ਅਨੁਪਮ ਸੂਦ
ਅਨੁਪਮ ਸੂਦ (ਜਨਮ 1944) ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਬਾਹਰਵਾਰ ਮੰਡੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਿਮਲਾ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਇੱਕ ਵਿਵਸਥਿਤ ਵਿਆਹ ਲਈ ਇੱਕ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕਰੀਅਰ ਅਤੇ ਕਲਾਤਮਕ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਉਸ ਦੀ ਚੋਣ ਬਹਾਦਰ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਦੋਵੇਂ ਸੀ।
ਜੀਵਨ[ਸੋਧੋ]
ਸੂਦ ਨੇ 1962 ਤੋਂ 1967 ਤੱਕ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਆਰਟ, ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ, ਉਸੇ ਦਹਾਕੇ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਸੋਮਨਾਥ ਹੋਰੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਿੰਗ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਮੁੜ ਸੁਰਜੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਅਨੁਪਮ "ਗਰੁੱਪ 8" ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਸੀ, ਜੋ ਕਿ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਨੁਪਮ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਜਗਮੋਹਨ ਚੋਪੜਾ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਿੰਗ ਦੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ।
ਸੂਦ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1971 ਤੋਂ 1972 ਤੱਕ ਸਲੇਡ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਫਾਈਨ ਆਰਟ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਕਾਲਜ, ਲੰਡਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਿੰਟਮੇਕਿੰਗ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਸਲੇਡ ਤੋਂ ਉਸ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਅਨੁਪਮ ਸੂਦ ਨੇ ਐਚਿੰਗ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੇ ਅਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਚਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਗਹਿਰੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਅਨੁਪਮ ਨੂੰ ਨਰ ਅਤੇ ਮਾਦਾ ਲਿੰਗਕਤਾ ਅਤੇ ਪਛਾਣ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਮਿਲੀ। ਸੂਦ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਚਿੱਤਰ ਅਕਸਰ ਸਵੈ-ਲੀਨ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਤੀਕਵਾਦ ਅਤੇ ਅਲੰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੂਦ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਅਤੇ ਲਿੰਗਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਮੂਡੀ ਚਿੱਤਰਣ ਉਸ ਦੇ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਸੰਦੀਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ। ਸੂਦ ਦੀਆਂ ਐਚਿੰਗਜ਼ ਜ਼ਿੰਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਇੱਕ ਮੁਸ਼ਕਲ ਮਾਧਿਅਮ ਜਿਸ ਲਈ ਧੀਰਜ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧਤਾ ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।[1]
ਸੂਦ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜਾਣੇ-ਪਛਾਣੇ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, "ਡਾਇਲਾਗ ਸੀਰੀਜ਼", ਪਰਿਪੱਕ, ਚੁੱਪ, ਸਵੀਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਮੂਡ ਰਾਹੀਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲਿੰਗਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮਨੁੱਖੀ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। "ਡਾਇਲਾਗ ਸੀਰੀਜ਼" ਗੂੜ੍ਹਾ ਅਤੇ ਗੈਰ-ਮੌਖਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਏਕਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।[2] ਇਸੇ ਸੀਰੀਜ਼ ਦੇ ਇੱਕ ਕੰਮ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਜੋੜਾ ਇੱਕ ਟੁੱਟੇ ਹੋਏ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਜਿਸ ਕੋਲ ਕੰਡਿਆਲੀ ਤਾਰ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਪਏ, ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨੇੜਤਾ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਢਹਿ-ਢੇਰੀ ਹੋ ਰਹੇ ਪੱਥਰ ਦੇ ਮੋਹਰੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਾਪਤ, ਲੋਕ ਬਦਲਦੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਹਨ।[3]
ਸੂਦ ਦਾ ਕੰਮ ਦ ਨੈਸ਼ਨਲ ਗੈਲਰੀ ਆਫ਼ ਮਾਡਰਨ ਆਰਟ, ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਦ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਐਂਡ ਅਲਬਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਲੰਡਨ, ਦ ਪੀਬੌਡੀ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਯੂਐਸਏ, ਅਤੇ ਗਲੇਨਬਰਾ ਆਰਟ ਮਿਊਜ਼ੀਅਮ, ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ ਹੈ।[4]
ਪ੍ਰਭਾਵ[ਸੋਧੋ]
ਅਨੁਪਮ ਨੇ ਅਕਸਰ ਬਾਡੀ ਬਿਲਡਿੰਗ, ਪੰਜਾਬੀ ਥੀਏਟਰ, ਜਾਸੂਸੀ ਕਹਾਣੀਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਿਆਰ, ਕਲਾਸੀਕਲ ਸੰਗੀਤ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਅਤੇ ਉਪਨਿਸ਼ਦਾਂ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸੋਮਨਾਥ ਹੋਰੇ ਦੀ ਸਲਾਹ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਲਾਕਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ।[5]
ਇਨਾਮ[ਸੋਧੋ]
ਉਸ ਨੇ ਲਲਿਤ ਕਲਾ ਅਕਾਦਮੀ, ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਦਾ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ, ਕਲਾ ਰਤਨ, ਸਾਹਿਤ ਕਲਾ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ, ਮਿਸਰੀ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਪ੍ਰਿੰਟ ਬਿਨੇਲੇ, ਬੀ ਸੀ ਸਾਨਿਆਲ ਅਵਾਰਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਜਿੱਤੇ ਹਨ।[6][7]
ਹਵਾਲੇ[ਸੋਧੋ]
- ↑ Amrita Jhaveri, A Guide to 101 Modern and Contemporary Indian Artists, 2005 ISBN 81-7508-423-5
- ↑ Neville Tuli, Indian Contemporary Painting, Hary N. Abrams Incorporated, 1998, ISBN 0-8109-3472-8
- ↑ Jhaveri, Amrita. (2005). A guide to 101 modern & contemporary Indian artists. Mumbai: India Book House. ISBN 8175084235. OCLC 62899830.
- ↑ Geeti Sen (editor), Transgression in Print, Palette Art Gallery, 2007 ISBN 978-81-906029-0-7
- ↑ "Anupam Sud". Saffronart. Retrieved 2019-04-13.
- ↑ "Artists honoured with BC Sanyal Award". business-standard. 17 January 2017.
- ↑ Garg & Shah, Atul & Prerna. Footprints - Women in Printmaking. Bhasha Research and Publication Centre.