇਂਦਰ ਵਿਖੇ ਮੁੱਖ ਸੰਰਖਿਅਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਹਨ।[1]

ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਸਥਿਤ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਸਟੱਡੀਜ਼ (CWS) ਦੀ ਮੁੱਖ ਰੱਖਿਆ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਕ੍ਰਿਤੀ ਕੇ ਕਾਰੰਥ ਨੂੰ 2021 'WILD ਇਨੋਵੇਟਰ ਅਵਾਰਡ' ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। "ਵਾਈਲਡ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ" ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ "ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ" ਲਈ ਖੋਜਕਾਰਾਂ, ਵਕੀਲਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕੰਮ

[ਸੋਧੋ]

ਕ੍ਰਿਤੀ ਕਰੰਥ ਨੇ ਡਿਊਕ (2008) ਤੋਂ ਪੀਐਚ.ਡੀ., ਯੇਲ (2003) ਤੋਂ MESc, ਅਤੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਫਲੋਰੀਡਾ (2001) ਤੋਂ BS ਅਤੇ BA ਡਿਗਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਖੋਜ 22 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮਨੁੱਖੀ ਮਾਪਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਪ੍ਰਜਾਤੀਆਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਵਿਨਾਸ਼ ਦੇ ਨਮੂਨੇ, ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ, ਸਵੈਇੱਛਤ ਪੁਨਰਵਾਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ, ਜ਼ਮੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ-ਜੰਗਲੀ ਜੀਵ ਪਰਸਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਮੈਕਰੋ-ਪੱਧਰੀ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਸਨੇ 100+ ਵਿਗਿਆਨਕ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਕ੍ਰਿਤੀ ਨੇ ਜਰਨਲਜ਼ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਬਾਇਓਲੋਜੀ, ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਲੈਟਰਸ ਅਤੇ ਫਰੰਟੀਅਰਜ਼ ਇਨ ਈਕੋਲੋਜੀ ਅਤੇ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕੀ ਬੋਰਡਾਂ 'ਤੇ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਕ੍ਰਿਤੀ ਨੇ 150 ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟਾਂ ਵਿੱਚ 700 ਨਾਗਰਿਕ ਵਿਗਿਆਨ ਵਾਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ > 150 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੀਡੀਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਲ ਜਜ਼ੀਰਾ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ, ਬੀਬੀਸੀ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਚੀਅਨ ਸਾਇੰਸ ਮਾਨੀਟਰ, ਜੀਕਿਊ ਇੰਡੀਆ, ਹਾਰਪਰਸ ਬਾਜ਼ਾਰ, ਮੋਂਗਬੇ, ਮੋਨੋਕਲ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ, ਐਨਪੀਆਰ, ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼, ਸਾਇੰਟਿਫਿਕ ਅਮਰੀਕਾ, ਟਾਈਮ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਆਉਟਲੈਟਾਂ ਦੁਆਰਾ ਕਵਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਰੇਡੀਓ, ਡੇਕਨ ਕ੍ਰੋਨਿਕਲ, ਡੇਕਨ ਹੈਰਾਲਡ, ਡਾਊਨ ਟੂ ਅਰਥ, ਕੰਨੜ ਪ੍ਰਭਾ, ਲਾਈਵਮਿੰਟ, ਨਿਊ ਇੰਡੀਅਨ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ, ਪ੍ਰਜਾਵਾਨੀ, ਦ ਹਿੰਦੂ, ਅਤੇ ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਆ। ਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਸੰਭਾਲ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕਾਰਜ ਨੂੰ 3 ਪੁਰਸਕਾਰ ਜੇਤੂ ਬੀਬੀਸੀ ਸੀਰੀਜ਼ - ਦ ਹੰਟ, ਬਿਗ ਕੈਟਸ ਐਂਡ ਡਾਇਨੈਸਟੀਜ਼, ਅਤੇ ਸੀਬੀਸੀ ਅਤੇ ਪੀਬੀਐਸ ਦੁਆਰਾ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਸਨੇ 3 ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਵਾਈਲਡ ਸੇਵ, ਹਿਊਮਨ ਹਾਈਵੇਜ਼ ਅਤੇ ਵਾਈਲਡ ਸ਼ਾਲੇ ਸਹਿ-ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸਭਿਆਚਾਰ ਵਿੱਚ

[ਸੋਧੋ]

ਕ੍ਰਿਤੀ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ 10,000 ਵੀਂ ਗ੍ਰਾਂਟੀ ਅਤੇ 2012 ਦੀ ਉਭਰਦੀ ਖੋਜੀ ਹੈ। ਉਸਦੇ 40 ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਵਾਰਡਾਂ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਲਡ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਮ ਯੰਗ ਗਲੋਬਲ ਲੀਡਰ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਫਲੋਰੀਡਾ ਦੇ ਆਊਟਸਟੈਂਡਿੰਗ ਯੰਗ ਐਲੂਮਨਸ, INK ਫੈਲੋ, ਫੈਮਿਨਾ ਦੁਆਰਾ ਇੰਡੀਆਜ਼ ਪਾਵਰ ਵੂਮੈਨ, ਏਲੇ ਇੰਡੀਆ ਦੁਆਰਾ ਵੂਮੈਨ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ, ਵੋਗ ਵੂਮੈਨ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਤੇ ਸੀਏਟਲ ਜ਼ੂ ਦੀ ਥ੍ਰਾਈਵ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਅਵਾਰਡ। 2019 ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਲਈ WINGS Women of Discovery Award, GQ Man of the Year- ਐਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟਲ ਹੀਰੋ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇੰਟਰਪ੍ਰਾਈਜ਼ ਲਈ ਰੋਲੇਕਸ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਪੁਰਸਕਾਰ

[ਸੋਧੋ]
  • 2011 ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ 10,000 ਵੀਂ ਗ੍ਰਾਂਟੀ ਵਜੋਂ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
  • ਉਸ ਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਨੈਸ਼ਨਲ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫਿਕ ਐਮਰਜਿੰਗ ਐਕਸਪਲੋਰਰ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ[1]
  • ਉਸਨੂੰ 2012 ਵਿੱਚ ਫੈਮਿਨਾ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਾਵਰ ਵੂਮੈਨ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
  • ਏਲੇ ਇੰਡੀਆ 2013 ਦੁਆਰਾ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਔਰਤਾਂ।
  • 2019 ਵਿਮੈਨ ਆਫ ਡਿਸਕਵਰੀ ਅਵਾਰਡ
  • ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਇਨੋਵੇਟਰ ਅਵਾਰਡ 2021

2021 ਵਿੱਚ ਬੈਂਗਲੁਰੂ ਸਥਿਤ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਵਾਈਲਡ ਲਾਈਫ ਸਟੱਡੀਜ਼ (CWS) ਦੀ ਮੁੱਖ ਰੱਖਿਆ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਕ੍ਰਿਤੀ ਕੇ ਕਾਰੰਥ ਨੂੰ 2021 'WILD ਇਨੋਵੇਟਰ ਅਵਾਰਡ' ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਔਰਤ ਵਜੋਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। "ਵਾਈਲਡ ਐਲੀਮੈਂਟਸ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ" ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ "ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਨ ਅਤੇ ਗਲੋਬਲ ਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹੱਲਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰਨ" ਲਈ ਖੋਜਕਾਰਾਂ, ਵਕੀਲਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੇ ਗੱਠਜੋੜ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਹਵਾਲੇ

[ਸੋਧੋ]
  1. 1.0 1.1 Bhumika, K. (2014-07-19). "Queen of conservation". The Hindu. India. Retrieved 2015-03-07.