ਕਿਮ ਫੁੱਕ
ਫਾਨ ਥੀ ਕਿਮ ਫੁੱਕ | |
|---|---|
| ਤਸਵੀਰ:TrangBang.jpg ਜੂਨ 1972: ਕਿਮ ਫੁੱਕ, ਗਭੇ ਖੱਬੇ | |
| ਜਨਮ | ਫਾਨ ਥੀ ਕਿਮ ਫੁੱਕ ਅਪ੍ਰੈਲ 2, 1963 Trang Bang, South Vietnam |
| ਰਾਸ਼ਟਰੀਅਤਾ | Canadian |
| ਹੋਰ ਨਾਮ | Kim Phúc |
| ਨਾਗਰਿਕਤਾ | Canadian |
| ਅਲਮਾ ਮਾਤਰ | University of Havana, Cuba |
| ਪੇਸ਼ਾ | Author, UNESCO Goodwill Ambassador |
| ਲਈ ਪ੍ਰਸਿੱਧ | Being "The Girl in the Picture" (Vietnam War) |
| ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ | Bui Huy Toan |
| ਬੱਚੇ | Two |
| ਪੁਰਸਕਾਰ | Order of Ontario |
ਫਾਨ ਥੀ ਕਿਮ ਫੁੱਕ OOnt (ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਉਚਾਰਨ: [faːŋ tʰɪ̂ˀ kim fúk͡p̚]; ਜਨਮ 2 ਅਪਰੈਲ 1963) ਇੱਕ ਵੀਤਨਾਮੀ-ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਫੋਟੋ ਕਰਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਵੀਤਨਾਮੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ 8 ਜੂਨ 1972 ਨੂੰ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਜਦੋਂ ਵੀਤਨਾਮ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਲਈ ਨਾਪਾਮ ਬੰਬਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅੱਗ ਵਰ੍ਹਾ ਰਹੀ ਸੀ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀਤਨਾਮੀ ਬੱਚੀ ਕਿਮ ਫੁਕ -ਜਿਸਨੂੰ "ਨਾਪਾਮ ਕੁੜੀ" ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਦੀ ਇਹ ਫੋਟੋ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਦੀ ਹੈਵਾਨੀਅਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਅਖਬਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸਾਲਿਆਂ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ਤੇ ਛਾਈ ਰਹੀ। ਐਸੋਸੀਏਟਡ ਪ੍ਰੈਸ ਦੇ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਨਿੱਕ ਉਟ ਦੀ ਇਹ ਪੁਲਿਜ਼ਰ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ ਫੋਟੋ, ਵੀਤਨਾਮ ਦੀ ਜੰਗ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਰੋਸ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਿੰਬ ਬਣ ਗਈ ਸੀ।[1] ਇਸ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਵੀਤਨਾਮੀ ਬੱਚੀ ਕਿਮ ਫੁਕ - ਜਿਸ ਦੀ ਚਮੜੀ ਨਾਪਾਮ ਬੰਬ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨਾਲ ਸੜ ਰਹੀ ਹੈ, ਬਚਾਉ ਲਈ ਨਿਰਵਸਤਰ ਦੌੜ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਵੀਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ
[ਸੋਧੋ]ਫਾਨ ਥੀ ਕਿਮ ਫੁਕ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਦੱਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮ ਦੇ ਤ੍ਰਾਂਗ ਬਾਂਗ ਪਿੰਡ ਦਾ ਵਸਨੀਕ ਸੀ। 8 ਜੂਨ, 1972 ਨੂੰ, ਦੱਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਤ੍ਰਾਂਗ ਬਾਂਗ 'ਤੇ ਇੱਕ ਨੈਪਲਮ ਬੰਬ ਸੁੱਟਿਆ, ਜਿਸ 'ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਕਿਮ ਫੂਕ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਿਆ ਜੋ ਕਾਓਡਾਈ ਮੰਦਰ ਤੋਂ ਦੱਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮੀ-ਅਧਿਕਾਰਿਤ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਭੱਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਰਿਪਬਲਿਕ ਆਫ਼ ਵੀਅਤਨਾਮ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਸਿਪਾਹੀ ਸਮਝ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ। ਬੰਬ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਿਮ ਫੁਕ ਦੇ ਦੋ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਕਿਮ ਫੂਕ ਨੂੰ ਤੀਜੀ ਡਿਗਰੀ ਬਰਨ ਮਿਲੀ ਜਦੋਂ ਉਸਦੇ ਕੱਪੜੇ ਅੱਗ ਨਾਲ ਸੜ ਗਏ ਸਨ। ਐਸੋਸਿਏਟਿਡ ਪ੍ਰੈਸ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰ ਨਿਕ ਯੂਟ ਦੀ ਕਿਮ ਫੁਕ ਦੀ ਫੋਟੋ ਜੋ ਕਿ ਦੂਜੇ ਭੱਜ ਰਹੇ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ, ਦੱਖਣੀ ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰੈਸ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫ਼ਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨੰਗੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਵੀਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ। ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਚੀਕ ਰਹੀ ਸੀ, Nóng quá, nóng quá ("ਬਹੁਤ ਗਰਮ, ਬਹੁਤ ਗਰਮ")। ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਸੰਪਾਦਕ ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਨਗਨਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਲਈ ਫੋਟੋ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਆਖਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ। ਫੋਟੋ ਦਾ ਇੱਕ ਕੱਟਿਆ ਹੋਇਆ ਸੰਸਕਰਣ - ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਦੇ ਪ੍ਰੈਸ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ - ਨੂੰ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਦ ਨਿਊਯਾਰਕ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਪੰਨੇ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੁਲਿਤਜ਼ਰ ਇਨਾਮ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ 1973 ਲਈ ਵਰਲਡ ਪ੍ਰੈਸ ਫੋਟੋ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯੂਟ ਕਿਮ ਫੂਕ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਖਮੀ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਈਗਨ ਦੇ ਬਾਰਸਕੀ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਸੜਨ ਵਾਲੇ ਇੰਨੇ ਗੰਭੀਰ ਸਨ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਾਇਦ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕੇਗੀ। 14 ਮਹੀਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟੇਸ਼ਨ ਸਮੇਤ 17 ਸਰਜੀਕਲ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਘਰ ਪਰਤਣ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ। ਫਿਨਿਸ਼ ਪਲਾਸਟਿਕ ਸਰਜਨ ਆਰਨੇ ਰਿੰਟਲਾ ਦੁਆਰਾ ਕਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ। 1982 ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਲੁਡਵਿਗਸ਼ਾਫੇਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਸ਼ਹੂਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਲੀਨਿਕ ਵਿੱਚ ਇਲਾਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕਿਮ ਫੂਕ ਠੀਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫਿਰ ਤੋਂ ਹਿੱਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਯੂਟ ਨੇ ਕਿਮ ਫੂਕ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਜਾਣਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਸਨੂੰ ਸਾਈਗਨ ਦੇ ਪਤਨ ਦੌਰਾਨ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਹੁਣ ਲਗਭਗ ਹਫਤਾਵਾਰੀ ਟੈਲੀਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਿਚਰਡ ਨਿਕਸਨ ਦੀਆਂ ਆਡੀਓ ਟੇਪਾਂ, 1972 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਟਾਫ਼ ਦੇ ਚੀਫ਼, ਐਚ.ਆਰ. ਹੈਲਡੇਮੈਨ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਨਿਕਸਨ ਨੇ ਫੋਟੋ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, "ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਠੀਕ ਸੀ"। ਇਸ ਟੇਪ ਦੇ ਜਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯੂਟ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ, "ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਵੀਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਯਾਦਗਾਰ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਬਣ ਗਈ ਹੈ, ਪਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਿਕਸਨ ਨੇ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੇਰੀ ਤਸਵੀਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ 'ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ 12 ਜੂਨ 1972 ਨੂੰ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ... ਮੇਰੇ ਲਈ ਅਤੇ ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਕਈਆਂ ਲਈ ਤਸਵੀਰ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਅਸਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਸੀ। ਫੋਟੋ ਵੀਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਵਾਂਗ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਦੁਆਰਾ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀ ਗਈ ਵਿਅਤਨਾਮ ਜੰਗ ਦੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਡਰੀ ਹੋਈ ਬੱਚੀ ਅਜੇ ਵੀ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਅਤੇ ਉਸ ਫੋਟੋ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਗਵਾਹ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਤੀਹ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਦਾ ਉਹ ਪਲ ਇੱਕ ਕਿਮ ਫੁਕ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਾਂਗਾ। ਇਸ ਨੇ ਆਖਰਕਾਰ ਸਾਡੀਆਂ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਈਟੀਐਨ ਨਿਊਜ਼ ਸਰਵਿਸ ਲਈ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਕੈਮਰਾਮੈਨ ਐਲਨ ਡਾਊਨਸ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਵੀਅਤਨਾਮੀ ਹਮਰੁਤਬਾ ਲੇ ਫੁਕ ਡਿਨਹ, ਜੋ ਕਿ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਲੀਵਿਜ਼ਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ਐਨਬੀਸੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਫੋਟੋ ਤੋਂ ਠੀਕ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਲਈ ਫਿਲਮ ਘੱਟ ਪ੍ਰਚਾਰੀ ਗਈ ਹੈ। ਲਿਆ ਗਿਆ (ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਤਸਵੀਰ ਦੇਖੋ)। ਉੱਪਰ-ਖੱਬੇ ਫਰੇਮ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਲੰਘਦਾ ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਬੰਬ ਸੁੱਟਦਾ ਹੋਇਆ ਫੋਟੋਆਂ ਖਿੱਚਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਮੂਹ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਮ ਫੁਕ, ਡਰ ਦੇ ਮਾਰੇ ਭੱਜਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਫੌਜੀ ਥਕਾਵਟ ਵਿੱਚ ਸਜੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰਿਸਟੋਫਰ ਵੇਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਪਾਣੀ (ਉੱਪਰ-ਸੱਜੇ ਫਰੇਮ) ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜਲਣ ਉੱਤੇ ਕੁਝ ਡੋਲ੍ਹਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਹ ਪਾਸੇ ਵੱਲ ਮੁੜਦੀ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਬਾਂਹ ਅਤੇ ਪਿੱਠ 'ਤੇ ਜਲਣ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ (ਹੇਠਾਂ-ਖੱਬੇ ਫਰੇਮ) ਦੇਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਰੋਂਦੀ ਹੋਈ ਔਰਤ, ਕਿਮ ਫੁਕ ਦੀ ਦਾਦੀ, ਤਾਓ, ਆਪਣੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੜੇ ਪੋਤੇ, 3 ਸਾਲਾ ਦਾਨ, ਕਿਮ ਫੁਕ ਦੇ ਚਚੇਰੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਫੜ ਕੇ ਉਲਟ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਦੌੜਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸੱਟਾਂ (ਥੱਲੇ-ਸੱਜੇ ਫਰੇਮ) ਨਾਲ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪੀਟਰ ਡੇਵਿਸ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਵਿਅਤਨਾਮ ਯੁੱਧ ਬਾਰੇ ਅਕੈਡਮੀ ਅਵਾਰਡ ਜੇਤੂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਫਿਲਮ ਹਾਰਟਸ ਐਂਡ ਮਾਈਂਡਜ਼ (1974) ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ ਫਿਲਮ ਦੇ ਭਾਗ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]- ↑ Associated Press (June 11, 1972). "Girl, 9, Survives Napalm Burns". New York Times. Retrieved 2014-08-18.
Nine-year-old Phan Thi Kim-Phuc is recuperating in a Saigon children's hospital, the unintended victim of a misdirected napalm attack. ...
{{cite news}}: Cite has empty unknown parameter:|coauthors=(help)