ਲੀਲਾ ਕਸਰਾ
ਲੀਲਾ ਕਸਰਾ (ਫ਼ਾਰਸੀ: لیلا کسری; 1939–1989) ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੇਦੀਹ (ਫ਼ਾਰਸੀ: هديه), (27 ਮਾਰਚ, 1939 – 16 ਮਈ, 1989) ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਈਰਾਨੀ ਸਮਕਾਲੀ ਕਵੀ ਅਤੇ ਗੀਤਕਾਰ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਗੀਤ ਲਿਖੇ ਹਨ। ਏਬੀ, ਦਾਰਯੂਸ਼, ਸੱਤਾਰ, ਵਿਗੇਨ, ਮੋਇਨ, ਮਹਾਸਤੀ, ਐਂਡੀ, ਹੋਮੀਰਾ, ਮੋਰਤੇਜ਼ਾ, ਹਸਨ ਸ਼ਮੀਜ਼ਾਦੇਹ, ਸਿਵਸ਼ ਸ਼ਮਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ। ਉਹ ਹੈਦੇਹ ਲਈ 30 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਲਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ।
ਜੀਵਨੀ
[ਸੋਧੋ]ਲੈਲਾ ਕਸਰਾ ਦਾ ਜਨਮ 27 ਮਾਰਚ 1939 ਨੂੰ ਤਹਿਰਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਾਸਰਾ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਰੀ ਰੱਖਣ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੀ ਗਈ ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਕਿੰਗਜ਼ ਕਾਲਜ ਲੰਡਨ ਤੋਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਬੈਚਲਰ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਈਰਾਨ ਵਾਪਸ ਆਈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇਰਾਨ ਪੈਟਰੋ ਕੈਮੀਕਲ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਕਰੀਅਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਸੰਨ 1956 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਓਮਾਇਡ ਇਰਾਨ, ਰੋਸ਼ਰੌਸ਼ਨਫਕਰ, ਏਟਲੇਟ ਬਾਨੋਆਨ ਰਸਾਲਿਆਂ ਲਈ ਕਾਲਮ ਲਿਖੇ। ਸੰਨ 1959 ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਵਿਤਾ ਏਟਲੇਟ ਬਾਨੋਆਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਸੰਨ 1969 ਵਿੱਚ ਕਸਰ ਨੇ ਦੋ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਸ ਦੀ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਨੇ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕਵਿਤਾ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸਹਿ-ਜਿੱਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇਹ ਪੁਰਸਕਾਰ ਮਨੋਚੇਹਰ ਅਤਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਸਾਂਝਾ ਕੀਤਾ। 1975 ਵਿੱਚ ਫਰੀਦੌਨ ਖੋਸ਼ਨੌਦ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਸਰਾ ਨੇ ਗੀਤ ਲਿਖਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਇਲਾਹੇਹ ਅਤੇ ਹੈਦੇਹ ਵਰਗੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਗੀਤਕਾਰ ਬਣ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗੀਤ "ਦੋਏ ਸਹਾਰ" ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੈਦੇਹ ਨੇ ਗਾਇਆ ਸੀ। ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਸ ਨੇ ਹੈਦੇਹ, ਨੂਸ਼ਾਫ਼ਰੀਨ, ਇਲਾਹੇਹ, ਈਬੀ, ਸੱਤਾਰ, ਮਹਸਤੀ, ਗੋਲਪਾ ਅਤੇ ਨਸਰੀਨ ਵਰਗੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਯਾਦਗਾਰੀ ਗੀਤ ਲਿਖੇ।
ਕਈ ਫ਼ਾਰਸੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਸਰਾ ਈਰਾਨੀ ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਨਕਲਾਬ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਸਰਾ ਨੇ "ਹੇਦੀਹ" ਨਾਮ ਹੇਠ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਅਣਗਿਣਤ ਯਾਦਗਾਰੀ ਗੀਤ ਲਿਖੇ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹੈਦੇਹ ਲਈ, ਜੋ ਉਸ ਦੀ ਬਹੁਤ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਐਂਡੀ ਅਤੇ ਕੌਰਸ, ਸ਼ੋਹਰੇਹ, ਸਿਆਵਾਸ਼ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਗੀਤ ਵੀ ਲਿਖੇ।
1986 ਵਿੱਚ ਲੀਲਾ ਕਸਰਾ ਨੇ ਇਰਾਨ-ਇਰਾਕ ਯੁੱਧ ਬਾਰੇ "ਟੈਨਨ ਸੋਲ" ਗੀਤ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਐਂਡੀ ਅਤੇ ਕੌਰਸ, ਫਤਾਨੇਹ, ਮੋਇਨ ਅਤੇ ਮੋਰਟੇਜ਼ਾ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਐਂਡੀ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਗਾਏ ਗਏ ਦੋ ਗਾਣੇ 2003 ਦੀ ਮੋਸ਼ਨ ਪਿਕਚਰ ਹਾਊਸ ਆਫ਼ ਸੈਂਡ ਐਂਡ ਫੌਗ ਦੇ ਸਾਉਂਡਟ੍ਰੈਕ ਵਿੱਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਨਿੱਜੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਕਾਸਰਾ ਦਾ ਵਿਆਹ ਐਸਕੰਦਰ ਅਫ਼ਸ਼ਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਪੁੱਤਰ ਜਹਾਂਸ਼ਾਹ, ਅਮੀਰ-ਪਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਅਲੀਦਾਦ ਸਨ। ਉਸ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਪੁੱਤਰ ਅਲੀ ਅਫ਼ਸ਼ਰ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਦਾਕਾਰ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਹੈ।
ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮੌਤ
[ਸੋਧੋ]ਸੰਨ 1977 ਵਿੱਚ ਕਾਸਰਾ ਨੂੰ ਛਾਤੀ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਹੋਣ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਅਗਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਲਡ਼ ਰਹੀ ਸੀ। 1984 ਵਿੱਚ ਹਾਯੇਦੇਹ ਦੁਆਰਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਸਰਾ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਗੀਤ "ਘੇਸੇ ਮੈਨ" ਉਸ ਦੇ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਾਰੇ ਹੈ। ਮੰਗਲਵਾਰ 16 ਮਈ, 1989 ਨੂੰ, ਛਾਤੀ ਦੇ ਕੈਂਸਰ ਨਾਲ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਲਡ਼ਾਈ ਅਤੇ ਸਤਾਰਾਂ ਸਰਜਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਲੀਲਾ ਕਸਰਾ ਦੀ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਦੇ ਸੈਂਚੁਰੀ ਸਿਟੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਐਤਵਾਰ 21 ਮਈ 1989 ਨੂੰ ਕਾਸਰਾ ਨੂੰ ਲਾਸ ਏਂਜਲਸ ਦੇ ਫਾਰੈਸਟ ਲਾਨ ਮੈਮੋਰੀਅਲ ਪਾਰਕ ਵਿੱਚ ਦਫ਼ਨਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾਰ, ਹੋਮੀਰਾ, ਐਂਡੀ, ਹਸਨ ਸ਼ਮੀਜਾਦੇਹ, ਸ਼ਹਰਾਮ ਸ਼ਬਰੇਹ, ਅਲੀਰੇਜ਼ਾ ਅਮੀਰਘਾਸੇਮੀ, ਮੋਰਤੇਜ਼ਾ, ਸੂਸਨ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਈਰਾਨੀ ਗਾਇਕਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਦੋਸਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, ਹੈਦੇਹ ਦੀ ਮੌਤ ਉਸ ਦੇ 8 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਦਿਲ ਦਾ ਦੌਰਾ ਪੈਣ ਨਾਲ ਹੋਈ।