ਵੜਾ ਪਾਵ

ਵੜਾ ਪਾਵ
ਵੜਾ ਪਾਵ
ਸਰੋਤ
ਸੰਬੰਧਿਤ ਦੇਸ਼	ਭਾਰਤ
ਇਲਾਕਾ	ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
ਖਾਣੇ ਦਾ ਵੇਰਵਾ
ਮੁੱਖ ਸਮੱਗਰੀ	Deep-fried mashed potato patties, chili peppers, ginger

ਵੜਾ ਪਾਵ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਦਾ ਸ਼ਾਕਾਹਾਰੀ ਭੋਜਨ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਆਲੂ ਦੀ ਟਿੱਕੀ ਨੂੰ ਆਲੂ ਅਤੇ ਮਸਾਲੇ ਅਤੇ ਧਨੀਏ ਨਾਲ ਬਣਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।^[1]

ਮਤਲਬ

ਬਟਾਟਾ ਵੜਾ ਦਾ ਮਤਲਬ ਆਲੂ ਦਾ ਪਕੌੜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਵ ਇੱਕ ਮਿੱਠੇ ਬੰਦ ਨੂੰ ਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਪਾਵ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਡਵਰੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਿਸਦੇ ਵਿੱਚ ਵੜੇ ਨੂੰ ਰੱਖ ਕੇ ਮੂੰਗਫਲੀ ਦੀ ਚਟਨੀ ਅਤੇ ਹਰੀ ਚਟਨੀ ਲਾਲ ਚਟਨੀ ਨਾਲ ਅਤੇ ਹਰੀ ਮਿਰਚ ਨੂੰ ਤਲ਼ ਕੇ ਪਰੋਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਵਿਧੀ

ਵੜਾ ਬਣਾਉਣਦੀ ਵਿਧੀ

ਹਰੀ ਮਿਰਚ, ਅਦਰਕ, ਲਸਣ ਨੂੰ ਕੁੱਟ ਲਵੋ।
ਤੇਲ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰੋ ਅਤੇ ਰਾਈ ਪਾ ਦੇਵੋ। ਹਿੰਗ ਅਤੇ ਕੜੀ ਪੱਤਾ ਪਾਉ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਕਾਓ।
ਹੁਣ ਆਲੂ, ਹਲਦੀ ਅਤੇ ਲੂਣ ਵੀ ਪਾ ਦਿਉ।
ਅੱਗ ਤੋ ਉਤਾਰ ਕੇ ਠੰਡਾ ਕਰ ਲਵੋ।

ਬਾਹਰਲੀ ਪਰਤ ਲਈ

ਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਬਰਤਨ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਵੋ ਅਤੇ 1/3 ਕੱਪ ਪਾਣੀ ਪਾ ਦਿਉ।
ਹੁਣ ਵੜੇ ਨੂੰ ਘੋਲ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿਉ।
ਗਰਮ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਤਲ਼ ਲਵੋ। ਕਾਗਜ਼ 'ਤੇ ਰੱਖ ਕੇ ਤੇਲ ਸੋਕ ਦੇਵੋ।
ਪਾਵ ਨੂੰ ਅੱਧਾ ਕੱਟ ਕੇ ਚਟਨੀ ਲਗਾ ਦਿਉ।
ਇੱਕ ਵੜੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਵ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਦਿਉ।

ਇਤਿਹਾਸ

ਵੜਾ ਪਾਵ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸਿਧਾਂਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸਦੀ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰੀ ਮੁੰਬਈ ਦੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮਿੱਲ-ਹਾਰਟਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।  ਦਾਦਰ ਦੇ ਅਸ਼ੋਕ ਵੈਦਿਆ ਨੂੰ 1966 ਵਿੱਚ ਦਾਦਰ ਰੇਲਵੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਪਹਿਲਾ ਵੜਾ ਪਾਵ ਸਟਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਅਕਸਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਵੜਾ ਪਾਵ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਕਿਓਸਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕਲਿਆਣ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਖਿਡਕੀ ਵੜਾ ਪਾਵ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।  ਇਹ ਵਾਜ਼ੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੁਆਰਾ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜੋ ਸੜਕ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਦੀ ਇੱਕ ਖਿੜਕੀ (ਖਿੜਕੀ) ਤੋਂ ਵੜਾ ਪਾਵ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਕਾਰਬੋਹਾਈਡਰੇਟ-ਅਮੀਰ ਸਨੈਕ ਕਪਾਹ ਮਿੱਲ ਦੇ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਗਿਰਨਗਾਂਵ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।  ਪਾਵ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਿਆ ਇਹ ਆਲੂ ਦਾ ਡੰਪਲਿੰਗ (ਬਟਾਟਾ ਵੜਾ) ਜਲਦੀ ਬਣਾਉਣਾ, ਸਸਤਾ (1971 ਵਿੱਚ 10-15 ਪੈਸੇ) ਅਤੇ ਬਟਾਟਾ ਭਾਜੀ ਅਤੇ ਚਪਾਤੀ ਦੇ ਸੁਮੇਲ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤ ਸੁਵਿਧਾਜਨਕ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਭੀੜ-ਭੜੱਕੇ ਵਾਲੀਆਂ ਲੋਕਲ ਟ੍ਰੇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਪਰਿਵਰਤਨ ਅਤੇ ਵਪਾਰੀਕਰਨ

ਮੁੰਬਈ ਵਿੱਚ ਵੜਾ ਪਾਵ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ 20,000 ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਟਾਲ ਹਨ। ਇਕੱਲੇ ਮੁੰਬਈ ਵਿਚ ਹੀ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਭੋਜਨ ਦੀਆਂ ਕਈ ਭਿੰਨਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਵੱਡੀਆਂ ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਰੈਸਟੋਰੈਂਟ ਚੇਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੁਲੁੰਡ ਵਿੱਚ ਕੁੰਜਵਿਹਾਰ ਜੰਬੋ ਕਿੰਗ ਅਤੇ ਗੋਲੀ ਵੜਾ ਪਾਵ ਵੀ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਵੜਾ ਪਾਵ ਪਰੋਸਦੇ ਹਨ। ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਬਾਹਰ, ਵੜਾ ਪਾਵ ਦਾ ਇੱਕ ਰੂਪ ਪਾਵ ਵੜਾ ਹੈ ਜੋ ਨਾਸਿਕ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਹਰ ਸਾਲ, 23 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵੜਾ ਪਾਵ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।