ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਟਾਪੂ
ਹੋੱਕਾਇਦੋ Prefecture
Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found. | ||
|---|---|---|
| Japanese transcription(s) | ||
| • ਜਪਾਨੀ | Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found. | |
| • Rōmaji | Hokkaidō | |
| Ainu transcription(s) | ||
| • Ainu | Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Lang/data/iana scripts' not found. | |
| • Rōmaji | Ainu-Mosir | |
| ||
 | ||
| Country | ਜਪਾਨ | |
| ਖੇਤਰ | ਹੋੱਕਾਇਦੋ | |
| ਟਾਪੂ | Hokkaido | |
| ਰਾਜਧਾਨੀ | Sapporo | |
| ਸਰਕਾਰ | ||
| • Governor | Harumi Takahashi | |
| ਖੇਤਰ | ||
| • ਕੁੱਲ | 83,453.57 km2 (32,221.60 sq mi) | |
| • ਰੈਂਕ | 1st | |
| ਆਬਾਦੀ (30 ਜੂਨ 2016) | ||
| • ਕੁੱਲ | 53,81,711 | |
| • ਰੈਂਕ | 8ਵਾਂ | |
| • ਘਣਤਾ | 64.49/km2 (167.0/sq mi) | |
| ISO 3166 ਕੋਡ | JP-01 | |
| Districts | 74 | |
| Municipalities | 179 | |
| Flower | Hamanasu (rugosa rose, Rosa rugosa) | |
| Tree | Ezomatsu (Jezo spruce, Picea jezoensis) | |
| Bird | Tanchō (red-crowned crane, Grus japonensis) | |
| Fish | Sea bream | |
| ਵੈੱਬਸਾਈਟ | www | |
 | |
| ਭੂਗੋਲ | |
|---|---|
| ਟਿਕਾਣਾ | Boundary between northwestern Pacific Ocean, Sea of Japan, and Sea of Okhotsk |
| ਗੁਣਕ | 43°N 142°E / 43°N 142°E |
| ਬਹੀਰਾ | Japanese archipelago |
| ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ | |
Japan | |
| ਜਨ-ਅੰਕੜੇ | |
| ਜਨਸੰਖਿਆ | approx. 5,600,000 |
ਹੋੱਕਾਇਦੋ (ਜਾਪਾਨੀ: 北海道) ਜਾਪਾਨ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਟਾਪੂ ਹੈ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਾਂਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਪ੍ਰਾਂਤ ਹੈ। ਇਹ ਹੋਂਸ਼ੂ ਟਾਪੂ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸੁਗਾਰੂ ਪਣਜੋੜ ਦਾ ਸਮੁੰਦਰੀ ਖੇਤਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਟਾਪੂਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਤਲ਼ ਦੇ ਹੇਠੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਸੇਇਕਾਨ ਸੁਰੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਰੇਲਮਾਰਗ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸੱਪੋਰੋ (札幌市) ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇਸਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵੀ ਹੈ।
ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਦਾ ਕੁਲ ਖੇਤਰਫਲ 83,453 ਵਰਗ ਕਿਮੀਃ ਹੈ (ਯਾਨੀ ਲਗਭਗ ਭਾਰਤ ਦੇ ਅਰੁਣਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਰਾਜ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਅਤੇ ਸੰਨ 2010 ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਆਬਾਦੀ 55,07,453 ਸੀ। ਇਸ ਉੱਤੇ 68 ਜਿਲੇ ਸਥਿਤ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ
[ਸੋਧੋ]
ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਉੱਤੇ ਆਇਨੂ, ਗਿਲਇਕ ਅਤੇ ਓਰੋਕ ਜਾਤੀਆਂ ਦੇ ਵਡੇਰੇ ਲਗਭਗ 20,000 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਆ ਕੇ ਵੱਸ ਗਏ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਰੂਪ ਤੋਂ ਇਸ ਟਾਪੂ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਜ਼ਿਕਰ, ਸੰਨ 720 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਨਿਹੋਨ ਸ਼ੋਕੀ (日本書紀, ਮਤਲਬ: ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ-ਸਮਾਚਾਰ) ਨਾਮਕ ਗ੍ਰੰਥ, ਵਿੱਚ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਂਸ਼ੂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਫੌਜ ਲੈ ਕੇ ਆਬੇ ਨੋ ਹਿਰਾਫੂ (阿部 比羅夫) ਨਾਂਅ ਦਾ ਇੱਕ ਰਾਜਪਾਲ ਵਾਤਾਰਿਸ਼ਿਮਾ ਨਾਂਅ ਦੇ ਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਗਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਉਸਦਾ ਵਾਸਤਾ ਏਮਿਸ਼ੀ ਨਾਮਕ ਜਾਤੀ ਨਾਲ ਪਿਆ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਤਾਰਿਸ਼ਿਮਾ ਹੀ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਸੀ ਅਤੇ ਏਮਿਸ਼ੀ ਲੋਕ ਆਧੁਨਿਕ ਆਇਨੂ ਜਾਤੀ ਦੇ ਪੁਰਖੇ ਸਨ। ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਲੋਕ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਜਾ ਕੇ ਵੱਸਣ ਲੱਗੇ। ਆਇਨੂਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਝੜਪਾਂ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਜਪਾਨੀ ਜਿੱਤਦੇ ਗਏ। ਜਪਾਨੀਆਂ ਨੇ ਆਇਨੂਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਮੀਨਦਾਰੀ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਹੇਠਲੇ ਦਰਜੇ 'ਤੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1339-1672 ਦੇ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਕੁਸ਼ਾਇਨ ਨਾਮਕ ਮੁਖੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਆਇਨੂਆਂ ਨੇ ਬਗ਼ਾਵਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਇਸ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਪੂਰਬੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲ ਕੇ ਸਾਈਬੇਰੀਆ ਦਾ ਮਾਲਕ ਬਣ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਕਮਚਾਤਕਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਉੱਤੇ ਵੀ ਆ ਗਿਆ। ਜਾਪਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣ ਲੱਗਿਆ ਅਤੇ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਉੱਤੇ ਜਪਾਨ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣਾ ਕਾਬੂ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਨੂੰ ਏਜੋਚੀ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 1868 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜਾਪਾਨੀ ਗੁੱਟ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਏਜੋ ਲੋਕ-ਰਾਜ ਦੇ ਨਾਂਅ ਤੋਂ ਸੁਤੰਤਰ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਪਰ ਮਈ 1869 ਵਿੱਚ ਇਸ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਰੂਸ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜਾਪਾਨ ਨੇ ਏਜੋਚੀ ਉੱਤੇ ਆਪਣਾ ਕਬਜ਼ਾ ਮਜ਼ਬੁਤ ਕਰਨ ਦੀ ਠਾਣ ਲਈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਅਮਰੀਕੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਵੀ ਲਈ ਗਈ। 1870 ਤੋਂ 1880 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਇਸ ਟਾਪੂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਜਪਾਨੀ ਆ ਵਸੇ ਅਤੇ ਟਾਪੂ ਦੀ ਜਨਸੰਖਿਆ 58,000 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2,40,000 ਹੋ ਗਈ। 1868 ਵਿੱਚ ਬਹਾਲ ਹੋਈ ਮੇਇਜੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ ਟਾਪੂ ਨੂੰ ਨਵਾਂ ਨਾਂਅ ਦੇਣ ਦੀ ਸੋਚੀ। ਕਈ ਨਾਮ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਹੋਏ, ਆਖਿਰ ਫਿਰ ਹੋੱਕਾਇਦੋ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲੱਬ ਉੱਤਰੀ ਘੇਰਾ ਸੀ।